شیرین عبادی:<br>دولت آلمان مسئول جان فیلمساز ناپدید شده ایرانی است

داریوش شکوف فیلمساز ایرانی مقیم آلمان، از تاریخ ۲۴ مه، سوم خرداد، ناپدید شده است. این هنرمند مواضعی مخالف جمهوری اسلامی داشت و اولین فیلم سینمایی در مورد وقایع پس از انتخابات ایران را به نام "تاکسی بهشتی‌ها" ساخت.

وی آخرین بار در کلن با دو تن از دوستانش دیدار داشته و به آنان گفته که عازم پاریس است.

داریوش زندی، دوست و همکار آقای شکوف، در مورد ناپدید شدن وی به دویچه وله گفت: «قرار بود آقای شکوف وقتی رسید پاریس، از آنجا به من زنگ بزند. بعد من دیدم چهار پنج روزی هست که زنگ نزده و چون قرار بود ما در پاریس کاری را با همدیگر شروع کنیم و من هم عازم پاریس شوم، با چند تا از دوستان تماس گرفتم و به قول معروف صلاح و مشورت کردیم و آن‌ها هم به من پیشنهاد کردند که من بروم پیش پلیس و اطلاع بدهم که ایشان مفقود شده است. از آن روز به بعد هم من دیگر خبر بیشتری از ایشان ندارم. آخرین باری که ایشان دیده شده، در کلن دیده شده است. یکی از دوستانش ملاقات کوتاهی با ایشان داشته و بعد خانمی که من الان اسمش را نمی‌برم، چون مطمئن نیستم ایشان دوست داشته باشد که اسمش برده شود، ایشان هم او را در کلن دیده و به او هم گفته است که من می‌روم پاریس. ولی وقتی با دوستانی که در پاریس هستند و همین‌طور با همکاران تماس گرفتیم، آن‌ها هیچ کدام خبر نداشتند».

سخنگوی مطبوعاتی پلیس برلین در گفت‌وگو با بخش فارسی دویچه وله گفت که پلیس هنوز نتوانسته هیچ ردی از آقای شکوف پیدا کند.

داریوش شکوف مواضعی تند علیه جمهوری اسلامی دارد. وی پس از انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری در ایران و در اعتراض به سیاست‌های دولت روسیه در قبال ایران، مدت چهار روز مقابل سفارت روسیه در برلین دست به اعتصاب غذا و تحصن زد. این فیلمساز ایرانی همچنین پنج سال پیش در حمایت از "برقراری آزادی و عدالت" در ایران به مدت ۷ روز در برابر دفتر مرکزی حزب سبزهای آلمان در برلین دست به اعتصاب غذا زد.

شیرین عبادی، حقوقدان، می‌گوید، گم شدن داریوش شکوف او را به یاد قتل‌های زنجیره‌ای مخالفان جمهوری اسلامی در دهه هفتاد شمسی انداخته است: «این ناپدید شدن، من را یاد ناپدید شدن مختاری و پوینده می‌اندازد. این که یک فیلمساز معروف سوار قطار شود و بعد معلوم نشود چه بلایی سرش آمده، این مسئولیت دولت آلمان است. اگر آن‌ها قصد پیدا کردن ربایندگان این فیلمساز مخالف جمهوری اسلامی را داشته باشند، خیلی راحت می‌توانند پیدایش کنند و من از همین‌جا اعلام می‌کنم، مسئولیت گم شدن یک هنرمند ایرانی برعهده‌ی دولت آلمان است».

برنده ایرانی نوبل صلح تاکید می‌کند که قصد متهم کردن هیچ شخص حقیقی یا حقوقی را ندارد، اما به نظر وی دولت آلمان می‌تواند با یک واکنش مناسب جلوی رفتارهای فراقانونی را بگیرد. شیرین عبادی می‌گوید: «بارها گفته‌ایم که اروپایی‌ها به جای این که مانع از ورود و صدور ویزا برای دانشجویان و جوانان ما شوند، بایستی مانع از ورود هیأت‌هایی شوند که از طرف دولت می‌آیند و معلوم نیست که این‌ها برای چه صد تا صد تا وارد اروپا می‌شوند!»

