"Μετεξέλιξη της προσφυγικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας"

Συνέντευξη για όλο το πλέγμα των επίκαιρων διεθνοπολιτικών προβλημάτων παραχωρεί ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μαας στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας die Welt. Βασικότερα σημεία ελληνικού ενδιαφέροντος είναι η προσφυγική συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, για την οποία ο Χάικο Μαας ζητά την επικαιροποίησή της, καθώς και η κατάσταση στη Λιβύη με αφορμή τη δεύτερη Διάσκεψη του Βερολίνου, η οποία θα γίνει την Τετάρτη 23/06 με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών.

“Να φύγουν οι ξένοι στρατιώτες από τη Λιβύη”

“Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε με τη χώρα (Τουρκία), θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχει αναλάβει για μας ένα πολύ σημαντικό βάρος”, παραδέχεται ο Χάικο Μαας. “Εκεί διαμένουν σχεδόν 4 εκ. πρόσφυγες από τον εμφύλιο στη Συρία και από άλλες χώρες της περιοχής. Νομίζω ότι η ΕΕ έχει μεγάλο συμφέρον να την αναπτύξει (την προσφυγική συμφωνία) και να την μετεξελίξει”. Σε σχέση με το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών δεν θέλει να προσδιορίσει εκτός των ήδη 6 δις ευρώ, σε τι ύψος θα κυμανθεί η επιπλέον βοήθεια, παραπέμποντας στο τεράστιο κόστος που αναλαμβάνει η Τουρκία για την κάλυψη των προσφυγικών αναγκών, έξοδα που δεν έχουν άλλες χώρες. Και στην παρατήρηση του δημοσιογράφου, ότι η υπάρχουσα συμφωνία προσφέρει στον πρόεδρο Ερντογάν δυνατότητες εκβιασμού, ο Χάικο Μαας σημειώνει ότι προς το παρόν οι σχέσεις με την Τουρκία είναι σχετικά εποικοδομητικές. “Νομίζω ότι και η Τουρκία έχει αναγνωρίσει, ότι την συμφέρει να διατηρεί καλές σχέσεις με την ΕΕ. Για την εμβάθυνση αυτών των σχέσεων, αποφασιστικής σημασίας είναι η πρόοδος σε θέματα, όπως τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και οι αρχές Κράτους Δικαίου. Το ζητούν πολλοί στην ΕΕ για την προώθηση θεμάτων όπως επέκταση της τελωνειακής σύνδεσης ή κατάργηση της βίζας για τούρκους πολίτες”.

Δύο ημέρες πριν την δεύτερη Διάσκεψη για τη Λιβύη, στόχος της -κατά τον Χάικο Μαας- είναι να δοθεί νέα ώθηση στις διαδικασίες που θα οδηγήσουν την χώρα στις 24 Δεκεμβρίου σε εκλογές. Σε ό,τι αφορά τις καθυστερήσεις στην αποχώρηση ξένων στρατιωτών, παρά το ό,τι αποφασίστηκε στην προηγούμενη διάσκεψη, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών καταλογίζει αθέτηση υποσχέσεων σε εκείνες τις χώρες που δεσμεύτηκαν, όπως την Τουρκία και τη Ρωσία, χωρίς να τις κατονομάζει.“Για να πάρουν οι Λίβυοι την τύχη της χώρας στα χέρια τους, θα πρέπει να φύγουν οι ξένες δυνάμεις” υπενθυμίζει. "Το κατέστησε σαφές και η μεταβατική κυβέρνηση. Νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα εάν, αλλά πότε και πώς θα γίνει. Οι ξένες δυνάμεις θα πρέπει να αποχωρήσουν σταδιακά και ομοιόμορφα, για να μην προκληθεί ανισορροπία και την εκμεταλλευτεί η μια πλευρά στη Λιβύη, ώστε να περάσει ξαφνικά στην αντεπίθεση”.

Το έωλο βήμα προς τις λιβυκές εκλογές

Η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) στο άρθρο της με τον χαρακτηριστικό τίτλο “Ανάμεσα σε εκλογές και σε πολέμαρχους” περιγράφει την κατάσταση στη Λιβύη σε ό,τι αφορά κυρίως την αποχώρηση ξένων στρατιωτών, που είναι βασικός παράγων για τη διενέργεια εκλογών. “Μέχρι τώρα γίνονται ελάχιστα για την αποχώρηση”, σημειώνει ο αρθρογράφος της. “Η τουρκική κυβέρνηση φέρνει ως επιχείρημα ότι η λιβυκή κυβέρνηση απηύθυνε πρόσκληση στους τούρκους στρατιώτες. Παράλληλα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποσύρει τους μισθοφόρους, εφόσον και η Ρωσία σε αντάλλαγμα αποσύρει τη δύναμη μισθοφόρων της εταιρείας ασφάλειας Wagner. Αλλά λόγω της κρίσης των σχέσεων ανάμεσα στη Μόσχα και την Άγκυρα, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό”.

Ο γερμανός αρθρογράφος εκφράζει αμφιβολίες για ο εάν θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα εκλογών τέλος Δεκεμβρίου. “Ως μεγάλη επιτυχία εορτάστηκε το ότι τον περασμένο Μάρτιο, επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης ορίστηκε ο Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα” σημειώνει. “Σε ένα σημείο διαφέρει από τον προκάτοχό του Φαγιέζ Σάρατζ. Ταξίδεψε διεξοδικά στη χώρα και όχι, όπως ο Σάρατζ, κυρίως στο εξωτερικό. Ακόμη και στην Μπάνι Ουαλίντ, το παραμελημένο προπύργιο του Μουαμάρ Καντάφι, επισκέφθηκε ο Ντμπέιμπα. Αυτό προκάλεσε τη μεγάλη συμπάθεια του λαού. Αλλά εκτός από συμβολικού τύπου κινήσεις, δεν πέτυχε κάτι περισσότερο. Από τις πολλές υποσχέσεις του δεν κατάφερε να υλοποιήσει σχεδόν καμία. Στο μεταξύ επικρατεί αμφιβολία για το εάν μπορεί να τηρηθεί η ημερομηνία των εκλογών, που είναι η κεντρική αποστολή. Το λιβυκό κοινοβούλιο δεν κάνει σοβαρές προετοιμασίες και ανάμεσα στους παρατηρητές επικρατεί αμφιβολία εάν ο Ντμπέιμπα πραγματικά ενδιαφέρεται και εργάζεται για την άμεση παράδοση της εξουσίας”.

Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα ο Φατί Μπασάγκα, πρώην υπουργός Εσωτερικών της Λιβύης και αποτυχών στις εκλογές για την διεκδίκηση της πρωθυπουργίας, επισημαίνει ότι οι εκλογές δεν πρέπει να αναβληθούν και επιμένει ότι στο Βερολίνο όλοι οι εξωτερικοί παράγοντες θα πρέπει να δεσμευτούν σε μια κοινή πολιτική απέναντι στη Λιβύη. Πολλές από τις διενέξεις ανάμεσά τους έχουν αμβλυνθεί, όπως ανάμεσα στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Και όπως τονίζει, το διακύβευμα στο Βερολίνο δεν είναι η προσέγγιση μόνο μεταξύ των Λίβυων, αλλά και μεταξύ των συμμετεχόντων χωρών.

Ειρήνη Αναστασοπούλου