1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

احمد خاتمی: صدایی که نه غزه نه لبنان می‌گوید باید خفه شود

۱۳۹۶ دی ۱۵, جمعه

امام جمعه موقت تهران اعتراف کرد که در جمهوری اسلامی "آزادی نیست و صدای مردم شنیده نمی‌شود". او در عین حال ادعا می‌کند جمعی از معترضان ایرانی "به نیابت" از سران آمریکا و اسرائیل، ترامپ و نتانیاهو شعار داده‌اند.

https://p.dw.com/p/2qPWc
Iran regierungsfreundliche Demo in Teheran | Freitagsgebet Ayatollah Ahmad Khatami
عکس: Getty Images/AFP/A. Kenare

آیت‌الله احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران خطبه دوم نماز جمعه این هفته (۱۵ دی/۷ ۵ ژانویه) را به تکرار موضع رسمی حکومت در برابر موج اعتراض‌های اخیر اختصاص داد که پیشتر مسئولان دیگری مانند دادستان کل کشور نیز بیان کرده‌اند.

خلاصه موضع رسمی حکومت در قبال حوادث روزهای گذشته چنین است: مردم اعتراض‌های "برحقی" به گرانی، بیکاری و معضلات اقتصادی دارند که "دشمنان خارجی و ضد انقلاب" از آن برای سرنگونی جمهوری اسلامی سوءاستفاده می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا احمد خاتمی می‌گوید کسانی که علیه گرانی شعار دادند یا به عقب افتادن حقوق‌شان معترض بودند حق داشتند اما "آموزش دیده‌های ضد انقلاب سوار بر این موج شدند" تا طرح کشورهای خارجی برای سرنگونی جمهوری اسلامی را به اجرا درآورند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

خاتمی گفت: «قصه این است: پول را عربستان داد، طرحی را آمریکا داشت، قرار بود از اتاق آمریکا در هرات و اربیل کم کم سلاح به ایران بیاید و در بهمن کار را تمام کنند. نقشه این بود.»

"قصه‌ی تکراری"

این "قصه" را برخی دیگر از کارگزاران حکومتی از جمله محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور نیز کمابیش به همین شکل تعریف کرده‌اند.

به گزارش رسانه‌های داخلی منتظری روز گذشته گفت سه کشور آمریکا، اسرائیل و عربستان طرحی برای "یکسره کردن کار [جمهوری اسلامی] در بهمن‌ماه به خصوص تا ۲۲ بهمن" ریخته بودند که قرار بود از طریق دو "اتاق عملیات" در اربیل عراق و هرات افغانستان به اجرا گذاشته شود.

دادستان کل کشور گفت: «برخی کارشناسان معتقدند که اجرای این پروژه برای سال ۹۷ برنامه‌ریزی شده بود ولی به لحاظ شرایط خاص ماه‌های اخیر در کشور، مطالبات مردم و برخی مباحث میان قوا این زمان جلو انداخته شده است.»

بیشتر بخوانید: اعتراض‌ها در ایران و واکنش‌ها به آن؛ (۱۵ دی)

ظاهرا منظور منتظری به طور مشخص تظاهراتی است که هفتم دی‌ماه از مشهد و در اعتراض به گرانی و فساد آغاز و خیلی سریع به بسیاری از شهرهای ایران کشیده شد. این اعتراض‌ها تقریبا از همان ابتدا با شعارهایی علیه نظام جمهوری اسلامی همراه شد.

«آزادی نیست، صدای مردم شنیده نمی‌شود»

امام جمعه موقت تهران با تاکید بر این که اعتراض‌ها به مشکلات اقتصادی "ناحق" نبوده، ضمن اشاره به جناح‌های مختلف حکومت گفت: «خواهش می‌کنم دیگر اینجا بازی جناحی در نیاورند، مردم آزادی می‌خواهند و [این که] صدایشان شنیده شود، آزادی نیست و صدای مردم شنیده نمی‌شود.»

گزارش ویدئویی: شعارهای معترضان تندتر، واکنش حکومت شدیدتر

احمد خاتمی می‌گوید صدایی که "به نیابت از ترامپ و نتانیاهو" برمی‌خیزد و شعار "نه غزه نه لبنان" سر می‌دهد "صدای ملت نیست صدای بیگانه است". او افزود: «این صدا باید خفه شود.»

بیشتر بخوانید: جناح‌های سیاسی و موج اعتراضی؛ مواضعی سردرگم با نتیجه‌ای واحد

رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای و حامیان او تمام جنبش‌های اعتراضی گسترده در سال‌های گذشته، از جمله جنبش اعتراضی به نتایج اعلام شده انتخابات سال ۸۸ را "فتنه" می‌خوانند و رهبری آن را به "دشمنان خارجی و ضدانقلاب" نسبت می‌دهند.

«سه فتنه، سه شباهت»

امام جمعه موقت تهران از این قاعده مستثنی نیست: «در طول حدود دو دهه انقلاب، ۷۸، ۸۸ تا ۹۶، سه فتنه داشتیم. فتنه اول فتنه کوی دانشگاه، فتنه دوم سال ۸۸ و فتنه سوم این فتنه چند روزه سال ۹۶ بود. این‌ها سه تشابه و یک فرق داشتند.»

احمد خاتمی می‌گوید تشابه نخست این است که "در هر سه فتنه، آمریکا و رژیم صهیونیستی جلودار بودند" و گروه‌های مانند سلطنت‌طلبان و سازمان مجاهدین خلق عامل پیشبرد طرح‌های آنها شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، عضو مجلس خبرگان در تشریح نقش آمریکا در سه رویداد یاد شده گفت: «ترامپ روانی صبح از خواب بیدار می‌شود اولین چیزی که می‌نویسد حمایت از اینهاست. این در هر سه فتنه محسوس بوده و هست.» ظاهرا منظور پیام‌های توئیتری دونالد ترامپ است که از دوران ریاست جمهوری‌اش یک سال بیشتر نمی‌گذرد.

بیشتر بخوانید: گزارش دادستان کل ایران از "کشف" اتاق عملیاتی مایکل

امام جمعه موقت تهران شباهت دوم را "خیانت به ملت به نام ملت" خوند و درباره شباهت سوم گفت: «سومین نکته‌ای که وجه مشترک است اقلیت بودن اینهاست؛ اقلیتی بسیار ناچیز که با وقاحت، زبان خودشان را زبان ملت جا می‌زنند.»

ناآرامی‌های ایران؛ "معترضانی به دنبال تغییرات بنیادین"

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که مطابق گزارش‌ها در جریان تظاهرات یک هفته گذشته دست‌کم ۲۱ نفر کشته و یک هزار و ۷۰۰ نفر از این "اقلیت بسیار ناچیز" بازداشت شده‌اند.

یک تفاوت مهم با اعتراض‌های قبلی

احمد خاتمی درباره تفاوت این سه رویداد گفته است: «اما فتنه اخیر، یک فرق با دو فتنه دیگر دارد و آن این که در این فتنه خیلی زود خودشان را رو کردند و به سرعت چهره ضد اسلامی و ضد ایرانی خودشان را نشان دادند.»

این تفاوت مهم که بسیاری از تحلیلگران نیز بر آن انگشت گذاشته و شماری از منتقدان درون حکومتی را نگران کرده، گسترش شعارهایی است که اساس نظام جمهوری اسلامی و رهبری آن را هدف قرار داده است.

در جنبش‌های اعتراضی سال‌های ۷۸ و ۸۸ شعار علیه نظام مبتنی بر ولایت فقیه و رهبر آن علی خامنه‌ای خیلی کم و اغلب پس از سرکوب‌های خونین به گوش می‌رسید. در اعتراض‌های یک هفته گذشته تظاهرکنندگان "خیلی زود" علیه خامنه‌ای شعار دادند، عکس او را به آتش کشیدند و در روز دوم تظاهرات در کرمانشاه شنیده می‌شد: استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی.

بیشتر بخوانید: فرمانده سپاه معترضان را "اغتشاشگر و جیره‌خوار بیگانه" خواند

در همین حال بسیاری از محافظه‌کارانی که همواره با آزادی دسترسی مردم به فضای مجازی مخالفت کرده‌اند، فرصت را مناسب یافته که با فعالیت شبکه‌هایی مانند تلگرام که اخیرا فیلتر شده مخالفت کنند.

امام جمعه موقت تهران می‌گوید در روزهای گذشته فضای مجازی "آتش بیار معرکه" بود و وقتی فضای مجازی بسته و محدود شد "فتنه فروکش کرد". در هشتمین روز پس از آغاز اعتراض‌ها، همچنان تظاهراتی در برخی شهرها برگزار می‌شود و معترضان شعارهایی می‌دهند که مسئولان حکومتی آنها را "ساختارشکنانه و هنجارشکنانه" ارزیابی می‌کنند.