مذاکرات نماینده‌ی گروه ۵+۱ در تهران
۱۳۸۷ خرداد ۲۵, شنبه
تحویل بسته‌ی پیشنهادی گروه ۵+۱ به ایران با واکنش‌های اولیه‌ی طرف‌های درگیر همراه بوده است. خاویر سولانا، هماهنگ‌کننده‌ی سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا که برای ارائه‌ی بسته به مقامات جمهوری اسلامی در تهران به سر می‌برد، روز شنبه، ۱۴ ژوئن از نکات مشترک میان این بسته و بسته پیشنهادی ایران به غرب سخن گفت. به گفته‌ی وی این نکات مشترک می‌توانند زمینه‌ی خوبی برای شروع مذاکرات باشند.
درهمین حال، غلامحسین الهام، سخنگوی دولت ایران، در مصاحبه با خبرنگاران داخلی و خارجی، ضمن ابراز بی‌اطلاعی از محتوای بسته پیشنهادی گروه ۵+۱، گفت که جمهوری اسلامی پس از بررسی پیشنهادات جدید، در باره‌ی آنها ابراز نظر خواهد کرد. الهام اما بار دیگر احتمال تعلیق غنی‌سازی از سوی ایران را منتفی دانست. او گفت: «در جریان گفتگوهایی که در حواشی این مسئله (سفر سولانا) انجام شده، مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال برخی مسائل از جمله توقف یا تعلیق با صراحت مطرح شده و مشخص است که چنانچه این موضوع چه دربسته باشد و چه نباشد نمی تواند مطرح و مورد بررسی قرار گیرد.»
ابراز یأس جرج بوش
جرج دبلیو بوش، رئیس جمهور آمریکا این سخنان سخنگوی دولت ایران را ناامیدکننده توصیف کرد. بوش که روز شنبه، در جریان سفرش به پاریس سخن می‌گفت، از این که «رهبری ایران قبل از بررسی پیشنهادهای سخاوتمندانه گروه ۵+۱ آن را رد کرده است» ابراز تاسف کرد. او گفت، چنین رفتاری به مردم ایران نشان می‌دهد که زمامدارنشان همچنان سیاست منزوی‌سازی این کشور از جامعه‌ی جهانی را دنبال می‌کنند.
بسته‌ی پیشنهادی جدید گروه ۵+۱، اصلاح‌شده بسته‌ی مشابه‌ای است که در سال ۲۰۰۶ به ایران ارائه شد تا رهبری این کشور غنی‌سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد. اما دیپلماتهای غربی اعلام کرده اند که این بسته شباهت زیادی به بسته پیشنهادی سال 2006 دارد.
بسته پیشنهادی سال 2006 شامل همکاری در زمینه تجارت در بخش هواپیماهای غیر نظامی، انرژی، کشاورزی و تکنولوژی برتر در صورت توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران و آغاز مذاکرات با کشورهای گروه 1+5 بود. آن بسته با مخالفت ایران روبرو شد. از آن زمان تا کنون شورای امنیت سازمان ملل برای واداشتن این کشور به تعلیق غنی‌سازی اورانیوم و شفاف‌سازی در زمینه‌ی ماهیت برنامه هسته‌ای‌اش، سه قطعنامه صادر کرده است. این قطعنامه‌ها حاوی مجموعه تحریم‌هایی علیه شماری از افراد، شرکت‌ها و موسسات مالی و بانکی ایران هستند که به نوعی با برنامه هسته‌ای این کشور ارتباط دارند.
محتوای بسته‌ی جدید
در آخرین دور مذاکرات گروه ۵+۱ قرار شد که پیش از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران، مشوق‌های تازه‌ای به این کشور پیشنهاد شود، با این هدف که نهایتاَ جمهوری اسلامی به تعلیق غنی‌سازی رضایت دهد. در همین راستا، بسته‌ی پیشنهادی قبلی بازبینی شده و با امتیازهای بیشتری روز شنبه توسط خاویر سولانا به مقامات ایران تحویل شد. به گفته‌ی دیپلماتهای غربی، پیشنهادهای جدید از عمق بیشتری برخوردار هستند که یکی از مهمترین آنها همکاری در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است. کشورهای ۵+۱ در بسته‌ی جدید گفته‌اند که «حق ایران برای توسعه‌ی تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌یی با اهداف صلح‌آمیز، اهدافی مطابق با الزامات پیمان منع اشاعه‌ی (ان، پی، تی) را به رسمیت می‌شناسند.»
شش کشور همچنین عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری با تهران را پیشنهاد کرده و به این کشور کمک می‌کنند تا در امنیت خاورمیانه نقش مهمی داشته باشد. با این همه، تعلیق غنی‌سازی همچنان یکی از محورهای اصلی بسته پیشنهادی جدید توصیف شده است. رهبران اتحادیه‌ی اروپا و آمریکا در اجلاس مشترک اخیر خود در اسلوونی تهدید کردند که در صورت رد بسته‌ی جدید از سوی ایران بر شدت تحریم‌ها علیه این کشور خواهند افزود.
نماینده‌ی غایب
سولانا را در سفر به تهران، مدیران کل وزارت خارجه‌ی آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه همراهی می‌کنند. تنها مقام غایب در این هیئت، نماینده آمریکاست.
اندکی پیش از ارائه پیشنهادات جدید گروه ۵+۱، جمهوری اسلامی نیز در اقدامی متقابل بسته‌ای حاوی برخی پیشنهادات در زمینه‌های امنیتی، انرژیایی و اقتصادی را به جامعه‌ی جهانی ارائه کرد. در این بسته، بی آن که به خواست اصلی غرب در زمینه‌ی تعلیق غنی‌سازی اشاره‌ای شده باشد، تشکیل یک کنسرسیوم بین المللی برای غنی سازی اورانیوم در خاک ایران پیشنهاد شده است.
منوچهر متکی، وزیر خارجه‌ی ایران در دیدار روز شنبه‌ی خود با سولانا آشکارا نحوه‌ی پاسخ تهران به بسته‌ی پیشنهادی گروه ۵+۱ را به نوع واکنش غرب به بسته‌ی ایران مشروط کرد. او گفت: « طبیعی است پاسخ ایران به بسته ۵+۱ با نظر داشتن پاسخ منطقی و سازنده ۵+۱ به بسته ایران خواهد بود.»