اسرائیل در برابر جبهه‌های جدید و فرصت‌های جدید

زمانی که در شب ۸ اپریل چندین راکت احتمالی اسرائیلی به پایگاه نیروی هوایی "تیاس" در قلب سوریه شلیک گردید، هدف چه بود؟ در ابتدا گفته شد که این حمله در برابر هواپیماهای بدون سرنشین ایران مستقر در آنجا صورت گرفته است که می توانند وارد فضای هوایی اسرائیل شود. حدود یک هفته بعد، نکته‌های دیگری مطرح شده اند. 

در وسط این هفته، روزنامه «وال استریت ژورنال» گزارش داد که قرار بوده یک سیستم دفاع هوایی ایرانی در آن میدان هوایی نصب شود. ظاهرا این حمله بر اساس همین خبر صورت گرفته است. اگر چه اسرائیل این حمله را رسما اعلام نکرده است، اما مقامات ارشد بازنشسته نظامی اسرائیل گفته اند که این امکان می تواند قابل قبول باشد.
 آموس یادلین، مدیر سابق سرویس استخبارات نظامی اسرائیل گفت که استفاده از سلاح های کیمیایی در دوما عبور از خط قرمز است. یادلین در ادامه گفت: "ایرانی ها مصمم هستند که در سوریه باقی بمانند و اسرائیل مصمم است که این اتفاق نیفتد."

حمله به عنوان یک پیام

برای این منظور، اسرائیل ظاهرا آماده اقدامات سخت تر از قبل است. نیویارک تایمز در اوایل این هفته از یک مقام ارشد اردوی اسرائیل نقل کرد که گفته است: "این اولین باری بود که ما به اهدافی حمله کردیم، که در آن جاها مردم زندگی می کنند."

به گفته یادلین، حمله به پایگاه هوایی سوریه، بیشتر از همه یک "پیام" بود. از سوی دیگر، او گفته است که از لحاظ نظامی این حمله دست آوردی قابل ذکر نداشته است و احتمالا نباید هم می داشت. بر اساس تحلیل انجام شده توسط موسسه مطالعات امنیت ملی در تل ابیب، در آینده مهمتر خواهد بود که برای  تهدیدهای ایران و گروه مورد حمایت اش حزب الله آمادگی وجود داشته باشد. این موسسه توصیه می کند که اسرائیل باید با روسیه بیشتر کار کند و روسیه باید عملیات اسرائیل در سوریه را جدی بگیرد. 
به گفته این مقام پیشین اسرائیل، هدف اصلی آمادگی داشتن از لحاظ نظامی است: "در حال حاضر، اسرائیل باید در برابر ائتلاف هماهنگ طرفداران اسد خود را آماده سازد؛ ائتلافی که در سوریه خود را گسترش داده است و رژیم اسد می خواهد در بخش جنوبی سوریه از جمله در بلندی های گولان مستقر شود. این وضعیت اسرائیل را مجبور می سازد تا خطوط قرمزش را با توجه به استقرار نیروهای که از ایران در مرز و در ارتفاعات گولان نمایندگی می کنند، تعیین کند."

چالش ها در نوار غزه

ایران تنها یکی از چالش های سیاسی برای اسرائیل است. چالش دیگر فلسطینی ها اند، به ویژه کسانی که در نوار غزه هستند.

در جریان هفتادمین سالگرد تأسیس دولت اسرائیل، فلسطینی ها از این مناسبت برای جلب توجه به وضعیت شان با راه اندازی تظاهرات جمعی درست در مرز با اسرائیل استفاده کردند. نیروهای امنیتی اسرائیل با شدت از خود واکنش نشان دادند. از اواخر ماه مارچ، نیروهای اسرائیلی در جریان اعتراضات ۳۴ فلسطینی را کشتند. بر اساس گزارش مجله انترنتی "المونیتور"، این یک اقدام غیرقانونی سیاسی است. در ادامه آمده است که "اردوی اسرائیل باید آگاه باشد که کشته شدن هر فلسطینی، به ویژه اگر او یک نوجوان، یک زن یا یک روزنامه نگار باشد، یک مزیت واضح برای حماس به شمار می رود."

با این حال، اردوی اسرائیل پاسخی ندارد که با وجود چنین اعتراضات، چگونه منطقه مرزی را امن سازد. ظاهرا تصمیم گرفته شده است که این عملیات ها شفاف تر انجام داده شوند: روزنامه نگاران برای اولین بار اجازه ورود به موقعیت هایی را به دست آوردند که اردو تک تیر اندازان اش را جابجا کرده است. از آن زمان، به نظر می رسد که سربازان کمی آرام تر عمل می کنند.

فرصت های جدید

با وجود این همه، یا شاید هم به خاطر این چالش ها، اسرائیل فرصت های سیاسی جدیدی را در برابرش می بیند. تصویر اسرائیل که در نتیجه منازعه خاورمیانه آسیب دیده بود، همچنین توانست حداقل در اروپا و برخی کشورهای جهان عرب تا اندازه ای ترمیم گردد. روزنامه اسرائیلی "اورشلیم پست" نیز نظر مشابه دارد: "برخورد پر زحمت اروپایی ها در برابر موج عظیم مهاجران از بسیاری از کشورهای اسلامی، برای اسرائیل زمینه درک بهتری از چالش های پیش روی اش را ایجاد کرده است." همواره این صحبت ها سر و صدا را بیشتر بلند کرده است که دلیل اصلی اشغال مناطق فلسطینی، افراط گرایی سیاسی در این مناطق نمی تواند باشد.

روابط اسرائیل با جهان عرب نیز بهبود یافته است، به ویژه با کشوری که معمولا به عنوان کشور فوق العاده محافظه کار اسلامی شناخته می شود: عربستان سعودی. شاهزاده جدید محمد بن سلمان در جریان سفرش به ایالات متحده امریکا در اوایل اپریل، کلمات بسیار واضح را خطاب به اسرائیل استفاده کرد: "من معتقدم که فلسطینیان و اسرائیلی ها حق داشتن کشورهای شان را دارند." او در ادامه گفت که با این حال، برای تضمین امنیت برای همه، نیاز به یک توافقنامه صلح می رود.

سباستین زونس کارشناس عربستان سعودی در انجمن روابط خارجی آلمان (DGAP) به این باور است که دلیل این واکنش جدید از عربستان سعودی، ترس مشترک از گسترش نفوذ ایران در منطقه است. او می گوید: "البته ما شاهد نفوذ چشمگیر ایران در سال های اخیر در جهان عرب هستیم، که عربستان سعودی این امر را به عنوان تهدیدی برای منافع امنیتی اش می بیند و از سوی دیگر، ولیعهد پادشاه عربستان سعودی محمد بن سلمان به این عقیده است که در برابر این امر عربستان باید از خود دفاع کند."

عدم موجودیت ارزش های مشترک

اسرائیل هم نظر مشابه در قبال نقش ایران در منطقه دارد. "اورشلیم پست" نوشته است که  "کشورهایی مانند عربستان سعودی، اردن و مصر در حال حاضر با اسرائیل دو هدف دارند: کاهش نفود ایران در منطقه و مبارزه با اسلام گرایان. بی تفاوت است که این مساله در سوریه، لبنان، شبه جزیره سینا و یا در امتداد مرز اردن باشد." مهمتر از همه، این کشورها نقش اسرائیل را به عنوان قوی ترین نیروی نظامی منطقه می توانند درک کنند.
این روزنامه در ادامه نوشته است که اما این نیز روشن است که روابط جدید فراتر از منافع مشترک نیستند: "ما نباید اهداف مشترک را با ارزش های مشترک اشتباه بگیریم. توجه کنید به حقوق بشر و آزادی که اسرائیل در سطح بسیار متفاوتی نسبت به عربستان سعودی یا مصر قرار دارد."
nka, af (knipp)