Τι σημαίνει η εκεχειρία στη Γάζα από στρατιωτική σκοπιά

Για τους απελευθερωμένους ομήρους και τον ταλαιπωρημένο άμαχο πληθυσμό στη Λωρίδα της Γάζας η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς είναι μία ευλογία – όμως για τον ισραηλινό στρατό αποτελεί πλήγμα. «Από στρατιωτική άποψη πρόκειται για μία ανεπιθύμητη εξέλιξη», σχολιάζει ο στρατιωτικός ιστορικός Ντάνι Όρμπακ του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος τώρα είναι πως ο στρατός θα χάσει τη δυναμική του».

Τις προηγούμενες εβδομάδες ο στρατός βελτίωνε ολοένα και περισσότερο τη στρατηγική του, σύμφωνα με τον Όρμπακ. Η διακοπή των επιχειρήσεων είναι τώρα σαν να σταματάς μία μηχανή που αποδίδει πολύ καλά και «το να τεθεί αυτή ξανά σε λειτουργία, θα είναι πιο δύσκολο».

Η κατάπαυση του πυρός παρατάθηκε ήδη για ένα ακόμα διήμερο. Πάντως, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις αμφότερων των στρατοπέδων θα μπορούσαν να ανασταλούν συνολικά το πολύ για 10 ημέρες.

Η Χαμάς επωφελείται από την εκεχειρία

Η Χαμάς θα βγει ισχυρότερη από την εκεχειρία, τονίζει ο Όρμπακ, εξηγώντας πως θα αξιοποιήσει τον χρόνο για να ανασυνταχθεί. Η ισλαμιστική οργάνωση ταυτοχρόνως επιδιώκει να συλλέξει πληροφορίες για τον σχηματισμό του ισραηλινού στρατού. Κατά την εκεχειρία τα μέλη της Χαμάς έχουν το πλεονέκτημα πως μπορούν να κινηθούν ελεύθερα, χωρίς τον φόβο επιθέσεων.

Τα ισραηλινά μέσα προειδοποιούν πως το ίδιο διάστημα η Χαμάς θα μπορούσε να εφοδιαστεί με όπλα που εισάγονται λαθραία από την Αίγυπτο, ενώ ο Όρμπακ υποθέτει πως η οργάνωση συλλέγει επιπλέον προμήθειες και καύσιμα που φτάνουν στα πλαίσια της συμφωνίας για την αποστολή βοήθειας.

Ακόμη, ο ειδικός φοβάται πως η Χαμάς θα μπορούσε να επιχειρήσει να μεταφέρει εκτοπισμένους κατοίκους, μέσω των υπόγειων σηράγγων της, πίσω στα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας, υπονομεύοντας έτσι τις προσπάθειες εκκένωσης του στρατού. «Η Χαμάς θέλει να διεξάγονται οι μάχες σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, διότι η αμυντική της στρατηγική βασίζεται στους αμάχους», λέει ο στρατιωτικός ιστορικός.

Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, εκατοντάδες άνθρωποι από τα νότια επέστρεψαν κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας πίσω στις – σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένες – εστίες τους στον βορρά. Πολλοί ήθελαν να δουν τα σπίτια τους και να πάρουν κάποια από τα υπάρχοντά τους. Ο ισραηλινός στρατός, που είχε απαγορεύσει την επιστροφή των πολιτών εκεί, χρησιμοποίησε δακρυγόνα και ενίοτε και κανονικές σφαίρες για να αποτρέψει την επιστροφή των Παλαιστινίων.

Τόσο το βόρειο όσο και άλλα τμήματα της Λωρίδας της Γάζας έχουν πληγεί σημαντικά από τις ισραηλινές επιθέσεις από αέρος και τις μάχες που γίνονται εδώ και εβδομάδες. Τα θύματα μεταξύ του παλαιστινιακού πληθυσμού είναι πολλά – σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές που ελέγχονται από τη Χαμάς, οι νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας φτάνουν τους 15.000. Περισσότεροι από 36.000 έχουν τραυματιστεί και η παροχή ιατρικής βοήθειας είναι άκρως περιορισμένη.

