التزام ایران به فروش ۳۰ تن آب سنگین اضافی در رآکتور اراک
۱۳۹۴ آذر ۳۰, دوشنبهبه گزارش "ایلنا" رئیس "سازمان انرژی اتمی ایران" گفته است که این کشور توانسته بیش از ۱۶۰ تن آب سنگین تولید کند که از این میزان ۱۳۰ تن در انبارهای راکتور اراک میماند تا در آینده ایران بتواند راکتور اراک را دوباره راهاندازی کند. اما ۳۰ تن اضافه باید به فروش برسد. با این وجود علیاکبر صالحی تاکید کرده که فروش مقدار اضافی آب سنگین جزو شروط اجرای برجام نیست و میتواند به آینده موکول شود.
او همچنین گفته است که ۳۰ تن اضافی با این که "هنوز کاملا به آب سنگین تبدیل نشده"، برای فروش عرضه شده است و اگر مشتری داشته باشد، فروخته میشود. او تاکید کرده که ایران بر اساس "برجام" تعهدی بیش از این نداده است، اما طرف غربی اکنون اصرار دارد که این بخش از توافق هم قبل از اجرای برجام انجام شود. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران این "اصرار" را "خارج از عرف" دانست.
بیشتر بخوانید:توافق وین؛ آنچه ایران به آن تن میدهد، آنچه به دست میآورد
صالحی بار دیگر بر تعهد ایران بر مفاد توافق هستهای تاکید کرده و گفته است: «ایران تمام اقداماتی را که در برجام پیش بینی شده است، به درستی انجام داده است و حتی وزیر امور خارجه آمریکا نیز طی صحبتی به این مطلب اذعان داشته است. انتظار داریم که طرفهای مقابل هم خارج از برجام هم تقاضایی نکنند که ما را از نظر زمانی دچار وقفه زمانی کنند زیرا به نفع هیچ کس نیست و مهمتر از همه اعتبار طرفین است که نباید مخدوش شود.» به گفته علیاکبر صالحی ایران در حال گفتوگو برای حل این مسئله است و برای ارسال آب سنگین اضافی آمادگی دارد «به شرطی که مشتری باشد و پول آن را بدهد».
بیشتر بخوانید.پرونده ابهامات فعالیتهای هستهای ایران بسته شد
ایران حتی پیشنهاد داده است که طرف غربی اگر نخواست پول بدهد، در ازای آب سنگین ، به ایران اورانیوم طبیعی بدهد. رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که ایران حاضر است در این زمینه معامله کند "یا اینکه پول نقد یا کیک زرد" بگیرد. او اضافه کرد: «برای ما هم فرقی نمیکند هر دولتی که باشد. الان البته صحبت ما با آمریکا بود که خریدار آب سنگین ما علی القاعده باید آمریکا باشد. بیشترین میزان خریداری آب سنگین در دنیا توسط آن کشور صورت میگیرد. امریکا از هند از فرانسه و از کانادا می خرد قرار شد آب سنگین ما را نیز خریداری کند ولی فعلا در قید مذاکره هستیم که ببینیم چگونه این آب سنگین را منتقل کنیم.»
سرنوشت رآکتور اراک
سرنوشت راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک یکی از موضوعهای مورد مناقشه در مذاکرات هستهای ایران و کشورهای ۵ به علاوه یک بود که در داخل ایران نیز حساسیتهای زیادی برانگیخت.
سازمان انرژی اتمی ایران در اواخر مهرماه امسال با صدور بیانیه مشترکی با نهادهای مشابه در آمریکا و چین خبر داده بود که پیش از اجرای برجام، کارگروهی متشکل از نمایندگان طرفهای مذاکرات هستهای برای بازطراحی راکتور آب سنگین اراک تشکیل میشود.
بیشتر بخوانیدتوافق وین؛ آنچه ایران به آن تن میدهد، آنچه به دست میآورد
بنا بر این بیانیه رآکتور اراک به گونهای بازسازی و بازطراحی خواهد شد که قابلیت تولید "پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی" را نداشته باشد و به این ترتیب بخشی از نگرانیهای موجود بر سر پرونده هستهای ایران را رفع کند. در این بیانیه همچنین اشاره شده است که در سند مرتبط با رآکتور اراک نقش کشورهای ۱+۵ نیز مشخص شده است.
بر این اساس آمریکا متعهد شده است که خدمات فنی ارائه کند و طرح مدرنسازی راکتور و همچنین طراحی سوخت و استانداردهای امنیتی آن را مطابق با قوانین ملی بررسی کند. آمریکا و چین همچنین به طور مشترک ریاست کارگروه پروژه اراک را بر عهده خواهند داشت.
اما توافق هستهای از موارد اختلاف شدید میان دولت و مخالفان تندرو آن است. در چنین شرایطی هرگونه خدشه در روند اجرای برجام میتواند به وضعیت اقتصادی دولت روحانی که به شدت نیازمند برداشته شدن تحریمهاست، صدمه قابلتوجهی وارد سازد. اعضای دولت تلاش میکنند برجام را بدون جنجال به مرحله اجرا درآورند. اما مخالفان دولت نیز چه در مجلس و چه سایر نهادها همچنان به تقابل خود ادامه میدهند.
اوائل آبانماه امسال "کمیسیون ویژه بررسی برجام" مجلس پس از ۴۰ روز بررسی برجام در یک گزارش از "نگرانی"هایی در رابطه با آب سنگین اراک چنین نوشت: «تعهد درازمدت برای عدم ذخیرهسازی آب سنگین در ایران ـ که بناست از کشور صادر شود ـ را نقطه منفی تلقی میکند و توجیه صادرات و فروش آب سنگین را بهدلیل استراتژیک بودن این کالا برای کشور بلاوجه میداند.»