تلاش برای تشدید محدودیت‌ها در فضای سایبر برای "تامین امنیت ملی"
۱۳۸۹ خرداد ۱۹, چهارشنبه
با بررسی گزارش‌های منتشر شده پیرامون این همایش که تنها در فارس‌نیوز، خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران، منتشر شد، می‌توان دریافت که هرچند عقاید و رویکرد‌های واقع‌گرایانه‌ای هم نسبت به فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در این همایش مجال ظهور و بروز یافته، اما هم‌چنان نگاه مسلط، نگاه ایدئولوژیک و رویکرد تنگ‌نظرانه و سخت‌گیرانه کسانی است که با ذهنیتی نظامی- امنیتی به فضای سایبر و حوزه تاثیرات آن می‌نگرند؛ نگاهی که گردش آزاد اطلاعات را در تضاد با امنیت ملی و مولفه‌های تامین‌کننده آن می‌بیند.
در این همایش که عموم شرکت‌کنندگان و سخنرانان آن را اصول‌گرایان حاکم تشکیل می‌دادند، به جنبه‌های مثبت و شناخته‌شده فضای سایبر و تاثیرات انکارناپذیر آن بر زندگی انسان اشاره شد، اما تفاوت و تقابل دیدگاه‌ها نسبت به فضای مجازی حتی در میان این طیف به‌ظاهر یک‌دست، کاملا مشهود است. نحوه پرداختن به این مسائل در این همایش و اشاره به تاثیرات فضای مجازی در آن‌چه «لشکرکشی‌های خیابانی» خوانده شده، نشانگر نگاه ایدئولوژیک و به شدت انحصارگرایانه حاکمیت به فضای سایبر است.
حرکت در میان واقعیت و توهم
ابراهیم حسن‌بیگی، رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی در سخنان خود گفت «فضای سایبر فضای فراگیری است که تمام ابعاد زندگی بشر را احاطه کرده و فرصت‌هایی در اختیار جوامع گذاشته که اگر درست استفاده نشود همه ابعاد زندگی بشر را در معرض خطر قرار می‌دهد.» وی بر ضرورت وجود یک «نگاه سیستمی و اثربخش» برای رسیدن به اهداف عالی نظام در این حوزه تاکید کرد و افزود «حوادث پس از انتخابات به‌خوبی توانست اهمیت توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را نشان دهد و بدین ترتیب نظر اکثر مسئولین به برقراری یک فضای امن در این زمینه جلب شده و تحقق آن نیازمند سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و اجرای مناسب است.»
رضا تقی‌پور، وزیر اطلاعات و فناوری ارتباطات نیز در این همایش از ضرورت توسعه دولت الکترونیک و پیامدهای مثبت آن نظیر «افزایش بهره‌وری، ایجاد شفافیت و جلوگیری از فساد اداری» سخن گفت. مسائلی که به نظر می‌رسد در دوران حاکمیت اصول‌گرایان تنها تا حد شعار مورد توجه بوده و هرگز گام‌های عملی برای تحقق آن برداشته نشده است. آقای تقی‌پور گفت «تعریف ما از امنیت یک تعریف بسته و محدود است و برخی از مدیران فکر می‌کنند که امنیت تنها به معنی بگیر و ببند است، در حالی که امنیت یعنی فراهم کردن یک فضای امن و سالم برای بهره‌وری.»
حمید شهریاری، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، ابداع اینترنت را سومین انقلاب بزرگ در حوزه ارتباطات خواند و گفت اینترنت موجب تنزل یافتن فرهنگ‌های ملی در برابر یک فرهنگ بزرگ‌تر شده است. وی گفت «در حوزه سیاست‌گذاری در زمینه ارتباطات باید به این مسائل اهمیت داد تا از زوال ارزش‌های محلی و یکسان‌سازی فرهنگی که از پیامدهای جهانی شدن است جلوگیری شود.»
رویای معادل‌سازی برای غول‌های جهان سایبر
بحث ایجاد شبکه اینترنت و ایمیل ملی از مدت‌ها پیش توسط مقامات امنیتی و اطلاعاتی ایران مطرح شده بود و سخنرانان این کنفرانس هم خواستار تسریع اجرای این پروژه شدند، اما پیشنهادی که ابوالحسن فیروزآبادی که به‌عنوان کارشناس ICT در این همایش حضور داشت مطرح کرد، از عجیب‌ترین اظهارات پیرامون فضای مجازی بود. وی با تاکید بر نیاز مبرم به تهیه و تدوین دکترین نظام امنیتی در حوزه سایبر گفت: «سایت‌هایی مانند گوگل، یوتیوب، توئیتر، ویکی‌پدیا و ... نبض‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جهان را در دست گرفته‌اند و ما باید سایت‌هایی تولید کنیم که جای‌گزین آنها شوند تا اطلاعات‌مان توسط این سایت‌ها بررسی نشود.»
به اعتقاد آقای فیروزآبادی: «امنیت داخلی کشورهای جهان سوم با نظم و ساختار امنیت بین‌المللی رابطه عکس دارد و چون در فضای سایبر امنیت بین‌المللی تقویت می‌شود، باید در حوزه ملی نگرانی بیشتری داشته باشیم.» وی افزود: «اگر نگاه‌مان هدف‌گرا و رویکردمان شبکه‌ای باشد باید بدانیم که فیلترینگ و ایجاد محدودیت نتیجه‌بخش نیست و بهتر است که به سمت شناخت این فضا پیش برویم.»
«تخلیه اطلاعاتی»؛ هدف آمریکا از لغو تحریم‌ها
مجید صادقیان، از مدیران مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته در سپاه پاسداران به ضرورت انتشار محتوای ارزشی در برابر محتوای ضد ارزش در اینترنت اشاره کرد و گفت: «فعالیت جوانان حزب‌اللهی در فضای مجازی، پارتیزانی است اما امروز ۳۰ سال از انقلاب گذشته و باید به‌صورت هدف‌مند عمل کنیم.»
او به سخنان دی ماه هیلاری کلینتون پیرامون آزادی اینترنت اشاره کرد و گفت دولت آمریکا از اینترنت به‌عنوان ابزاری برای پیش‌برد دموکراسی بهره می‌گیرد. به اعتقاد وی هدف آمریکا از لغو تحریم سرویس‌های آنلاین به کشورهایی نظیر ایران، «تخلیه اطلاعاتی» کاربران از طریق ارسال نرم‌افزارهای جاسوسی است.
آقای صادقیان به رویدادهای اعتراضی پس از انتخابات ریاست جمهوری نیز اشاره کرد و از آن به‌عنوان یک نمونه بارز تلاش برای سازماندهی آنلاین یاد کرد. وی به فعالیت گروه‌هایی نظیر «ایران پراکسی» که برای آموزش و ترویج راه‌های عبور از سد سانسور آنلاین فعالیت می‌کنند هم اشاره کرد و گفت: «هدف آنها این است که به تعداد همه ایرانیان، ۷۰ میلیون فیلترشکن توزیع کنند تا مردم بتوانند به محتوایی که از جانب حاکمیت غیرمفید تشخیص داده شده، دست پیدا کنند.»
آقای صادقیان با ناکارآمد خواندن فیلترینگ سایت‌ها و اشاره به وب‌سایتی که حتی پس از ۱۷۱ بار فیلتر شدن، بازتولید شده بود، گفت که با توجه به شرایط موجود «باید مستقیما با افراد سازماندهی‌کننده این سایت‌ها برخورد کنیم.»
EN/MM