وقتی حجاب اجباری در مخمصه قانون گیر می‌افتد
۱۳۹۶ بهمن ۱۱, چهارشنبه
محمد جعفر منتظری دادستان کل، اعتراض مدنی زنانی را که در روزهای اخیر روی سکو رفته و روسری‌های‌شان را برداشته‌اند، "بچگانه، "از سر نادانی و احساسات" و ناشی از "القائات خارج از کشور" خواند.
او چهارشنبه (۱۱ بهمن / ۳۱ ژانویه) در نشستی مطبوعاتی گفت: «من این مسئله را امری جزئی و غیرقابل توجه می‌دانم. اکثر قریب به اتفاق زنان ما حجاب چادر دارند و یا حجاب درست دارند و اجازه نمی‌دهند حرکتی که مورد هدف دشمن است اجرا شود. این حرکت بچگانه‌ای بود که دختر جوانی در جایی که عده‌ای در حال زندگی عادی خود هستند روسری‌اش را بردارد و بعضی با ماموریتی که داشتند فیلم‌های آنها را در شبکه مجازی منتشر کنند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
منتظری افزوده که از خانم‌های معتقد انتظار می‌رود حجاب را رعایت کنند و اگر اعتقاد ندارند، تابع قانونی باشند که وضع شده است: «این حرکات تاثیر چندانی ندارد و ضمن اینکه اگر کسی با بی‌حجابی در خیابان حرکت کند به موجب قانون مرتکب جرم شده و می‌تواند تحت تعقیب قرار گیرد.»
طبق تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، اگر زنی در مکان‌های عمومی حجاب اسلامی نداشته باشد، قاضی می‌تواند بین ۱۰ تا ۶۰ روز او را حبس کند یا برایش جریمه‌ای نقدی بین ۵هزار تا ۵۰هزار تومان در نظر بگیرد.
به موازات دادستان کل کشور، دادستان تهران نیز درباره نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری گفته است: «یک نفر دستگیر و به دادسرای ارشاد ارجاع شده است.»
فرد دستگیر شده، نرگس حسینی نام دارد. از عباس جعفری دولت آبادی پرسیده‌اند که آیا خبر صدور قرار ۵۰۰میلیون تومانی برای فرد بازداشت شده درست است. او از پاسخ طفره رفته اما تاکید کرده که برداشتن روسری در خیابان جرم تلقی می‌شود: «تجاهر به گناه جرم است.»
پیشقراول این نافرمانی مدنی، ویدا موحد بود که در نخستین روزهای اعتراضات سراسری در دی ماه، روی سکویی در خیابان انقلاب رفت و روسری خودش را بر سر چوب کرد. پس از تکرار این الگوی اعتراضی در تهران، اصفهان، شیراز و مشهد هم صحنه چنین اقدامی بوده‌اند. افزون بر زنان و دختران، مردان و پسران هم به این حرکت پیوسته‌اند. ویدا موحد که مادر فرزندی ۱۸ ماهه است، هفته نخست بهمن پس از چهار هفته بازداشت آزاد شد.
نسرین ستوده، وکیل دادگستری، در همین زمینه به دویچه‌وله گفته است: «نمی‌توان در مورد اینکه آیا این اعتراض یک حرکت فراگیر خواهد شد یا نه اظهار نظر کرد. کسانی که دست به این حرکت زدند از لحاظ قانونی افرادی عاقل و بالغ هستند و از سرنوشتی که ممکن است به آن گرفتار شوند مطلع هستند. اما برخورد مقامات رسمی با این حرکت چنان است که می‌شود آن را در ردیف مجازات‌های سنگین مثل سرقت مسلحانه قرار داد.»
مطهری: اجباری در حجاب نیست
علی مطهری، نماینده مجلس، در واکنش به مسئله، اجباری بودن حجاب زنان را انکار کرده و گفته است: «بسیاری از زنان با هر وضعی که دوست دارند در جامعه حضور پیدا می‌کنند پس اجباری در کار نیست.»
مطهری موضوع حجاب را مشکل کنونی کشور ندانسته و گفته است: « این که چهار نفر روسری خود را هوا می‌کنند اتفاق مهمی نیست. اگر قرار بر مسئله مهمی باشد باید پرسید که چرا دولت در رعایت حجاب نظارت کافی ندارد.»
نایب رئیس مجلس دهم بارها گفته که در مسائل فرهنگی و موضوع حجاب، فردی اصولگراست. او اولویت‌های اصلی نظام در دهه چهارم انقلاب را از جمله عدالت، استقلال سیاسی، آزادی بیان و اندیشه دانسته است.
عباس عبدی: بحث حجاب ضرورت دارد
اما عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی در روزنامه "اعتماد" نوشت که بحث در باره حجاب اجباری ضرورت دارد: «اتفاقات روزهای گذشته که چند تن از دختران جوان به نشانه اعتراض در خیابان انقلاب و روی سکویی ایستاده و روسری خود را بر چوبی تکان می‌دهند، بحث درباره حجاب را ضروری ساخته است؛ موضوعی که برای سال‌ها امکان بحث و گفت‌وگو درباره آن وجود نداشت و به شکل یک تابو در آمده بود.»
عباس عبدی از جمله می‌نویسد که قانون هیچ تعریفی از حجاب شرعی ارائه نداده وگرنه با فرض فهم غالب (پوشیدن بدن به جز صورت و کفین)، می‌توان بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، روزانه تعداد زیادی از زنان را محکوم و مجازات کرد. او یک تناقض دیگر را این دانسته که غیرمسلمانان، زنان خارجی و دیپلمات‌ها باید در سفر به ایران زیر بار چنین اجباری بروند در حالی‌که طبق همین قانون هیچ الزامی به رعایت حجاب شرعی ندارند.
این که دادستان کل، دادستان تهران و نایب رئیس مجلس در قبال نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری موضع می‌گیرند، و این که موضوع زن و آزادی پوشش، وارد گفتمان تحلیلگرانی می‌شود که ترجیحا و معمولا در "مسائل کلان اقتصادی و سیاسی" اظهار نظر می‌کنند، به خودی خود نشانگر اهمیت و وزن موضوع در تحولات اجتماعی کنونی ایران است.
حتی اگر فاطمه راکعی، مشاور امور زنان در شهرداری تهران و دبیرکل جریان اصلاح‌طلب "جمعیت زنان مسلمان نواندیش"، اعتراض به حجاب اجباری به شیوه دختر خیابان انقلاب را "خارج از شأن زنان فرهیخته" بداند، به نظر می‌رسد که نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری دارد از پوسته یک اقدام فردی صرف بیرون می‌‌‌‌آید و به گفتمانی فرهنگی و رسانه‌ای تبدیل می‌شود.
در همین راستا روز چهارشنبه ۱۱ بهمن، زنی با چادر در مشهد روی سکو رفت و از "دختران خیابان انقلاب" حمایت کرد.
-----------------------------------
آلبوم عکسی از ابتکار زنان ایران در مخالفت با حجاب اجباری: