Και η Αριστερά κατά της μετανάστευσης;

Όταν ήταν μικρή, η Σάρα Βάγκενκνεχτ ήταν κομμουνίστρια. Και παρέμεινε κομμουνίστρια καθώς μεγάλωνε, παρ’ ότι η δικτατορία της Ανατολικής Γερμανίας αποτελούσε από καιρό παρελθόν. Η πολιτικός από την Ιένα της Θουριγγίας ήταν επίσης αυτή που για πολλά χρόνια καθόρισε τον χαρακτήρα του Κόμματος της Αριστεράς.

Τον περασμένο Οκτώβριο, όμως, η Βάγκενκνεχτ ανακοίνωσε πως πρόκειται να ιδρύσει δικό της κόμμα και συγκεκριμένα στις 8 Ιανουαρίου στο Βερολίνο. Η απόφαση αυτή αντανακλά την κρίση, στην οποία βρίσκονται τα αριστερά κόμματα αυτήν την περίοδο, τόσο το Κόμμα της Αριστεράς, όσο και το SPD και οι Πράσινοι.

Η CDU/CSU διαρκώς ισχυρότερη

Στην πρώτη δημοσκόπηση Deutschlandtrend για το 2024 το Κόμμα της Αριστεράς, το SPD και οι Πράσινοι φτάνουν μαζί το 31% - το ίδιο ακριβώς ποσοστό συγκεντρώνει μόνη της η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU). Η AfD βρίσκεται στο 22%.

Ο πολιτικός επιστήμονας Βέρνερ Πάτσελτ εκτιμά πως υπάρχει μία καθοριστική αιτία πίσω από την καθοδική πορεία των αριστερών κομμάτων: ότι δεν ενδιαφέρονται αρκετά για τον απλό άνθρωπο – τον οποίο αφορά για παράδειγμα περισσότερο η στεγαστική κρίση, παρά οι "woke”, αριστερές ιδέες, όπως λέει ο ειδικός στην DW.

Γιατί οι «απλοί άνθρωποι» ψηφίζουν AfD;

Ο όρος "woke”, που προέρχεται από τα αγγλικά, σημαίνει την επαγρύπνηση εναντίον της κοινωνικής αδικίας, του ρατσισμού και των διακρίσεων. Ζητήματα τα οποία απασχολούν πρωτίστως ακαδημαϊκούς και μορφωμένους ανθρώπους της Αριστεράς κατά τον Πάτσελτ. Και όσο δεν αλλάζει αυτό, η Αριστερά δεν θα έπρεπε να αναρωτιέται «γιατί οι απλοί άνθρωποι εναποθέτουν τις ελπίδες τους περισσότερο στη Δεξιά».

Η AfD καταφέρνει και βελτιώνει τη δημοτικότητά της υιοθετώντας μία αντιμεταναστευτική ρητορική. Το ιδρυτικό μανιφέστο του νέου κόμματος της Σάρας Βάγκενκνεχτ δεν τοποθετείται με εξίσου εχθρικό τόνο επί του μεταναστευτικού, ωστόσο υιοθετεί έναν σκεπτικισμό: «Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός για προσιτή στέγη και θέσεις εργασίας με χαμηλό μισθό, αλλά και η αποτυχημένη ενσωμάτωση έχουν ένα τίμημα και αυτό δεν το πληρώνουν πρωτίστως όσοι κάνουν άνετη ζωή». Τέτοιες τοποθετήσεις θυμίζουν στον Πάτσελτ τη σύνδεση που μπορεί να υπάρχει μεταξύ δεξιών και αριστερών άκρων.

Προστριβές γύρω από τη μεταναστευτική πολιτική

«Στην κοινωνική πολιτική θα ακολουθηθεί μία κλασική αριστερή πολιτική για τους πιο αδύναμους, ενώ στο μεταναστευτικό μία πολιτική που σήμερα αποδίδεται περισσότερο στους Δεξιούς», εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας σχετικά με το πώς θα κινηθεί το νέο κόμμα της Βάγκενκνεχτ. Η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ – υπέρ της Λογικής και της Δικαιοσύνης» μπορεί να προσελκύσει ψηφοφόρους κατά τον Πάτσελτ. Το κατά πόσο όμως θα μπορέσει να μείνει ενωμένη η νέα παράταξη, είναι αβέβαιο.

Εδώ και χρόνια η Γερμανία ακολουθεί μία φιλική προς τους μετανάστες πολιτική, την οποία ξεκίνησε από το 2015 η πρώην καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Για τη Βάγκενκνεχτ, όμως, αυτή ακριβώς η πολιτική είναι «άκρως προβληματική». Όχι επειδή αυτοί οι άνθρωποι δεν αξίζουν μία καλύτερη ζωή, όπως τονίζει, αλλά επειδή τo μεταναστευτικό «ξεπερνά τις δυνατότητες της χώρας μας».

Στροφή στη μεταναστευτική πολιτική

Εντωμεταξύ το SPD και οι Πράσινοι έχουν επίσης αλλάξει τη στάση τους στο μεταναστευτικό, επιδιώκοντας τώρα να περιορίσουν την παράνομη μετανάστευση προς τη Γερμανία. Ταυτοχρόνως υπάρχουν περικοπές στην οικονομική και κοινωνική πολιτική. «Τα κόμματα αυτά εξαναγκάζονται να λάβουν τέτοια μέτρα από την ίδια την πραγματικότητα», δηλώνει ο Πάτσελτ – παρ' ότι οι αριστερές παρατάξεις δεν συνηθίζουν να στρέφονται στη λιτότητα.

Ενόψει των ευρωεκλογών που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο και των εκλογικών αναμετρήσεων σε τρία ομόσπονδα κρατίδια που θα λάβουν χώρα τον Σεπτέμβριο, τα πράγματα δεν φαίνονται καλά για τις παρατάξεις που αυτοπροσδιορίζονται λιγότερο ή περισσότερο ως αριστερές. Στο μεταναστευτικό το κόμμα Το Κόμμα της Αριστεράς τάσσεται υπέρ μίας πολιτικής ανοιχτών συνόρων, κατεβαίνοντας στις ευρωεκλογές με κορυφαία υποψήφια τη γνωστή και διεθνώς θαλάσσια διασώστρια και περιβαλλοντική ακτιβίστρια Καρόλα Ρακέτε.

Η υποψηφιότητα της Ρακέτε δεν έχει ανεβάσει τα ποσοστά του κόμματος στις δημοσκοπήσεις – το Κόμμα της Αριστεράς παραμένει ακόμη κάτω από το 5%. Όσο για το SPD και τους Πρασίνους, η δημοτικότητα των οποίων μειώνεται επίσης, ο Πάτσελτ τους συνιστά να δουν τα όσα συμβαίνουν στη Δανία και τη Σουηδία: εκεί οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν αυστηροποιήσει εδώ και καιρό τη μεταναστευτική τους πολιτική.

Οι σκιώδεις πτυχές της παγκοσμιοποίησης

Κατά τον Πάτσελτ με αυτόν τον τρόπο εξυπηρετείται κάλλιστα η ουσία της αριστερής πολιτικής, καθώς έτσι «βρίσκεται στο πλευρό των αδυνάμων, των οποίων το περιβάλλον τίθεται σε κίνδυνο εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης και της συνακόλουθης μετανάστευσης».

Εν τέλει η στάση του νέου κόμματος της Σάρας Βάγκενκνεχτ μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: «Η μετανάστευση και η συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών μπορούν να εμπλουτίσουν μία κοινωνία. Αυτό όμως ισχύει μονάχα όσο η μετανάστευση δεν ξεπερνά τις δυνατότητες της χώρας μας και των υποδομών της, καθώς και όσο η ενσωμάτωση επιδιώκεται ενεργά και είναι επιτυχής».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς