پیدا شدن اورانیوم در ایران همزمان با سفر فروتا به تهران
۱۳۹۸ شهریور ۱۷, یکشنبه
روز یکشنبه ۱۷ شهریور (هشتم سپتامبر) کرنل فروتا، رئیس موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در سفر به تهران با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دیدار کرد. این سفر همزمان است با سومین گام ایران در کاهش تعهدات برجامی خود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
کرنل فروتا در دیدار با علی‌اکبر صالحی گفت که این سازمان مایل به ادامه همکاری با ایران است. او بر وظیفه راستی‌آزمایی اجرای برجام و در عین حال بر بی‌طرفی این نهاد تاکید کرد. در پی این دیدار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن آمده است:
«مذاکرات شامل فعالیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران، با تاکید بر تعاملات ادامه‌دار میان آژانس و ایران در زمینه اجرای معاهده پادمانی و پروتکل الحاقی بود. مدیر کل موقت آژانس تاکید کرد که همکاری کامل و بهنگام با ایران لازمه این تعاملات است. فروتا همچنین گفت که فعالیت‌های پادمانی به گونه‌ای بی‌طرفانه، مستقل، معقول و مطابق رویه پادمان انجام می‌شوند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
پس از این دیدار علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در یک نشست خبری گفت که برجام «قرار بود این مسیر دو طرفه باشد و در این شرایط که جاده یک طرفه است». او افزود «ایران تصمیمات مقتضی را در زمان‌های مناسب می‌گیرد».
کشف اورانیوم در محلی در ایران
همزمان با این دیدار خبری از سوی رویترز و به نقل از دیپلمات‌هایی که نام آنها فاش نشده منتشر شده است مبنی بر این که نمونه‌برداری بازرسان بین‌المللی از محلی در ایران نشان می‌دهد که در این محل اورانیوم وجود داشته است. نخست‌وزیر اسرائیل یک سال پیش گفته بود این محل یک «انبار مخفی هسته‌ای» است. بنیامین نتانیاهو سپتامبر گذشته (۲۰۱۸) گفته بود که ایران در ماه اوت ۱۵ کیلوگرم مواد رادیواکتیو را از تاسیساتی خارج کرده است.
بنابر همین ادعا ایران برای پنهان کردن این مواد آن را در مناطق مختلفی در تهران پخش کرده است. نخست‌وزیر اسراییل از "توقوز‌آباد" در حومه تهران نام برده بود.
یکی از دیپلمات‌های مزبور به رویترز گفته است که اورانیوم یافت شده غنی‌‌سازی نشده بود. بنابر همین گزارش ایران هنوز توضیحی درباره علل وجود آثار اورانیوم در این محل نداده است. کشف آثار اورانیوم قبل از بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای از این محل بوده است. رویترز نوشته است که آژانس از ماه آوریل بر این محل نظارت می‌کرده و نمونه‌هایی را از آنجا ارسال کرده بود.
قبل از سفر مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس جمهور آمریکا در توییتر خود نوشته بود که آمریکا و سایر اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «بی‌صبرانه منتظر گزارش کامل این سفر» هستند. او با اشاره به «فعالیت‌های غیر علنی ایران در زمینه انرژی هسته‌ای» گفته بود که علت سفر دبیرکل موقت آژانس اطلاعاتی است که آژانس به شورای حکام داده است.
مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر خود همچنین با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرد. به گزارش ایرنا وزیر امورخارجه ایران در این دیدار «بر ضرورت رعایت اصول حرفه ای، حفظ محرمانگی و انجام وظایف آژانس بصورت بی‌طرفانه» تاکید کرده است.
ایران از روز شنبه ۱۶ شهریور (هفتم سپتامبر) سومین مرحله در کاهش تعهدات برجامی خود را آغاز کرد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در این باره گفت: «ایران گازدهی ماشین‌های آی‌آر۶ را به صورت زنجیره ۲۰ تایی از دیروز شروع کرده است و زنجیره ۳۰ تایی را در برنامه بعدی انجام می‌دهد.»
با وجود این جمهوری اسلامی اعلام کرده است که در نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تغییری داده نخواهد شد. کمالوندی همچنین گفت که سفر کرونل فروتا "در برنامه و دعوت از پیش انجام شده" صورت می‌گیرد.