مرحله پایانی مذاکرات اتمی در لوزان
۱۳۹۴ فروردین ۱۰, دوشنبه
نشست ایران و گروه ۱+۵ صبح دوشنبه (۳۰ مارس/۱۰ فروردین) در هتل بوریواژ پس از یک و نیم ساعت گفت‌وگو پایان یافت.
نشست صبح دوشنبه در سطح وزیران خارجه ۷ کشور (ایران، آمریکا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، چین و روسیه) برگزار شد. خانم فدریکا موگرینی هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این نشست شرکت داشت.
به گفته ناظران سیاسی مذاکرات اتمی به مراحل "حساس" و "تعیین‌کننده" رسیده و به‌رغم خبرهای ضد و نقیض هنوز احتمال دست‌یابی به یک توافق سیاسی وجود دارد.
در آخرین نشست، معاونان وزیران خارجه ۷ کشور و همچنین حسین فریدون، دستیار حسن روحانی و علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا نیز حضور داشتند.
بنا به آخرین خبرهای رسیده، سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه پس از پایان مذاکرات شهر لوزان را ترک کرده و گفته است که در صورت لزوم و وجود "نشانه‌های ملموس" در روز سه‌شنبه به مذاکرات خواهد پیوست.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز ضمن تایید این خبر افزود: «آقای لاوروف در صورت شانس واقعی برای توافق، روز سه‌شنبه به سوئیس باز خواهد گشت.»
اختلافات در روند مذاکرات
رسانه‌های داخلی و خارجی به وجود برخی اختلافات در زمینه "رفع تحریم‌ها"، "شمار سانتریفوژها" و چگونگی "نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" بر برنامه اتمی ایران اشاره می‌کنند.
خبرگزاری ایسنا در یک ارزیابی از روند مذاکرات نوشت: «چنانچه دو طرف بتوانند به نقطه نظر مشترک دست یابند تفاهم بر سر راه حل‌ها اعلام و مذاکرات برای سه ماه آینده با محوریت نگارش متن توافق نهایی پیگیری می‌شود. از این رو در این دور از گفت وگوها سندی برای امضا شدن در کار نخواهد بود. همچنین قرار است دراین صورت وزیران خارجه بیانیه‌ای را در رابطه با نتایج به دست آمده تاکنون در مقر سازمان ملل در ژنو قرائت کنند.»
سایت رجا نیوز نیز با نگاهی به محتوای مذاکرات درگزارشی می‌نویسد که "دلواپسی‌ها از روند مذاکرات بی‌دلیل نبوده است." در این گزارش آمده است که "توافق بر سر ۶۱۰۰ سانتریفوژ، باقی ماندن ۱۰ ساله برخی تحریم‌ها، تعطیلی غنی‌سازی در فردو و انتقال تمام ذخایر اورانیوم" با غلظت بالا به خارج از جمله شرایطی هستند که گروه ۱+۵ می‌خواهد به ایران "تحمیل" کند.
در این گزارش ضمن اشاره به نظر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر مخالفت با "دو مرحله‌ای شدن مذاکرات" تصریح شده است که آمریکا در صدد دو مرحله‌ای کردن توافق اتمی با ایران است.
ادامه مذاکرات تا رسیدن به توافق
برخی از رسانه‌ها نیز "سناریوی عدم توافق" را منتفی می‌دانند. بنا به گزارش سایت پایگاه مطالعات استراتژیک برنامه هسته‌ای ایران (ایران هسته‌ای) "مذاکرات درباره مسایل اساسی تا روز سه‌شنبه پایان خواهد یافت."
در این گزارش به نقل از منابع دیپلماتیک ایران آمده است: «آنچه در روز سه‌شنبه (۱۱ فروردین) اعلام می‌شود چارچوب توافق نهایی یا به اصطلاح یک توافق سیاسی درباره مسائل کلیدی خواهد بود و جزئیات در ۶ پیوست تا اوایل تیر ماه نهایی خواهد شد.»
بر خلاف گزارش رجانیوز در این گزارش آمده که "ارسال مواد ۵ درصد (اورانیوم غنی‌شده) به روسیه منتفی است و این مواد در ایران اکسید یا رقیق خواهند شد."
ولی در این گزارش نیز به وجود اختلاف در "موضوع تحقیق و توسعه" به عنوان یکی از مسایل مورد مناقشه اشاره شده است.
در این گزارش به نقل از یک دیپلمات ایرانی آمده است: « آنچه نهایتا منتشر خواهد شد یک جدول است. جدولی دارای زمان‌بندی که هر اقدام خاص در زمینه تعلیق تحریم‌ها را به یک اقدام خاص هسته‌ای از سوی ایران مرتبط می‌کند. به این ترتیب این فرآیند ضرورتا تدریجی خواهد بود.»
این دیپلمات ایرانی در ارزیابی خود از توافق‌‌های ممکن و روند اجرایی شدن آن گفت: «تحریم‌های اقتصادی برای بازه‌های زمانی مشخص مثلا ۶ ماهه تعلیق می‌شود. ۱+۵ به دو شرط این تعلیق را تمدید خواهد کرد. شرط اول این است که ایران به تعهداتش پای‌بند باشد و شرط دوم این است که آژانس تایید کند ایران در حال همکاری درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی خود موسوم به PMD است.»
به گفته ناظران سیاسی مذاکرات اتمی میان ایران و جامعه بین‌المللی پس از ۱۲ سال گفت‌وگو و بحث به مراحل پایانی خود نزدیک شده است. اغلب این ناظران بر این باورند که کشورهای غربی تنها با روند تدریجی تحریم‌ها موافقت خواهند کرد و نظارت بر برنامه اتمی ایران از سوی آژانس باید بازه‌ی زمانی بلندمدتی را در بر گیرد.