تشدید جنگ و وضعیت دردناک زنان باردار و کودکان در افغانستان
۱۴۰۰ تیر ۳۰, چهارشنبه
غوتی، زنی در یک روستای دورافتاده ولایت قندهار در چهار سال اخیر پنجمین دوره حاملگی‌اش را سپری می‌کند. او با مردی به مراتب بزرگ‌سال‌تر از خودش ازدواج کرده و تاکنون دو نوزاد را سقط کرده است.
خبرگزاری فرانسه با غوتی و شماری از زنان دیگر که با چنین مشکلاتی دست و گریبان اند گفتگو کرده است. غوتی که باشنده ولسوالی دند ولایت قندهار است و فکر می‌کند که ۳۰ سال عمر دارد، به این خبرگزاری گفته است: «من نگران هستم که بازهم نوزادم را از دست بدهم.»
دهه ها جنگ و ناداری در افغانستان سبب شده است که بسیاری از زنان در این کشور به خدمات صحی دسترسی نداشته باشند.
در این کلینیک صحی در ولایت قندهار در جنوب افغانستان زنان با چادری داخل می شوند. یک محرم مرد نیز آنان را همراهی می کند، اما اجازه داخل شدن به کلینیک را ندارد و باید در صحن این مرکز صحی انتظار بکشد.
بیشتر بخوانید: جنگ‌های اخیر در قندهار هزاران خانواده را آواره کرده است
غوتی که اوراق معاینات اش را در داخل یک پاکت پلاستیکی انداخته است، به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «من تنها برای رفتن پیش داکتر اجازه دارم از خانه بیرون شوم.»
خرما، دیگر مراجعه‌کننده این کلینیک که مادر پنج فرزند است و تجربه دو بار حاملگی ناکام دارد، بعد از تشخیص حاملگی مجددش، نگران شده است.
او در هنگام مراجعه به این کلینیک در ولسوالی دند، پیش از این که طالبان به این مناطق حمله کنند، به خبرگزاری فرانسه گفت: «من در خانه بسیار زیاد کار می کنم.»
بر بنیاد تحقیقات سال ۲۰۱۸ انستیتیوت " کیت" در هالند، ۴۱ درصد زنان حامله در افغانستان در خانه زایمان می کنند که ۶۰ درصد آنان به خدمات صحی پس از ولادت دسترسی ندارند. این وضعیت در جنوب افغانستان که از دهه ها جنگ و ناامنی متاثر شده است، بدتر از دیگر بخش‌ها است. کلینیک های صحی معمولاً از محلات مسکونی مردم فاصله زیادی دارند و اگر کسی بخواهد بیمارش را به این مراکز انتقال دهد باید کرایه گزاف موتر را پرداخت کند و یا هم مسافت طولانی را بپیماید.
حسنا، یکی از قابله ها در این مرکز صحی می‌گوید: «برخی خانواده ها هیچ توجهی به حاملگی نمی کنند. زنان در خانه زایمان می کنند، زیاد خون ریزی می کنند و به حالت شوک می روند.»
بیشتر بخوانید: کاهش کمک‌ها وضعیت صحی زنان افغان را وخیم کرده است
در مدت ۲۰ سال حضور نیروهای بین المللی در افغانستان، میلیاردها دالر کمک بین المللی به این کشور سرازیر شد. براساس آمار بانک جهانی، میزان مرگ و میر نوزادان در افغانستان از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸ به نیم کاهش یافت.
هرچند در شهرهای بزرگ پیشرفت هایی صورت گرفته است، اما به علت نا امنی، ادامه جنگ و فقر مشکلات در مناطق دور دست هنوز هم پابرجا هستند. از سوی دیگر راه های مواصلاتی ولایت های همچون قندهار و هلمند تخریب گردیده و یا هم ماین جاسازی شده و برای انتقال بیماران به شفاخانه ها خطرناک اند. در این مناطق حتی مردم نمی توانند که بیماران شان را با خاطر آسوده به مراکز صحی برسانند.
بسیاری از افغانان بعد از خروج کامل نیرو های خارجی از بدتر شدن وضعیت نگران اند. به دنبال آغاز رسمی خروج نیروهای خارجی در ماه می سال روان میلادی، جنگ در این کشور شدت گرفته است که در نتیجه آن هزاران خانواده به شمول زنان و کودکان مجبور به ترک خانه هایشان شده اند.
