روحانی: شرایط در موضوع هسته‌ای بازگشت‌ناپذیر است
۱۳۹۳ مهر ۲۲, سه‌شنبه
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در یک برنامه تلویزیونی به توضیح و تشریح سیاست‌های دولت خود پرداخت. این پنجمین گفت‌وگوی تلویزیونی روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بود که به طور زنده از سیمای ایران پخش شد.
روحانی پیرامون آینده مذاکرات هسته‌ای گفت: «موضوع هسته‌ای بازگشت‌ناپذیر است و هیچ‌وقت به قبل برنخواهیم گشت. به شرایطی رسیدیم که به یکسال قبل برنمی‌گردیم اما اینکه چگونه پیشرفت می‌کنیم و آیا در چهل روز آینده توافق نهایی می‌شود، تمدید می‌شود یا نمی‌شود و غیره مسائلی است که مطرح است. فکر می‌کنیم در همین ۴۰ روز باقی مانده مسائل قابل حل و فصل نهایی است.»
ایران و شش کشور بزرگ جهان سوم آذر ماه امسال (۱۳۹۳) را سقف زمانی برای دستیابی به توافق جامع و نهایی در نظر گرفته‌اند.
روحانی تصریح کرد که برنامه هسته‌ای و مذاکرات پیرامون آن بخشی از "روابط خارجی" ایران به شمار می‌آید. روحانی با اشاره به تغییر رفتاری و گفتاری کشورهای غربی گفت که اگر در سابق "زبانشان، زبان نصیحت بود، امروز زبانشان، زبان سوال است."
روحانی ضمن ابراز امیدواری به دستیابی به توافقی نهایی افزود: «الان کار بزرگی پیش رو داریم که آن توافق نهایی است. این کار بزرگی است. موضوعی که ۱۲ سال محل بحث بوده بین ایران و کشورهای بزرگ جهان. از سال ۸۱ داستان آغاز شده است. معضل دوازده ساله را یک روزه و دو روزه نمی‌شود حل کرد ولی قدم‌هایی که برداشتیم خوب بوده‌اند.»
به گفته رئیس جمهوری اسلامی، گروه ۵+۱ و ایران در کلیات با یکدیگر اتفاق نظر دارند و در حال حاضر تنها در جزئیات بحث و گفت‌وگو می‌شود. اما وی جزئیات را مهم دانست. وی تاکید کرد که حق غنی‌سازی از سوی کشورهای بزرگ پذیرفته شده است.
محافل دیپلماتیک غربی نیز بارها گفته بودند که استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را حق ایران می‌دانند، اما درباره میزان غنی‌سازی، تعداد سانتریفوژها و چگونگی بازرسی از مراکز اتمی همچنان اختلاف نظر وجود دارد.
پیام‌های متفاوت روحانی و خامنهای در آستانه از سرگیری مذاکرات
سخنان روحانی درباره مناقشه اتمی در حالی ابراز می‌شود که از روز سه‌شنبه (۱۴ اکتبر/۲۲ مهر) مذاکرات پیرامون برنامه اتمی در وین از سر گرفته خواهد شد. به‌رغم خوش‌بینی هیئت مذاکره‌کننده ایرانی، این احتمال وجود دارد که توافق نهایی در مهلت تعیین‌شده حاصل نشود. به نظر کارشناسان سیاسی در این صورت امکان تمدید قرارداد ژنو وجود دارد.
اظهارات مسالمت‌جویانه‌ی روحانی پس از سخنرانی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، به مناسبت "عید غدیر" از اهمیت ویژه‌ای بر خوردار است. گرچه خامنهای در سخنان خود به مذاکرات اتمی نپرداخت، اما سیاست کشورهای آمریکا و بریتانیا در راستای مبارزه با گروه "دولت اسلامی" (داعش سابق) را به شدت مورد حمله قرار داد.
خامنهای در این مراسم گفت: «آمریکا، صهیونیسم و متخصص کهنه‌کار تفرقه‌انگیزی یعنی دولت خبیث انگلیس، پس از پیروزی انقلاب، تلاش‌های خود را برای اختلاف‌انگیزی و انحراف اذهان شیعه و سنی از دشمنان اصلی، به شدت افزایش داده‌اند.» به گفته ناظران سیاسی، این سخنان می‌تواند بر فضای مذاکرات هسته‌ای در وین تاثیر منفی بگذارد.
وضعیت اقتصادی و پایان تحریم‌ها
روحانی در بخش بزرگی از توضیحات خود به شرایط اقتصادی کشور پرداخت. وی با ارائه آمار و ارقام کوشید نشان دهد که تورم مهار شده و اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. وی البته افزود که ایران هنوز از شکوفایی اقتصادی فاصله دارد. وی اذعان کرد که مهار تورم به معنای کاهش آن نیست و بهای اجناس "با شیب ملایم گرانتر" می‌شود.
بهبود وضعیت اقتصادی در ایران که به نظر کارشناسان در رابطه‌ای تنگانگ با لغو تحریم‌هاست در سخنان روحانی نیز بازتاب آشکاری داشت. وی تصریح کرد که کشورهای عضو گروه ۵+۱ پذیرفته‌اند که با حل مناقشه اتمی، تحریم‌ها لغو شوند.
روحانی مدعی شد که "صدها شرکت بزرگ خارجی" در انتظار پایان تحریم‌ها و حضور در بازار ایران هستند. روحانی بر خلاف دفعات گذشته به نا‌کارآمدی دولت‌های پیشین و فساد مالی در دولت احمدی‌نژاد اشاره نکرد و با ذکر پیشرفت‌های دولت خود، خروج از رکود مزمن را "پیروزی بزرگ اقتصادی" خواند و آن را به ملت ایران "تبریک" گفت.
محمدرضا سبزعلیپور، رئیس مرکز تجارت جهانی ایران، در واکنش به سخنان روحانی گفت: «طی یکسال گذشته به‌جز یکسری از کارهای روبنائی از جمله ارائه سبد ناقص و نیمه کاره کالا، رفت و آمد چند هیأت اقتصادی خارجی به ایران و آغاز فاز دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها که حاصلی جز گرانی کالاها را در پی نداشته، هیچ کارخانه ورشکسته ای احیا نشده است. ممنوع الخروجی غالب فعالان اقتصادی رفع نگردیده و همچنان پا برجاست.»
سبزعلیپور افزود: «چه میزان اشتغال ایجاد شده؟ چه میزان تورم (البته در عمل نه در حرف) کاهش یافته؟ وضعیت ارز و نرخ آن نسبت به سال گذشته چقدر تغییر کرده است؟ و ده‌ها مورد و سؤال دیگر که در ذهن وجود دارد. لکن با وجود این همه سوال و وضعیت موجود اقتصاد کشور، به جرات می‌توان گفت که اوضاع اقتصادی کشور و معیشتی امروز مردم آن چیزی نیست که دنبالش بودیم.»