Ουκρανία: Καταπολέμηση διαφθοράς για το θεαθήναι;

Οι ουκρανικές εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές εντείνουν, από τις αρχές του μήνα, αισθητά τις ενέργειές τους κατά της διαφθοράς. Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε έρευνα στο σπίτι του Ουκρανού ολιγάρχη Ίχορ Κολομόισκι σε σχέση με την υπεξαίρεση 40 δισεκατομμυρίων γρίβνων (που αντιστοιχούν σε περίπου 980 εκατομμύρια ευρώ) από τη διοίκηση του μεγαλύτερου ουκρανικού παραγωγού πετρελαίου και φυσικού αερίου Ukrnafta και του διαχειριστή αγωγών Ukrtransnafta.

Επιπλέον, το Κρατικό Γραφείο Ερευνών (DBR) ανέφερε ότι ένας πρώην υπουργός Ενέργειας και Βιομηχανίας Άνθρακα, πιθανώς ο ‘Ιχορ Νάσαλυκ, είναι ύποπτος. Κατηγορείται πως είχε συνάψει συμβάσεις υπέρ εταιρειών που συνδέονται με τον ολιγάρχη Ντμίτρο Φίρτας, προκαλώντας στο κράτος απώλειες ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου γρίβνα (περίπου 35 εκατομμύρια ευρώ).

Επιπλέον, η SBU και η DBR διεξήγαγαν έρευνες στο σπίτι του πρώην υπουργού Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ, στα πλαίσια των ερευνών για τα αίτια της συντριβής ελικοπτέρου, κατά την οποία σκοτώθηκε η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών. Ακόμη, ερευνήθηκαν εκπρόσωποι κατασκευαστικών εταιρειών, αλλά και η διεύθυνση της φορολογικής υπηρεσίας της πρωτεύουσας.

Στο στόχαστρο υπουργείο Άμυνας και τελωνεία

Έγιναν επίσης έρευνες σε πρώην αξιωματούχους του Υπουργείου Άμυνας, κατόπιν υποψιών για υπεξαιρέσεις, πλαστογραφήσεις, καθώς και για παρεμπόδιση του έργου των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Σύμφωνα με τις έρευνες, ο ύποπτος φέρεται να εργάστηκε για τη σύναψη συμβάσεων προμήθειας τροφίμων για τον στρατό σε υπερβολικές τιμές και την αγορά αλεξίσφαιρων γιλέκων, κρανών, ρουχισμού και άλλων ειδών χαμηλής ποιότητας.

Ενώ οι ερευνητές πραγματοποιούσαν έρευνες, η κυβέρνηση απέλυσε σχεδόν ολόκληρη την ηγεσία των ουκρανικών τελωνείων και ορισμένων άλλων υπηρεσιών. Ο πρόεδρος Ζελένσκι δήλωσε σε ομιλία του ότι είναι ικανοποιημένος από την πρόοδο των ερευνών. «Δυστυχώς, σε ορισμένους τομείς, μπορείς να εγγυηθείς τη νομιμότητα μόνο αν αλλάξεις την ηγεσία, ταυτοχρόνως με την εφαρμογή των θεσμικών αλλαγών», τόνισε ο επικεφαλής του κράτους.

Ο Βολοντίμιρ Φεσένκο, πολιτικός επιστήμονας και επικεφαλής του Κέντρου Πολιτικών Ερευνών "Penta", πιστεύει ότι το προεδρικό γραφείο χτυπά με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια μέσω του αγώνα κατά της διαφθοράς. «Αυτή ήταν μια μεγάλης κλίμακας επίδειξη στον αγώνα κατά της διαφθοράς και δεν ήταν τυχαίο πως συνέβη εν όψει της Συνόδου Κορυφής στο Κίεβο. Η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Ουκρανίας», λέει ο Φεσένκο, κρίνοντας πως έτσι ικανοποιείται ταυτοχρόνως και η επιθυμία της κοινής γνώμης να τιμωρηθούν οι διεφθαρμένοι ανώτατοι αξιωματούχοι.

Ποιος διεξάγει τις έρευνες;

 Ο Φεσένκο συμβουλεύει να εξετάσουμε προσεκτικά ποιες δομές διεξήγαγαν τις έρευνες: «οι δομές που διεξήγαγαν τις έρευνες συνεργάζονται ενεργά με το Γραφείο του Προέδρου, αν και το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και η Ειδική Εισαγγελία Καταπολέμησης της Διαφθοράς (SAP), οι οποίες είναι πιο ανεξάρτητες, θα έπρεπε να είναι ενεργές σε ζητήματα διαφθοράς», δήλωσε ο εμπειρογνώμονας.

Ο επικεφαλής της οργάνωσης κατά της διαφθοράς StateWatch, Ολεξάντρ Λεμένοφ, πιστεύει πως οι έρευνες αποσκοπούν στο να καταδείξουν ότι η διαφθορά καταπολεμάται στην Ουκρανία, ωστόσο δεν πρόκειται πραγματικά για υποθέσεις που θα οδηγήσουν τελικά σε ενοχή.

Ο Μύκολα Χάβρονγιουκ του ουκρανικού "Κέντρου Πολιτικής και Νομικής Μεταρρύθμισης" πιστεύει ότι είναι καλό σημάδι όταν διεξάγονται έρευνες και αξιολογούνται κάποιοι ως ύποπτοι. «Για να ερευνήσουν αποτελεσματικά, οι αρχές πρέπει να αφιερώσουν πολύ χρόνο στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για παράνομη δραστηριοποίηση και να τεκμηριώσουν τα πάντα. Είναι αδύνατο να γίνουν όλα αυτά σε μια συγκεκριμένη ημέρα, για παράδειγμα ενόψει μιας συνόδου κορυφής», τονίζει ο ειδικός σε θέματα πολιτικής κατά της διαφθοράς.

Με την επιβίωση της Ουκρανίας να διακυβεύεται στον πόλεμο με τη Ρωσία, ο Χάβρονγιουκ πιστεύει ότι θα ήταν απερίσκεπτη και επικίνδυνη κίνηση από την πολιτική ηγεσία της χώρας να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών εταίρων με μια ψεύτικη καταπολέμηση της διαφθοράς, ελπίζοντας πως ο πρόεδρος Ζελένσκι δεν θα διακινδυνεύσει κάτι τέτοιο εξ αρχής.

Λίλια Ρζχοίτσκα

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς