ریحانه جباری اعدام شد

ریحانه جباری٬ ۲۶ ساله٬ متهم به قتل پزشک و کارمند سابق وزارت اطلاعات ایران٬ در سحرگاه روز شنبه ۳ آبان (۲۵ اکتبر) اعدام شد.

وی در حالی اعدام شد که برخی از رسانه‌ها از روز قبل به نقل از بستگان وی از اعدام قریب‌الوقوعش خبر داده بودند. اشپیگل آن‌لاین روز جمعه به نقل از عموی ریحانه خبر داد که والدین ریحانه جباری تلفنی خبردار شده‌اند که او قرار است صبح بعد اعدام شود.

شنبه صبح یک روزنامه‌نگار در تهران که در تماس مستقیم با خانواده ریحانه در مقابل زندان رجایی‌شهر بود در گفت‌وگو با خبرنگار دویچه وله خبر اعدام ریحانه جباری را تایید کرد. او گفت به خانواده‌اش گفته‌اند "جسد را به قبرستان بی بی سکینه (بهشت سکینه) کرج منتقل می‌کنند."

دادستانی تهران نیز در اطلاعیه‌ای که صبح روز شنبه توسط خبرگزاری‌های ایران منتشر شد، از اجرای حکم "قصاص" ریحانه حباری خبرداد.

ریحانه جباری، متولد ۱۳۶۶، طراح دکوراسیون داخلی یک شرکت تبلیغاتی و دکوراسیون، زمانی که ۲۰ سال داشت به قتل مرتضی سربندی، پزشک ۴۷ ساله، متاهل، دارای سه فرزند و کارمند سابق وزارت اطلاعات متهم شد.

دادستانی تهران در اطلاعیه خود گفته است، ریحانه جباری "در تمام مراحل تحقیق نزد ضابطان، بازپرس و دادگاه به ارتکاب قتل از سوی خود اقرار نموده" است.

دادستانی تهران هم‌چنین می‌گوید، ریحانه جباری "برای توجیه اقدام خود مدعی شده بود مرحوم قصد تجاوز به وی را داشته، این در حالی است که اظهارات بعدی متهمه خلاف این ادعا را ثابت نموده است".

بنابر ادعای دادستان تهران، "محل اصابت ضربه کارد به مرحوم (میان دو کتف) نشان از آن دارد که قتل در حالت دفاع نبوده است"، "گزارش معاینه جسد در سراسر بدن و دست‌ها آثار ضرب و جرح را گواهی کرده است"، و "خریدن کارد به منظور ارتکاب قتل، پیش از حادثه حکایت از سبق تصمیم ریحانه جباری بر قتل دارد".

ریحانه در تمامی جلسات دادگاه گفته برای دفاع از خودش در برابر قصد تجاوز جنسی از سوی مقتول، تنها یک ضربه چاقو به کتف او وارد و بلافاصله فرار کرده است. ولی دفاعیات ریحانه مبنی بر دفاع مشروع مورد توجه دادگاه قرار نگرفت و برای او حکم قصاص صادر شد.

تلاش‌های نافرجام برای توقف اجرای حکم

روز گذشته و پس از انشتار خبر احتمال اعدام قریب وقوع ریحانه٬ تعدادی از نهادهای حقوق بشری بین‌المللی نظیر سازمان عفو بین‌الملل و دیده بان حقوق بشر در بیانیه‌هایی جداگانه از دولت ایران خواستند اجرای حکم ریحانه را متوقف کند.

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه خود آورد: «مسئولان ایران باید اعدام زنی را که قرار است فردا به دار آویخته شود بخاطر آن‌که مردی را کشته که می‌گوید قصد سوء‌استفاده جنسی از او داشته متوقف کند.»

سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز خواستار توقف اجرای حکم و تضمین برگزاری دادگاهی عادلانه برای ریحانه شده بود.

پیش از این نیز احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل٬ حکم اعدام ریحانه جباری را ناروا و غیرعادلانه خوانده بود. او از مستندات معتبری نام برده بود که ریحانه جباری را از اتهام قتل عمد مبرا می‌کنند.

احمد شهید به وجود یک لیوان آب میوه حاوی ماده آرام‌بخش در محل جرم اشاره کرده بود و گفته بود که این نشان می‌دهد قصد تجاوز جنسی با برنامه قبلی بوده است. احمد شهید یادآوری کرده بود که اگر ادعاهای ریحانه جباری صحت داشته باشند، او دو مرتبه قربانی شده است: بار نخست از سوی فرد متجاوز و بار دوم از سوی سیستم قضایی که علی‌القاعده باید از افراد در برابر تعدی جنسی و جسمی حراست کند.

تعدادی از چهره‌های سرشناس نظیر اصغر فرهادی٬ کارگردان ایرانی برنده اسکار٬ و محمدرضا شجریان به صورت جداگانه خواستار بخشش ریحانه جباری از سوی خانواده مقتول شده‌ بودند.