Yücel krizi sessiz diplomasiyle çözülebilir mi?

Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiri Deniz Yücel, hafta başında çıkarıldığı mahkemece "Örgüt propagandası yapmak" ve "Halkı kin ve düşmanlığa tahrik" suçlarından tutuklandı. Almanya genelinde Yücel'in serbest bırakılmasının talep edildiği dayanışma gösterileri düzenleniyor. Peki, Alman hükümeti bu konuda ne tür girişimlerde bulunabilir?

Berlin Humboldt Üniversitesi Kamu Hukuku Profesörü Ulrich Battis, "Büyükelçi çağrılabilir, nota verilebilir ancak hukuki açıdan Almanya Federal Cumhuriyeti'nin eli kolu bağlıdır. Şimdi top siyasetin sahasında” dedi. Battis sözlerini, "Sonunda her iki tarafın da prestijini sarsmayacak bir diplomatik formül bulunabilir” diyerek sürdürdü.

Avrupa ve Devletler Hukuku uzmanı Thomas Giegerich de aynı saptamayı yaptı: "Devletler hukuku açısından Türkiye'ye baskı yapılması zordur. Nihayetinde ‘sessiz diplomasiyle' çözüm aranacaktır.” Ancak Giegerich Almanya'nın Türkiye'den Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu'na uymasını talep edebileceğini belirtti ve bunun her haluklarda yapılacağını söyledi. Türkiye'de basın özgürlüğünün her zamankinden fazla tehdit altında olduğunu belirten Alman hukukçu, ‘gazetecilerin basın özgürlüğü talebinde bulunmalarının giderek intihar komandoculuğuna benzediğini' ifade etti.

Ekonomik baskı gündeme gelir mi?

Öte yandan Türkiye'ye ekonomik baskı yapılması da dolaşan söylentiler arasında. ‘Der Spiegel' haber dergisi Türkiye'nin, ekonomik çöküşün önlenmesinde Almanya'nın desteğine güvendiğini yazdı. Haberde Başbakan Mehmet Şimşek'in Türkiye'nin devlet iflaslından kurtarılması için Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble ile görüştüğüne yer verildi.

Berenberg Bank'ın analizinde ‘Türk ekonomisinin ekonomik ve siyasi bakımdan kriz değilse de kırılgan durumda olduğu ve Türk ekonomisinin önümüzdeki yıllarda önemli düşüş göstermesinin beklendiği' belirtiliyor. Bunun Deniz Yücel'i kısa vadede zor durumdan kurtarabileceği ise şüpheli.

Basın özgürlüğü tehlikede

Sınıt Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün verilerine göre, Türkiye 180 ülkenin yer aldığı basın özgürlüğü sıralamasında 151'inci sırada yer alıyor. Türkiye'nin sıralamadaki yerinin değişmesi yakın bir zamanda değişmesi beklenmiyor. Yücel, çift uyruklu olması bakımından Almanya açısından ayrı öneme sahip. ‘Sınır Tanımayan Gazeteciler' örgütünün verilerine göre, Türkiye'de 150'den fazla gazeteci tutuklu ve bnların 49'unun gazetecilik çalışmalarından ötürü cezaevinde.

Örgüt Yücel olayında Alman hükümetine özel sorumluluk düştüğü görüşünde. Örgüt yetkililerinden Christian Mihr bir radyoya verdiği demeçte, "Berlin hükümeti Yücel'in serbest bırakılması için elindeki bütün imkânları kullanmalıdır. Başbakan Merkel Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkileri gözden geçirmelidir” dedi.

‘Sınır Tanımayan Gazeteciler' Yücel'in tutuklanmasının aynı zamanda Türkiye'deki yabancı gazetecilerin gözünü korkutmak için alınmış bir karar olduğu görüşünde. Mihr, Türkiye'deki yönetimin artık hiçbir şeyden çekinmediğini göstermek istediğini ifade etti.

Tucholsky derneğinden takdir

Deniz Yücel'i 2011 yılında ödüllendiren Kurt Tucholsky derneği tutuklu gazeteciye destek mesajı gönderdi. Derneğin internet sayfasında, ‘Yakın geçmişin ve günümüzün hadise ve gelişmelerini eleştiri süzgecinden geçirip, bahane olarak öne sürülen perdenin arkasını aydınlatanları ödüllendiriyoruz. Deniz Yücel'in çalışmaları bu tarife tam olarak uyuyor. Böyle çalışmak suç değil, her gazetecinin en önemli görev ve sorumluluğudur' şeklindeki açıklamaya yer verildi.

© Deutsche Welle Türkçe

Carsten Grün