Διλήμματα και δυσκολίες στη “διπλή” σύνοδο κορυφής

Επίσημες αποφάσεις και στις δύο συνόδους κορυφής στη Γρανάδα δεν αναμένονται. Κυρίως γιατί η Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα που επινόησε ο πρόεδρος Μακρόν είναι κάτι σαν μια χαλαρή λέσχη χωρίς σταθερές δομές. "Και είναι καλό που είναι έτσι", πιστεύει ο Στίβεν Μπλόκμανς, από το Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS), μια δεξαμενή σκέψης στις Βρυξέλλες. Ο ίδιος αποκαλεί την τρίτη συνάντηση αυτού του είδους, μετά την Πράγα το 2022 και το Κισινάου τον Ιούνιο του 2023, Speeddating, ένα πολιτικό "ραντεβού ταχύτητας". Θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συναντήσεις χωρίς ημερήσια διάταξη, χωρίς την πίεση των διαπραγματεύσεων με στόχο μια τελική διακήρυξη αλλά σε χαλαρές ομάδες εργασίας. „Θα μπορούν να ανταλλάξουν απόψεις ηγέτες που διαφορετικά σπάνια βλέπουν ο ένας τον άλλον" υποστηρίζει και η πολιτική επιστήμων Βεσέλα Τσερνέβα, από τη δεξαμενή σκέψης "Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής" στη Σόφια. "Αυτό ισχύει για 20 χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ και δεν συναντώνται κάθε μήνα, όπως τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Χρειάζονται ένα φόρουμ, όπου να μπορούν πραγματικά να μιλήσουν σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Γι' αυτό θεωρώ ότι ήταν πολύ χρήσιμο".

Ακύρωσε τη συμμετοχή του ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν

Στη Γρανάδα είχε δηλώσει ότι θα είναι παρών και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ. Θα ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για διάλογο με τον ομόλογό του από την Αρμενία. Εξ άλλου οι συνθήκες προσφέρουν ένα πλαίσιο για συζητήσεις για μια πιθανή διέξοδο από την ανθρωπιστική κρίση μετά τη μαζική έξοδο 120.000 Αρμενίων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το Αζερμπαϊτζάν κατήγαγε μια στρατιωτική νίκη και ο Στίβεν Μπλόκμανς από το CEPS τονίζει ότι θα έπρεπε να διατυπωθεί ξεκάθαρα ότι οι εδαφικές διαφορές δεν επιλύονται με τη δύναμη των όπλων. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο για το πρόεδρο Πούτιν αλλά και τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ."Σε περίπτωση που το Αζερμπαϊτζάν βρεθεί περιθωριοποιημένο στο πλαίσιο των συναντήσεων, αυτό είναι σωστό και πρέπει να είναι έτσι" σημειώνει.Η Ευρώπη θα έδειχνε τουλάχιστον ότι είναι ενωμένη στην εφαρμογή των δικών της θεμελιωδών αρχών".  Όμως την τελευταία στιγμή ο Αλίγιεφ ακύρωσε τη συμμετοχή του. Μάλιστα έστειλε στο πυρ το εξώτερο ιδιαίτερα τη Γαλλία κατηγορώντας την ότι δεν είναι έντιμος διαμεσολαβητής, αλλά διακατέχεται και διασπείρει αισθήματα εναντίον της χώρας του, επικαλούμενος δηλώσεις της Γαλλίδας υπουργού Εξωτερικών Κατρίν Κολονά. Τη συμμετοχή του στη Γρανάδα ακύρωσε και ο πρόεδρος Ερντογάν για λόγους υγείας.  

Το κεντρικό θέμα συζήτησης στη Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα θα είναι πιθανότατα και πάλι η κατάσταση στην Ουκρανία και ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος. Το αν ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι θα ταξιδέψει αυτοπροσώπως στη Γρανάδα εξακολουθεί να παραμένει μυστικό. Αποφάσεις μεγάλης σημασίας σε στρατιωτικό επίπεδο ή πολιτικές δεσμεύσεις μάλλον δεν θα πρεπει να περιμένει κανείς. Πριν από ένα χρόνο η σύνοδος κορυφής της Πράγας έστειλε ένα σαφές μήνυμα στη Ρωσία ότι η Ευρώπη στέκεται ενωμένη πίσω από την Ουκρανία. Στην επόμενη σύνοδο στη Μολδαβία, το μήνυμα ήταν ότι η Ευρώπη υποστηρίζει ολόκληρη την περιοχή και επίσης χώρες, όπως η Μολδαβία, που επίσης απειλούνται. Τι θα βγει από τη διήμερη διπλή συνάντηση κορυφής, αυτή τη φορά στην Γρανάδα, στο δυτικό άκρο της Ευρώπης; "Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα" υποστηρίζει ο Μπλόκμανς μιλώντας στη Deutsche Welle. "Απλά μια μεγάλη οικογενειακή φωτογραφία μάλλον δεν θα είναι πλέον αρκετή για να στείλει ισχυρά μήνυματα. Γίνεται όλο και πιο σαφές ότι χρειάζονται κάποια απτά αποτελέσματα σε αυτή τη συνάντηση".

