فشار فرهنگی برای داشتن اندام متناسب با ما چه می‌کند؟
۱۴۰۳ مهر ۱, یکشنبه
محققان می‌گویند که "شرم از بدن" یا اصطلاحا "بادی شیمینگ" (Body shaming) و فشار اجتماعی برای داشتن اندام متناسب در جهان هنوز بسیار شدید است. بررسی‌های جدید نشان می‌دهند که این فشارها با وجود شکل‌گیری جنبش‌هایی برای "مثبت‌اندیشی نسبت به بدن" (Body Positivity) در سال‌های اخیر، بیشتر شدهاند.
با این همه، کارشناسان می‌گویند که این فشار، به چه میزان و چگونه بر افراد تاثیر می‌گذارد و زنان تا چه اندازه برای بدن خود ارزش قائل‌اند، به عوامل فرهنگ آن‌ها نیز بستگی دارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
عموما جنبش "مثبت‌اندیشی نسبت به بدن" که نام یک جنبش شکل گرفته در سال‌های اخیر است، به عنوان واکنشی به ایده‌آل‌های زیبایی غیرواقعی و تبعیض‌آمیز در نظر گرفته می‌شود. به طور مشخص، این جنبش بر ارزش نهادن به بدن خود - علی‌رغم تمام نقص‌ها و انحراف‌های ظاهری از هنجارهای رایج - تاکید دارد.
اما به نظر می‌رسد با وجود کار فرهنگی درازمدت این جنبش، احتمالا بسیاری از افراد همچنان در تابستانی که گذشت باز هم جرات نکردند به ساحل بروند. بر اساس یک نظرسنجی از شرکت بیمه سلامت ب‌‌کا‌کا پرونوا در آلمان، تقریبا یک سوم از زنان و یک چهارم از مردان در این کشور به دلیل شرم از بدن خود از رفتن به تعطیلات ساحلی خودداری کردهاند.
به طور کلی، یک سوم از پاسخ‌دهندگان معتقد بودند که افراد با اضافه‌وزن نباید لباس شنا بپوشند.
فشار در فرهنگ‌ها متفاوت است
با این حال، به گفته لوئیس هانسون روان‌شناس دانشگاه دورهام ، این نوع نگرش به بدن در همه جای جهان یکسان نیست. او به همراه همکارانش در جریان یک تحقیق بین‌المللی، این موضوع را بررسی کردهاند که فشار برای داشتن بدنی لاغر در فرهنگ‌های مختلف به چه میزان متفاوت است. این تیم تحقیقاتی همچنین این موضوع را بررسی کردهاند که زنان تا چه اندازه برای بدن خود ارزش قائل هستند.
بیشتر بخوانید: هشدار یک پژوهش: مصرف قند کودکان و نوجوانان همچنان بیش از حد است
یافته‌های این تیم تحقیقاتی نشان می‌دهند که زنان سفیدپوست غربی طبق گفته خودشان بیشترین فشار در این زمینه را احساس می‌کنند. این فشار عمدتا توسط رسانه‌ها ایجاد می‌شود: فیلم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی، تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی. به گفته آمحققین زنان چینی بیشتر از جانب خانواده خود این فشار را احساس می‌کنند.
در مقابل، زنان سیاه‌پوست نیجریه‌ای کمترین فشار اجتماعی و فرهنگی را گزارش داده‌اند و ایده‌آل بدن لاغر که در غرب و چین رایج است، در ذهن آن‌ها کمتر نفوذ کرده و پذیرفته شده است.
تفاوت‌ها در ارزش‌گذاری بدن؛ شرم از بدن در آلمان
پژوهشگران می‌گویند حتی اگر عوامل دیگری نیز در شرم از بدن دخیل باشند، نتایج آن‌ها نشان می‌دهند که ارزش‌گذاری بدن نیز بین فرهنگ‌های مختلف متفاوت است. به گفته آن‌ها زنان سیاه‌پوست نیجریه‌ای به طور کلی از بدن خود رضایت بیشتری داشتند. پس از آن‌ها زنان چینی قرار داشتند و در نهایت، زنان سفیدپوست غربی کمترین میزان ارزش‌گذاری نسبت به بدن خود را در میان این سه گروه داشتند.
بررسی‌های این گروه عمدتا بر روی زنان کشورهای انگلیسی‌زبان مانند ایالات متحده یا بریتانیا تمرکز کرده بود. با این حال، به گفته نیکول بِرِند، روان‌شناس مشاوره از دانشگاه پوتسدام، وضعیت در آلمان به طور دقیق مشخص نیست. او می‌گوید: «در مورد تصویر مثبت از بدن، ما تازه شروع به فهمیدن و بررسی این جنبه‌ها در حوزه آلمانی‌زبان کرده‌ایم.»
بیشتر بخوانید: سازمان جهانی بهداشت: چاقی به یک اپیدمی بدل شده است
به گفته او آن‌ها یک پرسش‌نامه درباره تصور افراد از بدن خود را به آلمانی ترجمه کردهاند. این روان‌شناس آلمانی، این امر را که تصویر بدن در فرهنگ آلمانی به طور قابل‌توجهی با سایر کشورهای غربی تفاوت دارد بعید می‌داند.
نیکول بِرِند می‌گوید با این حال، باید توجه داشت که حتی در یک فرهنگ واحد، ممکن است تفاوت‌های قابل‌توجهی در تصور افراد از بدن خود وجود داشته باشد.
چگونگی نگرش ما به بدن‌مان همچنین به سن، طبقه اجتماعی، وضعیت سلامتی یا جنسیت ما بستگی دارد. به عنوان مثال، مردان بیشتر در معرض این ایده‌آل بدن قرار دارند که به جای لاغر بودن، باید بسیار عضلانی باشند.
رسانه‌های غربی این فشار را افزایش می‌دهند
به گفته محققان، میزان تاثیر عوامل مختلف، مانند رسانه‌ها یا خانواده، دقیقا مشخص نیست. با این حال، طبق گفته هانسون، شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهند رسانه‌های غربی تاثیر زیادی روی ایجاد این حس شرم از بدن در افراد دارند.
به عنوان مثال، در نیکاراگوئه تحقیقاتی انجام شده است که نشان می‌دهد ایده‌آل‌های اندام، چگونه پس از آن که مردم در معرض رسانه‌های غربی قرار گرفته‌‌‌اند تغییر کرده است.
به گفته هانسون، "در نیکاراگوئه مناطقی وجود دارد که به تازگی به تلویزیون، تلفن و اینترنت دسترسی پیدا کردهاند."
او می‌گوید "در آنجا مشاهده شده که مردم هرچه بیشتر با رسانه‌های غربی در تماس باشند، ایده‌آل‌های مد نظرشان از بدن نیز بیشتر تغییر کرده و شبیه به ایده‌آل‌های اندامی غربی شده است."
چه کسی از این وضع بهره می‌برد؟
روان‌شناسان توصیه می‌کنند که برای فرار از این تاثیر و به منظور ایجاد تصویر مثبت‌تری از بدن، باید ایده‌آل‌های غربی را به‌طور انتقادی بررسی کنیم.
در همین راستا نیکول بِرِند، روان‌شناس آلمانی می‌گوید "ما باید هر زمان که محتوای رسانه‌ای را می‌بینیم که ایده‌آل‌های خاصی از زیبایی را تبلیغ می‌کند، ابتدا از خود بپرسیم که چه کسی از این تصاویر بهره‌مند می‌شود؟ چه کسی از این که ما فکر کنیم کافی نیستیم و باید خود را تغییر دهیم و به ایده‌آل‌ها برسیم، سود می‌برد؟"
به گفته او افزون بر این، "بسیار مهم است که درک کنیم این تصاویر به چه میزان ویرایش یا دستکاری شدهاند."
بیشتر بخوانید: اعتماد به نفس بیشتر با استفاده کمتر از شبکه‌های اجتماعی
هانسون می‌گوید برای اینکه بتوانیم رابطه بهتری با بدن خود برقرار کنیم، باید یک سری از فعالیت‌ها را آغاز کنیم. به گفته او، این فعالیت‌ها باید لذت‌بخش باشند و "ما در آن‌ها احساس نزدیکی و ارتباط با بدن خود داشته باشیم."
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این روان‌شناس می‌گوید: «پوشیدن لباس‌هایی که در آن احساس راحتی می‌کنیم، و نه الزاما لباس‌هایی که مد روز هستند یا فکر می‌کنیم دیگران آن‌ها را دوست دارند، می‌تواند بسیار مفید باشد.»