استراتژی امریکا در قبال سوریه چیست؟

تصمیم ناگهانی امریکا مبنی بر اینکه در واکنش به استفاده از سلاح کیمیایی توسط حکومت سوریه، با یک حملۀ محدود نظامی پاسخ نمی گوید، این پرسش را مطرح ساخته است که واشنگتن در قبال سوریه چه استراتژی را به پیش می برد.جان کری، وزیر خارجۀ ایالات متحدۀ امریکا در سفرش به خاور میانه نتوانست تردید در مورد سیاست رئیس جمهور اوباما در قبال سوریه را در همه جا از میان بردارد. سعود الفیصل، وزیر خارجۀ عربستان سعودی به کری گفت در رابطه با سوریه میان ریاض و واشنگتن "اختلافات استراتژیک" وجود دارد.

کاهش اعتبار غرب

نه تنها عربستان سعودی در این عزم ایالات متحدۀ امریکا تردید پیدا کرده است، بلکه اولتر از همه اپوزیسیون سوریه از آن شدیداً ناامید شده است. فولکر پیرتیز، دانشمند علوم سیاسی در گزارشی عنوانی مجلۀ آلمانی "سیاست بین المللی" نوشته است: "اینچنین کاهش اعتبار غرب به نیرومندی اسلامگرایان تندرو خواهد افزود؛ اسلام گرایانی که دموکراسی غرب را در هرصورت به دیدۀ خصمانه می نگرند، خود خواهند توانست نشان بدهند که "جهاد واقعی" گویا هیچ کمبودی ندارد".

اما هیننگ ریکه، دانشمند علوم سیاسی و کارشناس امور ایالات متحدۀ امریکا از "جامعۀ آلمانی برای سیاست خارجی" به این باور است که وضعیت سوریه نمی تواند برای ایالات متحدۀ امریکا بی اهمیت باشد. او می گوید که تجربۀ افغانستان و عراق به واشنگتن نشان داد، که تروریست های اسلامگرا مبارزۀ خود را در یک کشور محدود نمی سازند. پس امریکا سوریه را به حال خودش تنها نمی گذارد. ریکه می افزاید: "امریکاییان در مسایل سوریه نمی توانند بی علاقه باشند؛ زیرا در آنجا سرنوشت یکی از متحدان مهم ایران تعیین می گردد. امریکاییان می دانند که تنها از اثر جنگ عراق نفوذ ایران در منطقه تا چه حدی افزایش یافته است. این را به صورت قطع از مذاکرات صلح نیز می توان فهمید. امریکاییان طبعاً می دانند که هرگاه از این قضیه خود را دور نگه دارند، چنانچه در مصر و برخی جاهای دیگر چنین شد، آنگاه عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس با پول بیشتر و اجندای خودشان این خلاء را پر خواهند کرد. چنین چیزی هم نمی تواند مورد علاقۀ امریکا باشد".

ریکه همچنان گفت که ایالات متحدۀ امریکا این را هم نمی تواند نادیده بگیرد که ایران و عربستان سعودی تا چه حدی برای گرفتن نقش یک قدرت رهبری کننده در منطقه تلاش می کنند. به باور ریکه امریکا ظاهراً از جنگ خسته شده است و در حال حاضر نمی خواهد یک مأموریت دیگر نظامی را آغاز کند. با آن هم ریکه با شمار زیادی از کارشناسان دیگر هم عقیده است که امریکاییان هیچگونه طرح مشخصی برای سوریه ندارند و ظاهراً فقط برای استعفای بشار اسد از ریاست جمهوری سوریه می کوشند.

به قول هیننگ ریکه از آنجایی که تا هنوز یک جانشین برای اسد قابل پیشبینی نیست، امریکاییان مجبور شده اند در این قضیه تأخیر کنند، زیرا "آنها خواهان ثبات در منطقه اند".