کاهش بهای نفت و جنجال اصلاحات اقتصادی در کویت

به همین ترتیب، حکومت کویت نیز می خواهد اصلاحاتی را در راستای تولید و فروش نفت و اقتصاد کشور به اجرا بگذارد اما این کار آسانی نیست؛ چرا که در پارلمان این کشور مخالفت شدید وجود دارد.

عباس المجرین، آدم پرمشغله ای است؛ او استاد اقتصاد در دانشگاه کویت است، و از همه مهمتر این که او مشاور وزیر مالیه نیز است. این روزها، عباس المجرین روزهای پرکاری دارد چرا که حکومت کویت می خواهد به هر صورتی که شده، اصلاحات را به اجرا بگذارد. المجرین نیز معتقد است که اگر کویت می خواهد جزو کشورهای ثروتمند منطقه باشد، باید این اصلاحات را روی دست بگیرد. او می گوید: «با قیمت کنونی نفت، کویت نمی تواند بودجه خود را تامین کند».

در حال حاضر اما این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس با مشکل مواجه نیست چرا که از سال 2003 تاکنون درآمد 220 میلیارد دالری را در بازار به خود اختصاص داده و محفوظ نگه داشته است. با آن هم این کشور سال گذشته با کسر بودجه روبرو بود و مجبور شد تا قرضه بگیرد. این کشور کوچک نفوس کم 4 میلیون نفری دارد.

عباس المجرین می گوید: «بیشتر مخارج دولت در حال حاضر، مصرف است نه سرمایه گذاری. وقتی به بودجه کویت نگاه بیندازیم، از تقریبا 20 میلیارد دینار که من آن را حد متوسط در نظر می گیرم، چرا که در سال های 2013 و 2014 درآمد به 22 میلیارد و امسال به 19 میلیارد رسید؛ از این 20 میلیارد فقط دو میلیارد سرمایه گذاری و 18 میلیارد دیگر خرج می شود».

مخارج زیاد و مصارف بالا در کویت به این دلیل است که هر کس که تابعیت کویت را دارد که حدود 1.3 میلیون نفر هستند، می توانند از امتیازات فوق العاده ای برخوردار شوند. زوج ها حق دارند که یک آپارتمان داشته باشند، تحصیل در مکتب و دانشگاه رایگان است، هزینه برق و آب به دلیل "سبسایدی" تقریبا هیچ است. این مسئله به هدر و مصرف بی رویه می انجامد. عباس المجرین از این مسئله انتقاد می کند و می گوید که مصرف انرژی یک ماهه یک خانوار در کویت برابر است با مصرف انرژی یک ساله یک خانواده آلمانی. حکومت نمی تواند در طولانی مدت این کمک هزینه ها را تامین کند.

المجرین می گوید: «اگر می خواهید ظرفیت یا توانایی پرداخت خود برای برق و آب را برای نسل بعد حفظ کنید، خیلی چیزها باید تغییر کنند. شما می دانید که باید با صرفه جویی این کار را آغاز کنید».

این دانشمند علم اقتصاد به حکومت کویت پیشنهادهایی را به عنوان اصلاحات اقتصادی مطرح کرده است. او می گوید که بهای برق و آب باید افزایش یابد به طوری که از مصرف بی رویه جلوگیری شود. اما این ایده هم مخالفینی دارد، نه در حکومت بلکه در پارلمان که محافظه کاران در آن اکثریت کرسی ها را در اختیار دارند. هرچند پارلمان با افزایش قیمت موافقت کرده اما فقط برای خارجی ها. شفیق غبره، استاد علوم سیاسی در این باره می گوید: «انداختن سنگینی بار بر دوش این افراد، یک راه حل کوتاه مدت است. شک دارم که در درازمدت کار کند. ما به یک راه حل جامع نیاز داریم. راهکاری که هم برای کویتی ها و هم غیرکویتی ها باشد؛ راهکاری که اقتصاد را بهبود ببخشد».

در دهه 60 و 70 میلادی، کویت به خاطر پیشرفت اقتصادی، قانون اساسی و نظام پارلمانی اش برای دیگر کشورهای امیرنشین حاشیه خلیج فارس الگو بود. تا این که در سال 1991 این کشور توسط عراق اشغال شد و به شدت عقبگرد کرد. طی دو دهه گذشته دو همسایه دیگر کویت، قطر و ابوظبی از این کشور پیشی گرفته اند. در این دو کشور، حکومت شاهی بدون توجه و مقاومت مردم می تواند اصلاحات خود را عملی بسازد؛ اما در کویت پارلمان می تواند مانع شود. عباس المجرین توضیح می دهد: «نمایندگان پارلمان به رای مردم توجه می کنند. یعنی هر گونه کاهش سبسایدی می تواند رای آنها را به طور منفی متاثر کند. اما انتخابات بعدی یک سال بعد است. بنابراین چشم نمایندگان به انتخابات بعدی است تا به نسل بعدی».

اقتصاددانان می گویند که بدون درآمد نفتی، خزانه کویت طی چهار سال آینده خالی می شود.