پلیس برلین: هنوز مدرکی دال بر ربوده شدن شکوف به دست نیاورده‌ایم

از دیگر سو، پلیس برلین می‌گوید، برای ارتباط دادن این مسئله با مواضع سیاسی داریوش شکوف، هنوز هیچ مدرکی به دست نیاورده است. سخنگوی مطبوعاتی پلیس برلین به بخش فارسی دویچه وله گفت: «در حال حاضر ما نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که گم شدن آقای شکوف با چه چیزی در ارتباط است. ما می‌دانیم که او مواضع و دیدگاه‌هایی اپوزیسیونی داشته، اما مطمئن نیستیم که موقعیت سیاسی او با گم شدنش ارتباطی داشته باشد. ما تا مدرکی در این باره به دست نیاوریم، نمی‌توانیم حدسی بزنیم و هنوز این مدرک را به دست نیاورده‌ایم».

کلاوس شوبرت، سخنگوی مطبوعاتی پلیس برلین، در پاسخ به این سؤال که حدس پلیس در این باره چیست، می‌گوید: «همه چیز ممکن است. او می‌تواند دچار یک سانحه شده و الان در یک بیمارستان بستری باشد، گم شدن او همچنین می‌تواند به دلایل شخصی و خانوادگی باشد. ما الان چیزی نمی‌دانیم».

وی در مورد پیگیری از بیمارستان‌های آلمان می‌گوید، این کار بخشی از کار روتین پلیس پس از اعلام گم شدن یک فرد است. آقای شوبرت می‌گوید: «در روزهای آینده ما با بقیه بیمارستان‌هایی که تا به حال تماس نگرفته‌ایم، ارتباط برقرار خواهیم کرد».

داریوش زندی همکار آقای شکوف نیز امیدوار است که ناپدید شدن وی یک مسئله سیاسی و یا آدم‌ربایی نباشد. در عین حال او می‌گوید، تا به حال سابقه نداشته که آقای شکوف این همه وقت دوستانش را در بی‌خبری بگذارد: «نه، من ایشان را این جوری نمی‌شناسم. مخصوصا به خاطر این که مسئله کار فیلم هم بود، ایشان خیلی دقیق کار می‌کند و خیلی وقت‌‌شناس است و حتماً سر قرارهایی که دارد می‌رود و اگر قرار است که جایی برود یا تلفن به کسی بزند، حتماً این کار را می‌کند. ولی ایشان متأسفانه نه به کسی زنگ زده، نه جواب ایمیل کسی را داده. به هرحال باید اتفاقی افتاده باشد که چنین اوضاعی هست».

به گفته‌ی آقای زندی، در تمام طول یک هفته اخیر هربار که با تلفن همراه داریوش شکوف تماس گرفته شده، دستگاه تلفن به پیام‌گیر خودکار وصل شده است.

شیرین عبادی اظهار امیدواری می‌کند که تا دیر نشده دولت آلمان واکنش مناسبی در برابر این قضیه نشان دهد. او می‌گوید: «در مورد قتل شاپور بختیار دیدیم که پلیس فرانسه چقدر سهل‌انگاری کرده بود و آخر هم قاتل به‌وسیله‌ی پلیس سوئیس دستگیر شد. بنابراین ما این‌ها را دیده‌ایم و در مقابل آن حرکت را هم دیده‌ایم که وقتی واقعه‌ی میکونوس اتفاق افتاد، کشورهای اروپایی تمام سفرایشان را به عنوان اعتراض از ایران بیرون بردند. بنابراین من بدون این که انگشت اتهام را به سوی کسی یا دولتی یا مقامی دراز کنم، می‌گویم که این واکنش‌های مناسب است که جلوی چنین رفتارهای بالاتر از قانون را می‌گیرد».

میترا شجاعی

تحریریه: بابک بهمنش