Çocuklara korona aşısı gerekli mi?

ABD ve Kanada‘da 12-15 yaş grubundaki çocuklara BioNTech/Pfizer aşısının yapılabileceği tavsiyesinin çıkmasının ardından 12-15 yaş grubundaki çocuklar içinaşılamalar başladı. Şimdiye dek birkaç milyon çocuğun aşılandığı duyuruldu.

Avrupa Birliği'nde (AB) BioNTech/Pfizer aşısının şimdiye dek 16 yaş grubuna onay verilmişti. Ancak Avrupa İlaç Ajansı'nın (EMA) Mayıs sonunda yeşil ışık yakmasıyla 12-15 yaş grubuna da aşı yapılmasının yolu açıldı.

Çocuklara aşı yapmak ne kadar gerekli tartışmaları son haftalarda Almanya'nın gündeminde. 

Peki çocuklara korona aşısı yapmaya gerek var mı? Hangi aşılar çocuklar için güvenli? Çocuklar ile yetişkinler aynı aşıyı mı olacak? DW, çocuklar için Covid-19 aşısı ile ilgili en çok merak edilen soruların yanıtlarını araştırdı.

Sadece yetişkinleri aşılayarak toplum bağışıklığını sağlamak çocukları da korumaz mı?

Yetişkinleri Covid-19'a karşı aşılamanın çocukları da koruyacağı varsayımı yanlış. İstatistiksel olarak, çocuklar ve gençler dünya nüfusunun o kadar büyük bir bölümünü oluşturuyor ki, sürü bağışıklığı oluşturma çabalarına dahil edilmeleri gerek.

Dünya Sağlık Örgütü, küresel nüfusun yüzde 60 ila 70'inin aşılanmasının toplum bağışıklığı hedefine ulaşmak için yeterli olacağını söylemişti. Ancak, ABD'li İmmünolog Anthony Fauci dahil pek çok uzman özellikle de varyantlar nedeniyle yüzde 85’lik bir aşı oranı hedeflemek gerektiğini savunuyor. Almanya'nın salgınla mücadelede yetkili birimi olan Robert Koch Enstitüsü (RKI) başkanı Lothar Wieler, pandeminin, nüfusun "yüzde 80'inden fazlasının" önceki bir enfeksiyon yoluyla veya bir aşı aşıyla bağışıklığa ulaşmasıyla  kontrol altına alınabileceği görüşünde. Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Organizasyonu (DESA), 17 yaşına kadar olan çocuk ve gençlerin dünya nüfusunun yüzde 30,2'sini oluşturduğunu tahmin ediyor.

Şu ana kadar dünya nüfusunun yüzde 11’inden biraz fazlasına en az bir doz aşı yapılabildi. Kanada'daki Dalhousie Üniversitesi'nde aşılar ve epidemiyoloji üzerine çalışan Profesör Karina Top, "yeterli yetişkin aşılanmasına bağlı olarak birçok ülkede yetişkinlerin çoğunun aşı olmak istemeyeceği” endişesini dile getiriyor.

Top, "Örneğin, aşılanmaya çok hevesli ve hevesli tüm insanlar aşılandığından, ABD'de aşılarda bir yavaşlama görüyoruz. Şimdi bu daha az hevesli olan grubu aşılamaya çalışıyorlar” diyor ve bu sebeple çocukları ve gençleri aşılamanın önemli olduğuna işaret ediyor.

Covid-19 vakalarının ciddi veya ölümlü seyretmediği çocuklar ve gençlerin aşı yaptırmalarına gerek var mı?

Çocukların ve gençlerin ciddi Covid-19 vakaları geliştirme olasılığının daha düşük olduğunu söylemek yanıltıcı. Ancak yine Robert Koch Enstitüsü'nün açıklamasına göre, çocukların çoğu ya semptom göstermedi ya da hastalığı hafif semptonlarla geçirdi.

2020'de İtalya’da yapılan bir araştırma da 18 yaşın altındaki gençlerin ciddi Covid-19 vakası geliştirme riskinin düşük olduğunu ortaya koydu. Araştırmada Covid-19 geçiren 3 bin 836 çocuk ve gençten sadece yüzde 4’ünün ciddi bir şekilde hastalandığı ve bunlardan dördünün hayatını kaybettiği rapor edilmişti. Kardiyologlar, Covid-19'lu çocukların yüzde 0,6’sı ile yüzde 2’sinin yoğun bakım ünitelerinde tedaviye ihtiyacı olduğunu söylüyor. Çok nadir durumlarda, bazı çocuk ve gençlerde kalp sorunlarına yol açtığı belirtildi.  Amerikan Pedriyati Akademisi’nin verilerine göre de salgın başladığından beri ABD’de 3,85 milyon çocuk Covid-19’a yakalandı. Bunların yüzde 0,1’i ile yüzde 1,9’u hastaneye kaldırıldı. Toplamda, çocukların yaklaşık yüzde 0,3'ü virüsle bağlantılı olarak hayatını kaybetti.