به نقل از یونیسف، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۱۷ میلادی ۷۷۰۰ زن باردار هنگام زایمان در این کشور جان باختند که دو برابر غیرنظامیان کشته شده در خشونت های سیاسی در همان سال است.
با خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان، سازمان های کمک کننده بین المللی نیز از وضعیت آینده افغانستان ابراز نگرانی کرده اند. سازمان دیده بان حقوق بشر می گوید که این وضعیت، زندگی زنان و دختران را در این کشور به گونه جدی تهدید می کند.
ناجیه قابله ای است که برای رسیدگی به زنان حامله به خانه‌های مردم در روستای "قاسم پل" می رود. او می گوید: «شماری از خانواده ها به زنان شان اجازه نمی دهند که به مرکز صحی بروند. گاهی اوقات مردان حتی به من اجازه نمی دهند که به خانه هایشان داخل شوم.»
ناجیه به خانه زنی به نام شکلا می رود و او را در حویلی خانه اش ملاقات می کند. در آغوش شکلا یک کودک است و از سر و صورت این خانم درد و رنج می بارد. او که ششمین دوره حاملگی اش را سپری می کند، می گوید که می‌خواهد برنامه ریزی خانوادگی یا جلوگیری از حمل را شروع کند.
شکلا می گوید: «من مشکلات اقتصادی دارم و نمی توانم به تمامی کودکانم رسیدگی کنم. ما حتی پول خریدن صابون را هم نداریم.» شوهرش نیز موافقت کرده است که بعد از این از حامله شدن جلوگیری کنند.
بیشتر بخوانید: یونیسف: «شمار کثیری از مادران جهان به امکانات صحی دسترسی ندارند»
در روستایی در حومه شهر لشکر گاه مرکز ولایت هلمند برای زنان و کودکان بیجا شده یک کلینیک سیار صحی ایجاد شده است. قابله قندی گل در این کلینیک می گوید: «بسیاری آنها مریض اند. خانواده ها از زنان درست مراقبت نمی کنند.»
کسانی که در صحن این کلینیک انتظار بیماران شان را می کشند، هر یکی روایت های تلخی از سقط یا هم مرگ مادران در هنگام زایمان دارند.
فیروزه ۲۰ ساله که روستایش را طالبان تصرف کرده اند و حالا خانه اش را ترک کرده است، می گوید: «کودک من در مارجه وفات کرد، چونکه ما به کلینیک صحی یا قابله دسترسی نداشتیم.» او علاوه می کند: «کودکان زیادی مردند.»
پس از آن که حملات طالبان در این مناطق شدت گرفت، قابله قندی گل از طریق تیلفون به خبرگزاری فرانسه گفت که وضعیت بسیار خطرناک شده است: «همه مردم از این وضعیت متاثر شده اند.»
شازیه، زنی که در ۱۰ سالگی ازدواج کرده و در ۱۸ سالگی مادر سه کودک است، به خبرگزاری فرانسه گفت که از منطقه تحت کنترول طالبان چهار ساعت با پای پیاده خود را به یک مرکز صحی رساند، چرا که بسیاری راه ها از سوی جنگجویان طالب مسدود شده اند.
شازیه که در شهر لشکرگاه در منطقه زیر اداره حکومت جا به جا شده است، می گوید: «بسیار وضعیت خطرناک بود. سه زن در راه جان باختند.»
در یک شفاخانه در شهر لشکرگاه مرکزی برای کمک به کودکان دچار سوء تغذیه حاد از سوی سازمان امدادی فرانسوی «اقدام علیه گرسنگی» ایجاد شده است. راضیه از منطقه زیر اداره طالبان به این شفاخانه آمده است و نگران کودک هفت ماهه خود است که از سینه بغل و سوء تغذیه رنج می برد.
کودک او پیش از ۹ ماهگی و با نقصی در ناحیه لب (لب چاک) به دنیا آمده است. راضیه به خبرگزاری فرانسه می گوید: «من از جنگ بسیار ترسیده بودم.» اما وقتی وضعیت کودک اش وخیم شد، شجاعت به خرج داد و خود را به مرکز صحی رساند.
او قبلاً یک کودک اش را که پیش از وقت به دنیا آمده بود از دست داده است، چون شفاخانه ای که او نوزادش را به دنیا آورده بود، به دلیل کمبود امکانات او را زود مرخص کرده بود. او می گوید که سه روز بعد از مرخص شدن از شفاخانه، کودک اش جان داد: «هیچ کسی به من کمک کرده نتوانست.»