Obama i Evropa

Sve je počelo u ljeto 2008. godine kao velika proslava predo Stubom pobjede u Berlinu. Nijemci i Evropljani su slavili čovjeka koji je sloganom „Yes, we can" osvojio njihova srca. Iako se tada nije znalo šta Barack Obama može, on je širio optimizam i bio je osvježavajući kontrast tadašnjem predsjedniku Georgeu W. Bushu. Bush je sa svojom intervencionističkom politikom u Iraku podijelio Evropu. Tada se nada polagala u nekoga ko bi je mogao ujediniti.

U proljeće 2009. godine, kratko nakon što je stupio na predsjedničku dužnost, Obama je u Pragu obećao da će se angažovati za svijet bez atomskog oužja. Evropljani su, uz male izuzetke, bili oduševljeni. U govoru u Kairu je obećao da će izgraditi novi odnos sa arapskim svijetom. Iste godine je čovjek, koji je ubrzao američko povlačenje iz Afganistana i Iraka, dobio Nobelovu nagradu za mir. U jednom od velikog broja oproštajnih intervjua se Barack Obama našalio rekavši: „Ja uopšte ne znam zašto sam dobio tu nagradu". Bile su to pohvale, koje su su u očima mnogih Evropljana, pokazale preuranjenim.

Evropa se, za razliku od SAD, mnogo sporije oporavlja od globalne finansijske krize koja je nastala bankrotom jedne američke banke. Euro i dužnička kriza su uzdrmale EU do temelja. Nakon toga su uslijedile kriza u Ukrajini i izbjeglička kriza.  EU je iz Obamine perspektive sve više postajala bezvoljnija i poslovno nesposobna.  U intervjuu za list „The Atlantic", Obama je u aprilu 2016. godine rekao da se evropski saveznici „kite tuđim perjem" i da  koriste američke rezultate i rukovodstvo, ali da sami nisu spremni biti solidarni ili povećati vojne izdatke. Obama je istog mjeseca na sajmu u Hannoveru pozvao Evropljane da ne posustaju i da se bore protiv vlastite krize.

Prioritet za Aziju

Evropljani su ipak pomalo sumnjali u to koliko je Barack Obama zaista ozbiljan kada govori o saradnji sa Evropom. On je Aziju želio postaviti kao centar njegove vanjske politike. Međutim, to je samo djelimično funkcionisalo. Obama danas kaže da se u intervenciji u Libiji previše oslanjao na Francusku i Veliku Britaniju, smatrajući da će one moći odgovornost iznijeti na vlastitim plećima. Kada je riječ o saveznicima sa Bliskog istoka, kao što je Saudijska Arabija, Obama je razočaran. Elmar Brok, iskusni stručnjak za vanjsku politiku Evropskog parlamenta, nakon prve četiri godine Obamine suzdržane vanjske politike je izjavio da EU i SAD nisu bile u mogućnosti postaviti strateške akcente, koji bi vodili do toga da Evropljani i Amerikanci tješnje sarađuju u svijetu punom promjena.

Najlošiji odnosi su, u najmanju ruku iz njemačkog ugla, bili za vrijeme afere prisluškivanja koje je vršila američka tajna služba NSA. Nisu samo prisluškivani službeni telefoni Evropljana nego čak i privatni telefon Angele Merkel. Sramota. Pri tome se u Bijeloj kući navodi da „Obama cijeni njemačku kancelarku kao partnerku i pravu evropsku liderku".

Zajednička izolacija Rusije

Ukrajinska kriza, koju je izazvala Rusija, ponovo je ojačala transatlansku zajednicu. Bez obzira što Rusija i EU i nisu uvijek imale isti stav, kada je riječ o odnosu prema Moskvi, Obama nikada nije sumnjao u vjernog transatlantskog saveznika.

Na nekoliko samita NATO-a je obećao članicama  iz istočne Evropeda će im u slučaju ruske agresije pružiti pomoć. SAD su za vrijeme Obaminog predsjedničkog mandata povećale svoje izdatke za odbranu Evrope. SAD i EU su nakon desetogodišnjih razgovora sa Iranom postigli dogovor o zaustavljanju atomskog programa te zemlje. Međutim, propao je pokušaj postizanja sporazuma o slobodnoj trgovini (TTIP). Isto tako nije potpisan ni sporazum o slobodnoj trgovini  sa Azijom (TPP). Američki senat ga još uvijek nije ratifikovao.

Predsjednik kluba poslanika Liberala u Evropskom parlamentu, Guy Verhofstadt, vjeruje da će Obama nedostajati Evropljanima. Izborom Donalda Trumpa će se SAD baviti same sobom, tako da je TTIP mrtav. On kaže da dolaskom Trumpa nije okončana Obamina era, nego da Evropa sada mora sama rješavati probleme i da se više ne može oslanjati na SAD.