Almanya Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (BMBF), çocukların koronavirüse yakalanma olasılığı yetişkinler kadar olsa da ciddi semptom gösterme olasılığının daha düşük olduğunu belirtiyor. BMBF’in internet sitesinde yaşa bağlı oluşan bu farkın" diğer bulaşıcı hastalıklar açısından gözlemlendiği, çocukların ve gençlerin bağışıklık sistemlerinin yetişkinlerden farklı tepki vermesiyle bağlantılı olduğu" belirtiliyor. Kişiler yaşlandıkça bağışıklık sistemlerinin daha az etkili hale geldiği bilinse de bunun koronavirüs enfeksiyonları için geçerli olup olmadığı henüz bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değil.

Ancak Almanya'nın Çocuk ve Ergen Sağlığı Doktorları Birliği (BVKJ), Robert Koch Enstitüsü tarafından yapılan ve 17 yaşın altındaki kız çocuklarının yüzde 11’inin, erkeklerin de yüzde 16’sının kronik hastalıkları olduğunu gösteren bir araştırmaya dikkat çekiyor. BVKJ'den Axel Gerschlauer, "Genç yaşlarına rağmen ciddi enfeksiyon geliştirme riski altında olan, ciddi kalp rahatsızlıkları veya Down sendromuyla yaşayan çocukları düşünün" diyor. Gerschlauer, "Bu çocukların acilen aşı olmaya ihtiyaçları var. Bu durum sürü bağışıklığı oluşturmaktan ziyade bireyleri korumakla ilgili" diye ekliyor.

Çocuklar yetişkinlerle aynı aşıyı olabilir mi?

Covid-19 aşılarının çocuklar ve gençler üzerindeki etkileri konusunda çok az araştırma yapılabildi.

Avrupa İlaç Ajansı'nın AB‘de çocuklara BioNTech /Pfizer aşısına onayı vermesi de 2 bin çocuk üzerinde yapılan araştırmaya dayanıyor. Aşı yapılan bin çocuktan hiçbirine koronavirüs bulaşmadığı, aş yapılmayan bin çocuktan ise 16'sının hastalandığı belirtildi.

ABD ve Kanada’da 12-15 yaş arası çocuklar için BioNTech/Pfizer aşısının kullanım onayı, ancak 2 bin 260 çocuk üzerinde yapılan bir araştırma tamamlandıktan sonra onaylanabildi. Bu araştırmada, bin 131 çocuğa aşı yapıldı. BioNTech/Pfizer, aşının bu yaş grubunda yüzde 100 etkili olduğunu sonucuna ulaştı. Bu oran, aşının çocuklarda diğer tüm yaş gruplardan daha etkili olduğuna da işaret ediyor.

Kanadalı aşı araştırmacısı Karina Top, bu çalışmada görece az sayıda katılımcının bulunmasının uygun olduğunu söylüyor. Top, "Çünkü daha büyük çalışmalarda, 16 yaş ve üstü kişilerle ilgili çok daha fazla veri ve deneyime sahibiz. Dünya çapında 100 milyondan fazla doz BioNTech/Pfizer aşısı yapıldı ve bu insanlarda aşının etkinliği ve güvenliği hakkında ortaya çıkan verilerimiz var."

Top, 16 ila 25 yaş arasındakiler için ortaya çıkan bulguların 12 ila 15 yaş arasındakiler için onayın çıkmasını makul kıldığını söylese de şu uyarıyı yapıyor: "Genel kullanım onaylandıktan sonra aşıların güvenliğini her zaman izlemeye devam etmeliyiz. Çünkü 30 bin kişinin katıldığı bir çalışmada bile, meydana gelen, yüz binde veya milyonda bir olan çok nadir yan etkileri tespit edemezsiniz."

Ancak Karina Top ve Alman çocuk doktoru Axel Gerschlauer, yetişkinler için geliştirilen aşıların otomatik olarak çocuklar için uygun olmadığı konusunda hemfikir. Top, hem yetişkinlere hem de çocuklara aynı aşı türünün uygulanmasının nadir olduğu görüşünde. Bazen bebeklere, tetanoz aşılarında olduğu gibi, çocuklara ve gençlere uygulanandan farklı olarak değiştirilmiş bir aşı karışımı verilir. Bazen, farklı yaş grupları farklı miktarlarda doz alır. Top, "14 yaşın altındaki bireyler, en azından Kanada'da, iki doz HPV aşısı alabilir; ancak 15 yaş ve üzerindekilerin bağışıklık tepkileri o kadar güçlü olmadığı için üçüncü bir doza ihtiyaç duyarlar" dedi.

Uzmanlar, çocukların bağışıklık sistemlerinin, aşılara gençler ve yetişkinlerinden farklı tepki verdiğini söylüyor. Bu nedenle güvenli ve en etkili aşı dozunu bulmak çok önemli. BioNTech/Pfizer şu anda altı ila 11 yaş arasındaki çocuklarla çalışmalar yürütüyor. Moderna, AstraZeneca ve Johnson & Johnson da benzer şekilde. Ancak henüz herhangi bir bulgu yok.

Kathrin Wesolowski

© Deutsche Welle Türkçe