Ουκρανία και μεταναστευτικό

Την περασμένη Δευτέρα κατά τη διάρκεια του επίσκεψής τους στο Κίεβο οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ άφησαν ήδη να εννοηθεί προς ποια κατεύθυνση θα μπορούσε να κινηθεί το μήνυμα της διπλής συνόδου κορυφής της Γρανάδας. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ ανέφερε μάλιστα ότι η καρδιά της Ευρώπης χτυπάει πιο δυνατά στην εμπόλεμη Ουκρανία. "Η ευρωπαϊκή ´Κοινότητα της Ελευθερίας´ πρέπει να φτάσει από τη Λισαβόνα μέχρι το Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία", είχε δηλώσει η Μπέρμποκ. Αυτό εξελήφθη από την Ουκρανίαως μήνυμα ότι πλησιάζει γρήγορα στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της με την ΕΕ. "Ναι, νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό η Ουκρανία να λάβει ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων τον Δεκέμβριο", εκτιμά από την πλευρά της η Βεσέλα Τσερνέβα από το βουλγαρικό τμήμα της δεξαμενής σκέψης Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής. "Για την Ουκρανία αυτό γίνεται παράλληλα με τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη", λέει, "κι αυτό θα συζητηθεί και στις δύο συνόδους κορυφής λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας ρωσόφιλος πρωθυπουργός μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση στη Σλοβακίακαι ότι η στήριξη από τις ΗΠΑ μπορεί να μπλοκαριστεί λόγω διαμάχης για τον προϋπολογισμό στο Κογκρέσο".

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έχει σκοπό να θέσει επί τάπητος θέματα στρατηγικής σημασίας, όπως η ευρωπαϊκή αυτονομία, η ενέργεια και οι υποδομές, αλλά και το μεταναστευτικό έχει φτάσει προ πολλού και στην Γρανάδα. Όπως μεταδίδει το Γαλλικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο AFP, η Ιταλία θέλει να το αναγάγει σε κυρίαρχο θέμα. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι διαμαρτύρεται σε όλους τους τόνους για το γεγονός ότι η Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ στηρίζουν οικονομικά τα πλοία διάσωσης των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στη Μεσόγειο με το επιχείρημα ότι βοηθούν τους διακινητές να φέρνουν ακόμη περισσότερους μετανάστες στην Ιταλία, η οποία δεν μπορεί να δεχθεί άλλους. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ απέρριψε την εκτίμηση ότι η Ιταλία θέλει να "καπελώσει" τη Γρανάδα για τα δικά της συμφέροντα. Το ζήτημα της μετανάστευσης αποτελεί "προτεραιότητα όλων των ηγετών της ΕΕ", τόνισε. Από την πλευρά του ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς εξήγγειλε τη λήψη "αποφασιστικών δράσεων" για να περιορίσει τον αυξανόμενο αριθμού των μεταναστών. Αλλά και ο ασκών καθήκοντα πρωθυπουργού της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ θέλει επίσης να εκμεταλλευτεί τις συναντήσεις κορυφής ως βήμα για να προωθήσει το δικά του ίματζ, αφού μετά την αποτυχία του δεξιού στρατοπέδου να σχηματίσει κυβέρνηση έλαβε εντολή από τον βασιλιά Φελίπε ΣΤ' να προσπαθήσει ο ίδιος.

Και για να μην μείνουν παραπονεμένα τα ΜΜΕ που θα καλύψουν οπτικά τις εργασίες, η ισπανική προεδρία στην ΕΕ υπόσχεται ανεπανάληπτες εικόνες από την επίσκεψη των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στην Αλάμπρα το δειλινό. Το κάστρο της πόλης σε μαυριτανικό στιλ αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον φέρεται μάλιστα να έχει ζήσει εκεί το "πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα στον κόσμο", σύμφωνα με την ισπανική τουριστική πύλη...

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου