سه درخواست مشخص از ایران در مذاکرات مسکو
۱۳۹۱ خرداد ۲۷, شنبهحدود نیمی از نمایندگان سنای آمریکا در نامهای به رئیس جمهور این کشور، باراک اوباما خواهان تجدید نظر در ادامهی گفتگوهای هستهای با ایران در صورت بینتیجه ماندن مذاکرات مسکو شدهاند. دور تازهای از گفتگوهای هستهای میان ایران و کشورهای موسوم به ۱+۵ (پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان) قرار است روزهای ۲۹ و ۳۰ خرداد (۱۸ و ۱۹ ژوئن) در مسکو انجام شوند.
پایگاه اینترنتی نشریه "فارین پالسی" مینویسد این نامه روز جمعه، ۲۶ خرداد فرستاده شده است. این نشریه با ذکر نام سناتورهای امضاء کنندهی نامه، بخشهای اصلی آن را منتشر کرده است. مطابق این گزارش سناتورهای آمریکایی که از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات ایالات متحده هستند نوشتهاند ایران باید دستکم به سه درخواست مشخص پاسخ مثبت و عملی بدهد تا ادامهی مذاکرات توجیهپذیر باشد.
سه گام ایران برای نمایش حسننیت
تعلیق فعالیتهای تاسیسات غنیسازی فردو، توقف تمام فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم با غنای بالای ۵ درصد و خروج تمام اورانیوم با غنای بیش از پنج درصد از ایران، گامهایی هستند که ایران باید برای نشان دادن حسننیت بردارد. سناتورهای آمریکایی این سه خواسته را به عنوان حداقلهای بیچون چرایی عنوان کردهاند که تهران باید به آن گردن بگذارد.
نمایندگان سنای آمریکا جمهوری اسلامی را متهم میکنند تا کنون هیچ گام عملی در جهت جلب اعتماد بینالمللی در مورد ماهیت صلحآمیز فعالیتهای هستهایش برنداشته است و مذاکرات را وسیلهی وقت کشی کرده. اتحادیه اروپا روز چهارشنبه، ۶ ژوئن/ ۱۷ خرداد با انتشار بیانیهای از تهران خواست بدون اتلاف بیشتر وقت، هرچه سریعتر توافقنامهای را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای فراهم شدن امکان راستیآزمایی فعالیتهای هستهایش امضا کند.
وحدت نظر میان کشورهای ۱+۵
نمایندگان مجلس سنا از اوباما میخواهند تحریمهای نفتی علیه ایران را "کاهش ندهد و آنها را به تاخیر نیندازد." امضاء کنندگان نامه معتقدند یک راه حل دیپلماتیک تنها زمانی امکانپذیر خواهد بود که حکومت ایران با تحریمهای "فلجکننده و پایدار" تحت فشار قرار گرفته باشد.
مذاکرات مسکو پس از دو دور گفتگوی هستهای تقریبا بینتیجه در استانبول و بغداد برگزار میشود. نویسندگان نامه به اوباما میگویند اطلاع دارند که سه درخواست آنها دقیقا همان خواستههایی است که در بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ در بغداد به طرف ایرانی ارائه شده است.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه، ۲۶ خرداد در واشنگتن ابراز اطمینان کرد که چین و روسیه به تهران فشار شدیدی میآورند تا با پاسخهای آماده وارد مذاکرات مسکو شود. این سخنان یک روز پیش از سفر همتای روسی او سرگئی لاوروف به تهران ابراز شد.
توافق بر سر پیشنهادهای مشخص
وزیر خارجه ایالات متحده گفته است کشورهای ۱+۵ به موضعی یکسان در برابر ایران رسیدهاند و او اطمینان دارد که این کشورها در مذاکرات مسکو "مسیری کاملا واضح" پیش روی ایران قرار خواهند داد. او میگویند اگر ایران از خود انعطاف نشان دهد در برابر هر گام ایران یک گام برداشته خواهد شد.
هو جینتائو رئیس جمهور چین هفتهی گذشته در دیدار با محمود احمدینژاد ابراز امیدواری کرد ایران بیش از پیش نرمش از خود نشان دهد و در گفتگوهای هستهای جدی باشد. ناظران معتقدند این سخنان رئیس جمهور چین تایید کنندهی ابراز اطمینان کلینتون در مورد فشار این کشور و روسیه بر ایران است.
به نظر میرسد دو شریک تجاری مهم جمهوری اسلامی بر سر نحوهی برخورد با ایران به توافقهای مهمی با دیگر طرفهای مذاکره دست پیدا کرده باشند. اشارهی کلینتون در مورد گامهای متقابل نیز میتواند به معنای پذیرش طرح «گام به گام» روسیه برای حل مناقشه اتمی با تهران باشد.
نگرانی موسویان از شکست مذاکرات مسکو
اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده که در مقابل گامهای مشخص ایران، منع صدور بيمهنامه برای محمولههای نفتی اين کشور به مقصد بندرهای غیراروپایی را برای شش ماه به حال تعلیق درآورد. آمریکا نیز ظاهرا آماده است در برابر اقدامهای مشخص تهران به هواپیماهای غیرنظامی ایران قطعات یدکی بفروشد. ظاهرا ارائه میلههای سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران نیز از پیشنهادهای دیگر به ایران است.
حسین موسویان، از اعضای سابق تیم مذاکرهکننده هستهای ایران میگوید "من فکر نمیکنم ایران پیشنهادهای غرب را بپذیرد." او ابراز نگرانی میکند مذاکرات مسکو نیز به شکست بینجامد. به گزارش خبرگزاری فارس موسویان ۲۷ خرداد در یک گفتگوی تلفنی با رویترز پیشنهادهای غرب به تهران در برابر توقف غنیسازی را به "مبادله الماس در مقابل بادام زمینی" تشبیه کرده است.
سناتورهای آمریکایی خطاب به اوباما نوشتهاند، اگر مذاکرات مسکو بدون نتیجه ماند باید در مورد سودمندی ادامه گفتگو تردید، و با شدت دادن به تحریمها تهران را وادار به انعطاف کرد. به اعتقاد نویسندگان نامه "طرح گزینه حمله نظامی" نیز میتواند در این زمینه موثر باشد.