سرانجام پاکستان علیه شورشیان اقدام می کند؟

برای سال ها ایالات متحده امریکا از اسلام آباد می خواست که علیه شبکه حقانی در مناطق نیمه خودمختار قبایلی در وزیرستان شمالی وارد عمل شود. ایالات متحده امریکا باور دارد که القاعده و طالبان از این مناطق به سازمان دهی حمله بر نیروهای ایتلاف بین المللی در افغانستان استفاده می کنند. اما پاکستان همواره با ابراز این که زمان مناسب انجام یک عملیات تمام عیار فرا نرسیده است، از برخورد شدید علیه افراط گرایان خودداری کرده بود.

اما ظاهراً به نظر می رسد که اسلام آباد در نهایت تصمیم گرفته است علیه شورشیان اقدام کند. روز دو شنبه، بیستم جنوری، جت های پاکستانی مخفیگاه شورشیان را بمباران کردند که در آن، 40 تن به شمول جنگجویان خارجی کشته شدند. مقام های نظامی پاکستان مدعی اند که سه شهروند آلمان مرتبط با القاعده نیز در جمع کشته شدگان حادثه اند. همچنان گزارش شده است که یک فرمانده طالبان به نام ولی محمد نیز در این حمله کشته شده است.

مقام های پاکستانی گفته اند که برخی از این کشته شده ها در حمله نزدهم جنوری بر سربازان شبه نظامی در شهر شمال غربی "بنو" و دو حمله انتحاری در ماه سپتمبر گذشته بر کلیساها دست داشته اند. در این حملات 80 تن کشته شدند.

تحلیلگران امنیتی به این باورند که عملیات نیروهای امنیتی پاکستان علیه شورشیان تلاش های صلح این کشور با شورشیان را مختل خواهد کرد.

واکنش شورشیان

طالبان و گروه های متحد سنی مذهب شان قبلاً تقاضای اسلام آباد به گفتگوهای صلح را رد کرده اند. حالا طالبان بعد از بمباران مخفیگاه شان در وزیرستان بیشتر از گذشته برای ناامن ساختن کشور مصمم به نظر می رسند. شاهد الله شاهد، سخنگوی طالبان پاکستانی هشدار داده است که انتقام این بمباران را می گیرد.

در چند روز میزان خشونت ها در پاکستان افزایش یافته است. روز سه شنبه، بیست و یکم جنوری، شورشیان یک بس حامل 51 زایر شیعه را که از ایران عازم ایالت بلوچستان بودند، هدف حمله قرار دادند. مقام ها گفتند در این حمله که در منطقه "مستونگ" در نزدیکی منطقه مرزی تفتان صورت گرفت، 24 تن کشته شدند.

یک روز بعد، شورشیان محافظین کارمندان واکسیناسیون پولیو را در شمال غرب کشور هدف قرار دادند و شش پولیس و یک کودک را کشتند. یک روز قبل از آن، چهار فرد مسلح بر یک تیم صحی در جنوب شهر کراچی آتش گشودند و سه کارمند صحی به شمول دو زن را کشتند. این حملات چند روز بعد از آن صورت گرفت که حکومت پاکستان یک برنامه سراسری واکسین ضد فلج اطفال یا پولیو را شروع کرد. شورشیان واکسین پولیو را "ضد اسلامی" عنوان می کنند.

آینده گفتگوهای صلح

نخست وزیر نواز شریف بعد از به دست گرفتن قدرت در سال 2013 واضح ساخت که حکومت اش پالیسی ضد تروریسم حکومت قبلی را پیگیری نمی کند و در عوض، در تلاش صلح با طالبان و دیگر گروه های شورشی است.

منتقدان حکومت اما مخالف مصالحه با طالبان اند. آنها به این باورند که امتیاز دادن به افراط گرایان آنها را جسورتر می کند. آنها می گویند این گفتگوها محکوم به شکست است، زیرا طالبان نه نظام پارلمانی را قبول دارند و نه قانون اساسی پاکستان را. منتقدان به این نیز اشاره می کنند که شاخه های مختلفی در میان طالبان وجود دارند و هیچ کس نمی تواند نمایندگان واقعی اسلام گرایان کیست.

نظام الدین نظامی، یک تحلیلگر سیاسی در کراچی، به این باور است که بعد از عملیات اخیر آینده "گفتگوهای صلح" بیش از هر زمان دیگر نامطمین است. او در عین زمان می گوید که نیاز نیست با "تروریست"ها گفتگو شود بلکه آنها باید "نابود گردند".

نظامی می گوید: «حکومت ممکن است علاقمند گفتگو با شورشیان باشد، اما طالبان و متحدین شان نشان داده اند که تا هنوز هیچ گونه علاقمندی به این گفتگوهای مطرح شده ندارند. برعکس، آنها حملات شان را شدت بخشیده اند».

علامه آمین شهیدی، روحانی شیعی با نظامی موافق است: «آنهایی که خواب صلح با طالبان را می بینند، بیجا دلخوش کرده اند... طالبان حتی برای یک روز از خشونت دست نکشیده اند. عملیات نظامی تنها راه برخورد با آنهاست. دولت باید قدرت را به اثبات برساند و کشور را از این تروریست ها حفظ کند».

نبود استراتژی مشخص

با وجود حملات اخیر علیه شورشیان، تحلیلگران امنیتی به تصمیم حکومت پاکستان برای از بین بردن تروریسم تردید دارند. نظام الدین نظامی می گوید که عملیات اخیر در وزیرستان شمالی "نباید به عنوان یک عملیات خاص نظامی در نظر گرفته شود و از این رو نباید اشتباهاً تغییری در پالیسی عنوان شود». او می گوید هنوز رهبران پاکستان برنامه واضحی برای مبارزه با تروریسم ندارند.

نظامی به دویچه وله گفت: «این یک عملیات نظامی نیست. حکومت می گوید که این حمله هوایی در واقع در انتقام به حمله طالبان بر سربازان پاکستانی صورت گرفته است. چیزی بیشتر از این نیست. حکومت استراتژی ای برای مبارزه با ملیشه ها ندارد. این حملات را با تصمیم به محو تروریسم اشتباه نگیرید».