مهدی کروبی می‌آید، محمد خاتمی کنار می‌ایستد؟
۱۳۸۷ شهریور ۲۷, چهارشنبه
در نه دوره‌ی گذشته‌ی انتخابات ریاست جمهوری، حزب‌ها وگروه‌هایی که در جمهوری اسلامی رسما اجازه‌ی فعالیت سیاسی دارند، هیچگاه به این صورت درگیر انتخاب نامزدهای انتخاباتی نبوده‌اند. بسیاری از گروه‌های اصولگرا، گرچه از محمود احمدی‌نژاد ناراضی هستند، هنوز بر سر فرد جدیدی به توافق نرسیده‌اند. در جناح اصلاح طلبان نیز همه چیز به آمدن و نیامدن محمد خاتمی وابسته است.
بحث کاندیداها
بحث در مورد نامزدان احتمالی انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری همچنان از مهمترین بحث‌های سیاسی کشور است و شاید در شرایط فعلی، حیاتی‌ترین مسئله‌ی گروه‌های موسوم به اصلاح‌طلب باشد. تاکنون در این ارتباط نام افراد بسیاری به میان آمده، اما نامزد شدن یا نشدن محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین، همچنان بحث اصلی است. دلیل اصرار بر آمدن خاتمی را، یکی از مدیران ارشد دولت او و عضو شورای مرکزی جبهه‌ی مشارکت به روشنی بیان می‌کند.
مشکل خاتمی و مشکلات او
مصطفی تاج‌زاده که در دوران اصلاحات معاون سیاسی وزیر کشور بود روز دوشنبه به خبرگزاری ایلنا گفت که به علت تردید در سلامت انتخابات و وجود موانع فراوان بر سر راه اصلاح طلبان، تنها خاتمی است که امکان پیروزی در انتخابات را دارد. تاج‌زاده افزود: «غير از خاتمی، اجماع بر سر فردی ديگر، سخت است».
محمدعلی ابطحی، معاون و مشاور رئیس جمهورسابق، اعتقاد دارد که خاتمی برای ورود به عرصه‌ی انتخابات با سه مشکل روبروست، یکی تخریب‌ها و تبلیغات سازمان یافته، دیگری عدم سلامت انتخابات و سومی معضلاتی که در صورت انتخاب شدن بر سر راه او به وجود خواهند آورد.
خاتمی، خود نیز در سخنرانی‌های اخیرش به این نکات اشاره کرده است. حامیان شرکت او در انتخابات معتقدند با توجه به وضعیت موجود و نارضایتی عمومی از اوضاع سیاسی و اقتصادی، دو مشکل نخست می‌تواند با حضور گسترده‌ی مردم در انتخابات رفع شود. ابطحی تاکید می‌کند: «اگر خاتمی تاكنون كاندیداتوری خود را اعلام نكرده، به این دلیل است كه میخواهد ببیند در مرحله سوم یعنی پس از انتخابات، چگونه می‌تواند به كشور و ملت كمك كند».
محمد خاتمی سال‌های آخر دوران هشت ساله‌ی ریاست جمهوری‌اش را با مجلس هفتم گذراند که اکثریت آن را اصولگرایان در اختیار داشتند. مجلس و دیگر نهادهایی که به گفته‌ی خاتمی هر ۹ روز یک بحران برای دولت وی درست کرده بودند، همچنان در اختیار جناح رقیب است. این واقعیت در کنار ساختار سیاسی‌ای که اختیارات رئیس قوه‌ی مجریه را محدود می‌کند و نقش او را به گفته‌ی خاتمی به «تدارکاتچی» تقلیل می‌دهد، رئیس جمهور پیشین را به تردید انداخته که در صورت ورود به انتخابات و پیروزی، وارث مشکلات عظیمی شود، بدون این که اختیار و قدرت کافی برای حل آن‌ها را داشته باشد.
«می‌خواهم بگويم نمی‌آيم»
سایت خبری الف صبح امروز، ۲۷ شهریور، نوشت: خاتمی اولین «نه» علنی خود را به نامزدی در انتخابات گفته است. بنابر این گزارش، رئیس جمهور سابق، شب گذشته در حاشيه سومين دوره جايزه اخلاق و نيايش در آيينه هنر و پژوهش در پاسخ به خبرنگاری اظهار داشت: «اگر چه گروه‌های زيادی از من دعوت كردهاند، اما نخواهم آمد.» ظهر امروز خبرگزاری فارس با نقل این خبر از قول خاتمی افزود: «من می‌خواهم بگويم نمی‌آيم، دوستان می‌گويند فعلا اعلام نكن والا تا الان گفته بودم». پیش از این گفته می‌شد خاتمی در صدد است با انتشار نامه‌ای دلایل شرکت یا عدم شرکت در انتخابات را برای افکار عمومی تشریح کند.
خبر نه گفتن خاتمی به نامزدی در انتخابات فردای روزی منتشر شد که منابع خبری از تمایل مهدی کروبی به کاندیداتوری گزارش دادند. به نوشته‌ی پایگاه اینترنتی حزب اعتماد ملی (سحام نیوز)، کروبی ضمن تاکید بر « رغبت خود برای حضور در انتخابات»، به مشکلات و دغدغه‌هایی اشاره می‌کند که بی‌شباهت به نگرانی‌های محمد خاتمی نیست. دبیر کل حزب اعتماد ملی می‌گوید: «آنچه مرا مردد کرده، مشکلات عظیم راه، توشه اندک وامکانات کم است. ضمن آن‌كه برگزاری انتخابات از اجرا گرفته تا نظارت، در دست جريان رقيب است و اين موضوع خود نيز مزيد بر علت شده».
دلایل اصرار بر حضور خاتمی
تاج زاده اعتقاد دارد یکی از دلایل اصرار بر حضور خاتمی همین آزاد نبودن انتخابات است.
اصلاح طلبان معتقدند خاتمی تنها کسی است که می‌تواند هم از حمایت گروه‌های مختلف اصلاح طلب و بخش بزرگی از جریان‌های معتدل جناح راست برخوردار باشد و هم قادر است خیل عظیم تحریم‌کنندگان انتخابات گذشته را به میدان بکشد.
خاتمی روز سوم شهریور ماه با اشاره به خطرناک بودن بی‌تفاوتی مردم گفت: «باید دید در شرایط فعلی امکان تحقق خواسته‌های مردم و پاسخ دادن به نیاز واقعی کشور و ملت هست یا نه؟» او افزود: « باید ببینیم از نظر تاریخی در چه مقطعی قرار داریم و مشکلات تاریخی، ساختاری و رفتاری تحقق خواست ما چیست» . بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند اگر توافقی در سطوح بالا و میان افراد بانفوذ حکومت صورت نگرفته باشد یا نگیرد، همین تردیدها خاتمی را به سوی «نه» گفتن به نامزدی در انتخابات سال آینده کشانده یا می‌کشاند.