نقش رسانهها در ترویج جنگ و صلح
۱۳۹۴ آذر ۲۹, یکشنبهمسئولان میدیوتیک به این نظراند که مخاطبان رسانههای افغانستان بیشتر شاهد نشر و پخش خبرها و گزارشهای جنگ و خشونت هستند و این مساله بر روح و روان مردم تاثیر منفی به جا میگذارد.
هرچند بحث و تبادلنظر برسر محتوای نشراتی رسانهها در رابطه به جنگ و صلح، زمان بیشتری میطلبد اما فعالان رسانهای امیدوارند که تبادلنظر در این مورد بتواند پیامدهای مثبتی درپی داشته باشد و در نتیجه منجر به تقویت دیدگاههای صلحطلبانه در رسانهها شود.
حمید زازی از مسوولان میدیوتیک روز یک شنبه در کنفرانسی که زیر عنوان «نقش رسانهها در صلح و امنیت اجتماعی» در کابل برگزار شده بود گفت رسانههای افغانستان بیشتر به نشر و پخش صحنههای خشونت و قضایای جنگ میپردازند: «رسانهها مسوولیت دارند برای تعقیب، تحلیل، ارزیابی و تحقیق در رابطه با ریشه و عوامل خشونتها و تهدیدات باید بپردازند.»
آقای زازی افزود؛ در کنار پوشش رویدادها، رسانهها مسئولیت دارند تا مصئونیت اجتماعی و روانی جامعه را نیز مدنظر داشته باشند.
دیدگاه حکومت
مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان میگویند براساس قوانین، حکومت نمیتواند رسانهها را محدود کند و یا آنها را وادار نماید که به جای گزارشهای جنگ، همیشه از صلح گزارش دهند.
نشر صحنههای خشونت، برجستهسازی جنگ و منازعات و دامن زدن به اختلافات قومی، زبانی، منطقهای و مذهبی مسایلی است که به باور مقامهای حکومتی به خشونتها و تشکیل ذهنیتهای خشونتپرور کمک میکند و به روند صلح صدمه میزند.
مژگان مصطفوی معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در این کنفرانس گفت: «آنچه ما توقع داریم این است که خبرنگاران ما بیشتر سفیران صلح باشند، در تامین صلح ما را کمک کنند. امروز متأسفانه اخبار جنگ و خشونت در صدر خبرهای ما قرار دارد. ما امیدواریم تا ادبیات صلح جای ادبیات جنگ را درجامعه بگیرد.»
خانم مصطفوی افزود رسانهها میتوانند نقش بسیار مهمی در ترویج افکار صلحآمیز در جامعه داشته باشند و نیزبرعکس میتوانند صلح و امنیت را صدمه بزند: «اگر همه رسانههای کشور ما همدست و همصدا تصمیم بگیرند که برای ترویج پروسه صلح نقش مثبت ایفا کنند و به رسالت اجتماعی خود عمل کنند، شاید ما در این پروسه موفق شویم. ولی برخلاف رسانهها اگر بخواهند پروسه صلح را تخریب کنند، این را هم میتوانند.»
اما خبرنگاران و فعالان رسانهای به این باورند که نشر خبرهای مربوط به جنگ، به معنای ترویج جنگ نیست. ولیالله شاهین خبرنگار و مسئول کابل پرس در این مورد میگوید: «زمانی که شما مردم را از جنگ خبر میکنید، به این معنا است که در جنگ خانهها سوزانده میشوند، کودکان کشته میشوند، زراعت از بین میرود و مردم تباه میشوند، مردم خود ضرورت مبرم صلح را درک میکنند.» به نظر آقای شاهین خبرنگاران و رسانهها نمیتوانند زیر نام نشرات صلح، از واقعیت جنگ و خشونت چشم بپوشند.
شعلهور کردن منازعات
خبرنگاران و فعالان رسانهای به این باورند که آزادی مطبوعات یکی از دستهای مهم در چهارده سال اخیر بوده و خبرنگاران در دشوارترین شرایط اطلاعرسانی کرده و قربانیهایی را برای حفظ آزادی بیان پرداختهاند ولی کار و فعالیت رسانهای بدون عیب نیز نبوده است.
نجیبه ایوبی خبرنگار و فعال رسانهای در این کنفرانس گفت: «ما رسانههایی داریم که در بدترین و پرآشوبترین لحظات زندگی افغانها فهمیده یا نفهمیده کارهایی انجام دادند که به شعلهور ساختن منازعات دامن زده اند.»
خانم ایوبی افزود اگر رسانهها و آزادی بیان در چهارده سال اخیر وجود نمیداشت افغانستان وضعیتی به مراتب وخیمتر از این میداشت.