مصر تندیس نفرتیتی را از آلمان می‌خواهد

دعوا بر سر تندیس ملکه‌ی زیبای مصر باستان، نفرتیتی، میان مقامات آلمانی و مصری بالا گرفته است. این معروف‌ترین تندیس مصر باستان که از سال ۱۹۲۴ در موزه‌ی مصرشناسی برلین نگاه‌داری می‌شود، در سال ۱۹۱۳ به آلمان منتقل شده است.

زهی حواس، دبير كل شورای عالی آثار باستانی مصر، معتقد است که نیم‌تنه‌ی نفرتیتی به طور غیرقانونی و با "نیرنگ‌" و حیله به آلمان منتقل شده و این کشور باید آن را به مصر بازگرداند.

تقسیم اموال کشف‌شده

اسناد معتبر نشان می‌دهند که تندیس نفرتیتی، یکی از آثاری بوده است که در کاوش‌های یک گروه بین‌المللی باستان‌شناس در شهر "آمارنا" در سال ۱۹۱۲یافت شده ‌است. این آثار در تاریخ ۲۰ ژانویه‌ی سال ۱۹۱۳ بین کشورهایی که در این کاوش‌ها شرکت داشتند و هزینه‌ی آن‌ها را تأمین کرده‌اند، تقسیم شده است.

در مراسم تقسیم، مصرشناس فرانسوی گوستاو لفبر، مسئول امور باستان‌شناسی مصر، لودویگ بورشارت، مصرشناس آلمانی که تندیس این ملکه را کشف کرده و جیمز سیمون که هزینه‌ی کاوش‌ها را تقبل کرده بود، حضور داشتند. حق انتخاب، به عهده‌ی جیمز سیمون و حق تصمیم به عهده‌ی گوستاو لفبر گذاشته شده بود.

کارشناسان، حتی امکان این که لودویگ بورشارت در این مراسم به ارزش واقعی تندیس نفرتیتی اشاره نکرده‌، منتفی نمی‌دانند. ولی هم‌چنین بر این واقعیت تأکید دارند که گوستاو لفبر همه‌ی اسناد رسمی را امضا و اجازه‌ی انتقال این معروف‌ترین مجسمه‌ی مصر باستان را به آلمان داده است.

پافشاری بر استرداد

با این حال زهی حواس که به همه‌ی جزئیات ماجرای تقسیم آگاه است، معتقد است که کاشف آلمانی، با بی‌ارزش جلوه دادن این مجسمه، زمینه‌ی خروج آن را در سال ۱۹۱۳ فراهم آورده است. مصر حدود ۲۰ سال است که خواهان استرداد تندیس نفرتیتی است.

زهی حواس این خواست را از سال ۲۰۰۷ با اصرار بیشتری مطرح می‌کند. او حتی در مراسم گشایش دوباره‌ی موزه‌ی جدید برلین در سال ۲۰۰۹ شرکت نکرد. تندیس ملکه‌ی زیبای مصر باستان در یکی از سالن‌های این موزه به تنهایی، به‌نمایش گذاشته شده است.

شکنندگی تندیس

این مجسمه‌ی باستانی با این‌حال از گزند روزگار در امان نمانده است. کارشناسان در ماه مارس ۲۰۰۹، پس از بررسی‌های گوناگون با استفاده از شیوه‌های مدرن، از جمله سی‌تی‌اسکن اعلام کردند که بین نسوج داخلی این تندیس ‌که از گچ است، فضاهای خالی به‌وجود آمده‌اند. اینان معتقدند، هرگونه‌ جابه‌جایی این مجسمه‌ی نیم‌تنه می‌تواند به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منتهی شود.

نفرتیتی همسر فرعون مصری، آخناتون بود که به‌ویژه به خاطر زیبائیش از همه‌سو ستوده می‌شد.

FF/DK