آینده نامعلوم کردها پس از جنگ خونین علیه داعش در سوریه

نیروهای کردی در جنگ علیه داعش با حمایت کشورهای غربی مؤفق شدند تا مناطق وسیعی را در شمال شرق سوریه از چنگ داعش آزاد نمایند. آن‌ها در این مناطق ادارات خودمختار خود را تشکیل داده اند. اکنون اما روشن نیست که آیا با وصف جنگ های خونین با داعش، کردها می توانند بر این مناطق خودمختار مسلط بمانند و آن را نگه دارند؟

جنگ چگونه وضعیت کردها را تغییر داد؟

کردها از چندین دهه به اینسو از تبعیض حکومت های منطقه شکایت دارند و علیه آن مبارزه می کنند. جنگ سوریه، حکومت این کشور را به تمرکز بر نیروهای مسلح کردی وادار نمود. این وضعیت به کردها زمینه این را مهیا کرد تا آزادی مناطق خود را تا حدودی تأمین کنند. این نیروها پس از خروج سربازان سوریه در سال ۲۰۱۳، در مناطق تحت تسلط خود ادارات خودمختار را ایجاد نمودند که از نیروهای پولیس تا نیروی نظامی برخوردار بوده و همچنان در مکاتب نیز تدریس به زبان کردی آغاز گردید. به گفت الدار خلیل‌، یک تن از سیاستمداران کرد، این موارد قبل از سال ۲۰۱۱ ممکن نبود و اکنون زمینه های امیدواری برای کردها فراهم شده است. به گفته او قبل از این کردها کلاً سرکوب می گردیدند. 

اداره خودمختار کردها در ابتداء مناطق کردی را تحت کنترول خود درآوردند. پس از اینکه مؤفق به عقب راندن جنگجویان اسلامگرای داعش از مناطق بیشتری گردیدند، بر نواحی وسیعی با جمعیت عربی نیز مسلط گردیدند.

ماه جنوری سال ۲۰۱۵ واحدهای خلق کرد، جنگجویان داعش را از شهر کوبانی در مرز با ترکیه عقب راندند.

واحدهای مدافع خلق کرد با حمایت غرب رهبری ائتلاف نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه را به عهده گرفت، نیروهایی که همچنان گروه های عربی را شامل می شوند.

این ائتلاف دو سال قبل سقوط خلافت خودخوانده داعش را اعلام کرد و تا اکنون هزاران جنگجوی داعش همراه با زنان شان در زندان های این نیروها بندی می باشند. علاوه بر این مناطق مهم نفت خیز نیز در دست نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه می باشد.

ایالات متحده چه نقشی را در حمایت از کردها بازی می کند؟     

ایالات متحده از مدت ها به اینسو یکی از شرکای کردها محسوب می گردید. هزاران سرباز امریکایی از کردها هم در برابر بشارالاسد و هم در برابر ترکیه پشتیبانی می نمودند. اعلام خروج نیروهای امریکایی در سال ۲۰۱۹ توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین این کشور، کردها را تکان داد. در حال حاضر فقط ۹۰۰ سرباز امریکایی در مناطق تحت تسلط کردها حضور دارند. این که تا چه زمانی این نیروها در آنجا می مانند، هنوز روشن نیست.

دارین خلیفه از مرکز تحقیقاتی «گروه بین المللی بحران» گفت: «بدون حمایت ایالات متحده، نیروهای کردی در برابر حملات خارجی خیلی آسیب پذیر خواهند بود.»‌

 انقره مناطق خودمختار کردها در آن سوی مرز خود را تهدیدی علیه این کشور خوانده و نگران است که این مناطق سبب تحریک تلاش های آزادیخواهانه کردها در داخل ترکیه خواهد شد. بنابراین حکومت ترکیه واحدهای مدافع خلق کرد را «تروریست» عنوان می کند و تا اکنون سه بار عملیات نظامی را علیه واحدهای مذکور انجام داده است. نیروهای ترکیه در سال ۲۰۱۸ با کمک ملیشه های اسلامگرا مؤفق به تسلط بر منطقه عفرین در سوریه گردیدند و یک سال بعد از آن مناطق مرزی را تصرف نمودند.

اکنون پس از آغاز حکومت جو بایدن و تغییر حکومت ایالات متحده، الدار خلیل سیاستمدار کرد، امیدوار حمایت بیشتر ایالات متحده از نیروهای کردی می باشد. با آنهم او گفت: «‌اما نمی توانیم به حکومت ایالات متحده اعتماد کنیم.»‌

تقرر بریت مک گورک به عنوان همآهنگ کننده امور خاورمیانه از جانب حکومت بایدن می تواند علامت امیدی برای کردها باشد؛ زیرا او حین حکومت ترامپ به ادامه مأموریت نیروهای امریکایی در مناطق کردها تأکید داشته و خود نیز در این زمینه وارد عمل گردیده بود. 

 آیا ائتلاف کردها با دمشق ممکن است؟

نیروهای کردی برای مقابله در برابر عملیات های ترکیه در سال ۲۰۱۹ و متوقف ساختن این عملیات ها قراردادی را با بشارالاسد رئیس جمهور سوریه و حامی این کشور، روسیه به امضاء رسانیدند. کردها به استقرار سربازان بشار اسد در این مناطق به این شرط توافق کردند که واحدهای مدافع خلق کرد کنترول خود بر این مناطق را حفظ کنند.

به گفته موتلو جیفیر اغلو کارشناس کردها، «کردهای سوریه همیشه حکومت سوریه را بر ترکیه ترجیح داده اند.» با آنهم مذاکرات کردها در زمینه آینده شان در سوریه با حکومت بشار اسد به نتیجه ای نرسیده است. حکومت سوریه کردها را متهم به جدایی طلبی می کند و خواهان وضعیت قبل از جنگ است. در برابر، کردها خواهان حفظ دستاوردهای خود در این مناطق اند.

خلیل، سیاستمدار کردی در قبال موقف حکومت سوریه گفت: «رژیم سوریه هنوز هم متقاعد نشده است که یک گام به پیش بردارد.»

NF/AF/AFP