ابراز خشم زنان ترکیه در برابر سخنان اردوغان

طوری که به نظر می رسد رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه چندان زیاد به برابری حقوق زن و مرد باور ندارد. رئیس دولت ترکیه دو شنبه در کنفرانسی روی حقوق زنان گفت که برابری کامل زنان و مردم «خلاف طبعیت» است. او گفت که هستی یک زن و شرایط جسمی اش با مرد متفاوت است. اردوغان گفت: «نمی توان اجرای یک کار مساوی را طوری به زنان واگذار شد که در گذشته در رژیم های کمونیستی صورت می گرفت.» به گفته اردوغان، کار با بیل با بدن لطیف زن مناسب نیست.

مدافعان حقوق زنان و اپوزسیون با خشم و انزجار در برابر این سخنان واکنش نشان دادند. آن ها، این رهبر پیشین حزب محافظه کار عدالت و توسعه را به موضعگیری ارتجاعی متهم ساخته اند. مدافعان حقوق زنان در استانبول و انقره دعوت به اجتماعات اعتراضی کرده اند. این انتقاد بر اردوغان یک مباحثه روی حقوق زنان و قتل زنان را دامن زده است.

فکریه یلماز عضو سازمانی که علیه قتل زنان مبارزه می کند، در گفتگویی با دویچه وله با انتقاد از اردوغان گفت: «افکار وی ارتجاعی است و به هیچ صورت مدرن نیست. به مثابه رئیس جمهور او حق نداشت چنین چیزی بگوید. او اشتباه بزرگی مرتکب شده است.»

اگرچه اردوغان در سخنرانی اش خشونت علیه زنان را محکوم و آن را غیراسلامی قلمداد کرد، با این هم مباحثات داغی را دامن زده است. سیفنا سومونچ اوغلو، همآهنگ کننده سازمان های زنان ترکیه مدعی است که در این کشور پیوسته زنان توسط مردان کشته می شوند. به گفته او، حزب دموکراتیک خلق ترکیه (اچ دی پی) از پارلمان تقاضا کرده است تا یک نشست خاص را به خشونت علیه زنان اختصاص دهد.

سومونچ اوغلو از سلب امتیازات زنان در بسیاری بخش ها یاد می کند. طبق رده بندی همایش اقتصادی جهان در مورد رفتار نابرابر جنسیتی، ترکیه در جایگاه پایین قرار گرفته است. سومونچ اوغلو ضمن شمارش بخش هایی که در آن ها زنان موقعیت خرابتری دارند، می گوید: «شکاف بزرگی بین مردان و زنان در کل، از مکاتب گرفته تا جاده ها و محل کار و پارلمان وجود دارد.»

حقوق زنان اغلب در روی کاغذ است

فعالان اتحادیه های زنان مدعی اند که بسیاری حقوق زنان البته از نگاه قانونی تسجیل شده اند، اما به اجرا در آورده نمی شوند. این امر پس از اظهارات اخیر رئیس جمهور بدتر می گردد. سومونچ اوغلو مدعی است که «در روی کاغذ ما یک موقف خوب داریم، اما وقتی که یک رئیس جمهور چنین بگوید، همه کسانی که باید این قانون را اجرا کنند به آن اعتنا نخواهند کرد. هر روز شاهد برگشت به عقب هستیم.»

نور سرتر، نماینده اپوزسیون در پارلمان اردوغان را متهم می سازد که با این دیدگاه جزم اندیشانه اش بیرون از جهان مدرن قرار دارد. این سیاستمدار حزب جمهوریخواه خلق ترکیه در رسانه های ترکی گفته است: «هرگاه بخواهیم بدانیم که چرا وضع زنان در ترکیه چنین است، کافی است که به رئیس جمهور مان بنگریم.»

فدراسیون اتحادیه های زنان ترکیه اردوغان را متهم ساخته است که با این اظهارات اش از اقتضاآت قانونی اساسی دایر بر تساوی حقوقی زن و مرد و علیه توافقات بین المللی تخطی نموده است. به گفته این فدراسیون، هدف رئیس جمهور از این اظهارات ابطال دست آوردهای زنان است.

انتقاد بر تعریف از حقوق مادرانه زن

اظهارات اردوغان دایر بر این که مهمترین وظیفه یک زن نقش او به مثابه مادر است، مورد انتقادهای شدید قرار گرفته است. رئیس دولت ترکیه حقوق مادر را از نگاه اسلام توضیح داد. او که خود پدر چهار فرزند است، گفت که فیمینیست ها نمی توانند مساله را درک کنند و نظریه مادر بودن را رد می کنند. همین چند سال پیش بود که اردوغان تقاضا نمود هر زن ترکی باید سه فرزند به دنبا بیاورد.

الیف لوگ اوغلو، رئیس "اتحادیه جنبش های زنان ترکی" محدود کردن فعالیت های زنان به نقش مادری را رد می کند. او می گوید زنان ترکیه نیاز به هدایات رئیس جمهور در مورد مادر بودن ندارند. او با ابراز خشم گفت: «این امری نیست که در مورد آن ما چیزی ندانیم». به باور او، این مساله هیچ ربطی به برابری حقوقی ندارد. پروفیسور لوگ اوغلو این مسآله را که آیا زنان عین کار جسمی را مانند مردان انجام داده می توانند، بیجا می داند. او می گوید طبعاً زنان و مردان از نگاه جسمی فرق دارند «اما تساوی حقوقی در برابر قانون، تعلیم و تربیت و در سیستم قضایی وجود دارد».

البته رئیس جمهور ترکیه تنها کسی نیست که چنین تصور سنتی نسبت به زنان دارد. خانم زومونچ اوغلو از اتحادیه زنان ترکیه می گوید که بسیاری مردان مانند او فکر می کنند و اردوغان با سخنرانی اش آن ها را تشجیع می کند. اما فعالان حقوق زنان آماده پیکار و مبارزه اند. پیش از این در امپراتوری عثمانی و قبل از تشکیل ترکیه زنان خواهان حقوق شان شده بودند. او اعلام نمود: «ما به راه مان ادامه می دهیم».