جنگ نیابتی در سوریه

هشدار جنگ از مجرایی داده شده که تا اکنون در تاریخ دیپلوماسی غیر معمول بوده است. قبل از این روسیه با صراحت و جدیت تأکید کرده بود که تمام موشک هایی را که به سوریه شلیک شوند، دفع می کند. در برابر دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده در تویترش نوشته است: «روسیه آماده باش! زیرا این موشک ها شلیک خواهند شد».

ترامپ در ادامه نوشته است که روسیه "با حیوانی" هم پیمان است که با "گاز" آدم می کشد. منظور ترامپ ظاهراً حملات با گاز سمی در آخر هفته گذشته میلادی بر شهر دومای سوریه است که کاخ سفید مسئول آن بشار اسد رئیس جمهور سوریه را می خواند. در این حملات دست کم ۱۵۰ تن کشته شدند و حدود ۱۰۰۰ تن زخمی گردیده اند.

جنگ سوریه شورای امنیت را به دو دسته تقسیم کرده است

نوشتن این پیام تویتری توسط ترامپ و با این صراحت، پس از آن صورت گرفت که الکساندر ساسیپکن سفیر روسیه در لبنان اعلام نمود که تمام موشک هایی را که بر حریم ارضی سوریه شلیک گردند، خنثی می کنند.

همزمان با اظهارات سفیر روسیه، کریملین نیز از ایالات متحده خواهان تعمق و اندیشه در قبال اتهاماتی مبنی بر حملات با گاز سمی در سوریه گردید. دیمیتری پسکوف، سخنگوی حکومت روسیه به خبرگزاری "تاس" نیز تأکید کرد: «امیدوارم تمام کشورها از اقدامات بعدی خودداری نمایند».

جهانی ساختن و تشدید جنگ سوریه  

علاماتی که از جانب مسکو و واشنگتن در قبال جنگ سوریه دیده می شوند، مسیر انکشاف موازی را نشان می دهد که جنگ سوریه از مدتی به این سو به سمت آن روان است. از یک جانب بازیگران بین المللی بیش از پیش در این تنش ها دخیل می شوند؛ طور نمونه در آخرین مورد حملات ترکیه بر شهر عفرین در سوریه و نیز حملات موشکی احتمالی اسراییل بر پایگاه هوایی تیفور در سوریه.

همزمان تنش ها و نگرانی ها در منطقه نیز افزایش یافته اند. زیرا جنگ سوریه خلای قدرتی را در منطقه ایجاد نموده است که بیش از همه بازیگران خارجی در تلاش پر کردن آن می باشند. اکنون از دیر زمانی در جنگ سوریه فقط مخالفان اسد و همچنان خود اسد نیز مطرح بحث نیستند؛ بلکه در این بازی مأموریت نظامی از بُعد کاملاً دیگری مطرح می باشد.

داعش چگونه به تسلیحات گسترده دسترسی یافته بود؟

در حالیکه ایران و روسیه، هر دو حامی بشار اسد، سعی می کنند تا ساحه نفوذ و قدرت خود را در سوریه گسترش دهند، در برابر مخالفان آنان به شمول ایالات متحده در نقش پیشقراول، و اسراییل نیز تلاش می کنند تا از گسترش قدرت هر دو کشور در سوریه جلوگیری نمایند.

علایق ایالات متحده

به گفته گونتر مایر، رئیس مرکز مطالعات جهان عرب در دانشگاه ماینز، "یکی ازمهمترین اولویت ها برای ایالات متحده را حمایت از اسراییل در منطقه تشکیل می دهد؛ آنچه که ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده بار بار بر آن تأکید کرده است". به همین دلیل مقابله با ایران نیز از ارجحیت خیلی زیادی برخوردار می باشد، زیرا این کشور به عنوان تهدید علیه اسراییل خوانده می شود. در نهایت شکستاندن آنچه که "محور شیعه مذهبان" تلقی می شود و از ایران تا عراق، سوریه و لبنان و تا مرز اسراییل می رسد، مطرح می باشد.

به همین منظور نیز امریکایی ها تلاش کرده اند تا نفوذ خود را به ویژه در مناطق شرق سوریه به شدت گسترش بدهند. مایر می گوید: «در این میان حتی از "هلال یا نیم حلقه امریکایی" سخن می رود، آنچه که تمام مناطق شمال شرق سوریه را در بر می گیرد و از آنجا به سمت اردن ادامه می یابد». به باور مایر، "هدف اصلی ایجا چنین نیم حلقه یی بیش از همه تشکیل چتر محافظتی برای اسراییل می باشد".

کردها به عنوان حائل

افزون بر این، گسترش ساحه نفوذ حزب الله در ارتفاعات جولان و پیشروی آنان تا مرز اسراییل نیز یکی دیگر از عوامل پیچیدگی اوضاع است؛ زیرا حزب الله با پیشروی تا مرزهای اسراییل درست شبیه رژیم اسد عمل می کند که خود را در گذشته نیز به عنوان سد مانع در برابر اسراییل تلقی می کرد.

«نیروهای هوادار ترکیه در عفرین به چور و چپاول دست زدند»

کردها در شمال سوریه وزنه دیگر مقابل این سیاست را می سازند. با آنکه در حال حاضر کردها در مقابله با نیروهای نظامی ترکیه در عفرین مصروف هستند، اما در درازمدت اهداف آنان را ایجاد منطقه خودمختار کردستان در منطقه تشکیل می دهد؛ آنچه که برای علایق امنیتی اسراییل خیلی اهمیت دارد. به گفته مایر، اسراییل اعلام کرده است که از "ایجاد منطقه خودمختار کردستان استقبال می کند" مایر در گفتگویی با دویچه وله توضیح داد که همچنان این مسئله نشان می دهد که اصل معضل در تداوم جنگ سوریه در چه نهفته است. 

کرستین کنیپ / ن. ف