Πολλοί όμηροι παραμένουν στα χέρια της Χαμάς

Η συμφωνία για την εκεχειρία προβλέπει την ανταλλαγή 100 ομήρων της Χαμάς έναντι έως και 300 Παλαιστινίων που κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές. Επομένως, η Χαμάς θα διατηρήσει ως διαπραγματευτικό χαρτί 240 ακόμη ανθρώπους που απήχθησαν από το Ισραήλ. Κατά τον Όρμπακ, η Χαμάς θα επιδιώξει την κατά το δυνατόν επέκταση της εκεχειρίας.

Η τρομοκρατική οργάνωση ελπίζει πως το Ισραήλ θα περιορίσει τις επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας στα πλαίσια των εκεχειριών και τελικά θα συμφωνήσει σε μία κατάπαυση πυρός διαρκείας, γράφει η εφημερίδα Israel Hayom. Παρά τα θετικά αποτελέσματα το Ισραήλ απέχει ακόμη σημαντικά από την επίτευξη των στρατιωτικών του στόχων.

Πώς αντιδρά το Ισραήλ;

Μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ο ισραηλινός στρατός στοχεύει στην καταστροφή των στρατιωτικών δυνατοτήτων και την εξόντωση της ηγεσίας της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και στην απελευθέρωση όλων των ομήρων. Όσο πιο σύντομη είναι η παύση των μαχών, τόσο καλύτερα για τον ισραηλινό στρατό, εξηγεί ο Όρμπακ.

Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας οι ισραηλινοί στρατιώτες παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας. Ο στρατός επικεντρώνεται στον σχεδιασμό των επόμενων φάσεων του πολέμου, τονίζει ο εκπρόσωπος Ντάνιελ Χαγκάρι. Κατόπιν εντολής του υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκαλάντ συνεχίζονται και οι μεταφορές όπλων του στρατού.

Κατά το διάστημα της εκεχειρίας, σύμφωνα με τον Όρμπακ, οι ισραηλινές δυνάμεις συλλέγουν επίσης πληροφορίες για τον εχθρό, για παράδειγμα με τεχνολογίες υποκλοπών. Ταυτοχρόνως υπάρχει εναέρια επιτήρηση στο νότιο και το βόρειο τμήμα. Ο στρατός ενισχύει την άμυνά του στη Λωρίδα της Γάζας, φτιάχνει οδοφράγματα και οχυρώνεται στις καταληφθείσες περιοχές. «Ωστόσο, για τον ισραηλινό στρατό η εκεχειρία συνεπάγεται περισσότερα μειονεκτήματα, παρά πλεονεκτήματα», συνοψίζει ο Όρμπακ. Μετά την κατάπαυση πυρός ο ισραηλινός στρατός θέλει να συνεχίσει την επιχείρησή του στη Λωρίδα της Γάζας για τουλάχιστον δύο μήνες ακόμη, όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Γκαλάντ.

Ισραηλινά μέσα εκτιμούν πως μία ισχυρότερη Χαμάς θα αποτελέσει μεγαλύτερη απειλή για τον ισραηλινό στρατό – ο Όρμπακ εκτιμά επίσης πως με την επανέναρξη των μαχών θα υπάρξουν σημαντικά περισσότεροι νεκροί Ισραηλινοί στρατιώτες: «Τελικά διακινδυνεύονται οι ζωές των στρατιωτών, για να σωθούν αυτές των απαχθέντων». Μία θυσία πάντως που έχει αξία για τους Ισραηλινούς, όπως υπογραμμίζει ο ειδικός.

Κατά τον Όρμπακ η εκεχειρία δεν είναι πραγματικά καθοριστική για την έκβαση του πολέμου, τον οποίο το Ισραήλ θα μπορούσε να κερδίσει, όσο δεν υπάρχει ιδιαίτερα μεγάλη πίεση για μία κατάπαυση πυρός διαρκείας – είτε αυτή η πίεση έρχεται από το εξωτερικό, είτε από τους συγγενείς των ομήρων στο εσωτερικό.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς