چرا بهای نفت افزایش می‌یابد؟

اما دلیل این افزایش بها چیست؟ از بعد نظری بهای نفت خام در وهله‌ی اول عاملی وابسته به عرضه و تقاضا است. اگر نفت خام بیش از حد استخراج و کم‌تر مصرف شود، آن‌گاه بهای کم‌تری برای آن پرداخت خواهد شد. اما اگر نفت کم‌تری تولید شود و تقاضا افزایش یابد، بهای آن نیز افزایش می‌یابد.

از بعد عملی عواملی بسیار دیگری نیز در این میان دخیل هستند. کشورهای صنعتی در مقایسه نفت کم‌تری تولید کرده و بیشتر از سایر کشورها آن را مصرف می‌‌کنند. هنگامی که ‌آن‌ها اعلام می‌کنند، ذخایر نفتی آن‌ها بسیار محدودتر از آن چیزی است که گمان می‌کردند، کشورهایی که استخراج بالایی دارند‌، بهای آن را افزایش می‌دهند.

این اتفاقی است که در حال حاضر روی داده است: ایالات متحده برآوردهای آماری خود را از میزان منابع نفتی موجود در این کشور تصحیح کرده و ارقام پیشین را کاهش داده است. کشورهای عضو اپک نیز که نیمی از نفت مورد نیاز کشورهای جهان را تولید می‌کنند، ناگهان با افزایش بهای نفت به این برآورد پاسخ داده‌اند. اما این روند تا زمانی ادامه دارد که خریداران نفت حاضر نباشند بهای لازم را بپردازند و منابع جایگزینی برای نفت بیابند. در حال حاضر موقعیت برای کشورهای تولید کننده بسیار مناسب است؛ زیرا چین و هند به دلیل ورود به دوران رشد اقتصادی فزاینده و نیاز بیشتر به نفت، تقاضا را در بازار جهانی افزایش می‌دهند.

دلیل دیگری که در حال حاضر برای گرانی نفت وجود دارد، ضعف دلار است. بهای نفت به دلار پرداخت می‌‌شود و بسیاری از این ضعف واحد پولی ایالات متحده استفاده می‌کنند تا طلای سیاه را برای آینده خریداری کنند. جنگ و بحران‌های موجود نیز فرصت‌های مناسبی برای اپک هستند تا قیمت نفت را افزایش دهد. به عنوان نمونه جنگ‌های خلیج فارس منجر به گرانی تصاعدی بهای نفت در بازار جهانی شدند. اخیراً گردبادهای کاترینا یا حادثه‌ی هومبرتو در خلیج مکزیک نیز باعث افزایش بهای نفت شدند. در ماه‌های گذشته یک دلیل دیگر نیز به این مجموعه اضافه شد: بازار بورس.

معامله‌کنندگان در این بازار برآوردهایی از قیمت نفت ارائه می‌کنند که تأ‎ثیر خود را بر افزایش واقعی بهای آن می‌گذارد. حتا بسیاری از کارشناسان معتقدند که این میزان افزایش به ۲۰ تا ۳۰ دلار در ازای هر بشکه می‌رسد.

کلاوس دامان