ناآرامی‌های تابستان ۲۰۱۳ در استانبول بر روی پرده‌ی سینما
۱۳۹۲ آبان ۱۸, شنبه
ترکیه امسال، تابستان ناآرامی را پشت سر گذاشت. تظاهرات گسترده‌ی مردم در استانبول در واکنش به تصمیم دولت برای بنای یک مرکز خرید در "پارک گزی" در میدان تقسیم، آغاز این ناآرامی‌ها بود. در طول چند هفته، علاوه بر استانبول، چند شهر دیگر از جمله آنکارا نیز به کانون‌های تظاهرات ضددولتی تبدیل شدند. ماموران پلیس برای متفرق کردن تظاهرکنندگان از گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش استفاده کردند.
به گفته پلیس ترکیه در جریان این اعتراضات، بیش از دو و نیم میلیون نفر در ۸۰ شهر این کشور در مخالفت با سیاست‌های دولت به خیابان رفتند. در جریان درگیری‌های ترکیه، ۳ تن از معترضان و یک مأمور پلیس کشته و بیش از ۸ هزار نفر از معترضان زخمی شدند. شدت عمل پلیس ترکیه در برخورد با اعتراض‌کنندگان در سراسر جهان، به ویژه در کشورهای غربی، انتقادات فراوانی به همراه داشت.
این ناآرامی‌ها سرانجام در اوایل ماه ژوئن، با صدور رایی از سوی مقامات دادگستری ترکیه که تغییر ساختار "پارک گزی" را به دلیل "عدم رعایت موازین بناسازی" غیر قانونی اعلام کردند، پایان یافت.
"حالا چی؟"
هشتمین دوره‌ی " جشنواره‌ی فیلم‌های تُرکی" که از ۷ تا ۱۰ نوامبر با عنوان "حالا چی؟" در شهر کلن برگزار می‌شود، تمامی این رویدادها را در چند مستند به نمایش می‌گذارد: "این تازه آغاز کار است"، مونتاژی از فیلم‌های کوتاه در این باره است که به انتخاب نشاطی سونمز، یکی از دست‌اندرکاران "جشنواره‌ی فیلم‌های مستند ترکیه" صورت گرفته است.هم‌زمانی شروع ناآرامی‌ها با زمان برگزاری این جشنواره در محله‌ی "هالیوود استانبول" (میدان تقسیم و خیابان استقلال)، فرصت مغتنمی برای نشاطی سونمز و همکارانش بود تا این رویدادهای تاریخی را از زوایای گوناگون و در روزهای متمادی فیلم‌برداری کنند. مستند "این تازه آغاز کار است"، حاصل گل‌چین‌شده‌ی این فیلم‌هاست.
اقلیت‌های ترکیه در سینما
در فیلم‌های سینمایی جشنواره، بنا بر سنت سینمای مستقل ترکیه، مسائل و ناهنجاری‌های اجتماعی و فرهنگی اقلیت‌های ملی، هم مطرح می‌شوند. "ژین"، به کارگردانی رها اردم، فیلم‌ساز نام‌آشنای ترکیه، که امسال در بخش "نسل جدید" برلیناله به نمایش گذاشته شد، از جمله‌ی این فیلم‌هاست: فیلم "ژین" داستان دختر ۱۷ سالهای است که در کوهستان همراه شورشیان کرد علیه نیروهای دولتی مبارزه می‌کند، ولی پس از چندی تصمیم می‌گیرد به خانه، نزد مادربزرگ خود بازگردد. راهی طولانی و دشوار که خود "ژین" نیز از سرانجام آن بی‌خبر است. هاسگولر، هنرپیشه‌‌جوان سینمای ترکیه، نقش این دختر مصمم را در فیلم بازی می‌کند.
رابطه‌ی میان ترک‌ها و اقلیت ارمنی این کشور نیز، دستمایه‌ی فیلم "آغازها" ست که به دشواری‌ها و سدهای تاریخی‌ای که در راه آشتی این دو ملت ساخته شده، اشاره دارد. این فیلم را سینماگر زن ترک، سمنور واردار کارگردانی کرده است.
نسل جوان ترکیه
برخی از مسائل نسل جوان ترکیه، با نمایش فیلم‌های متفاوتی در این دوره از جشنواره، مطرح شده است: فیلم "فرزند من"، ساخته‌ی شان ساندان، واکنش و برخورد والدین چند هم‌جنس‌گرای جوان زن و مرد را دستمایه قرار داده است. مستند "مرا بشناس"، زندگی "اوین"، دختر ۱۶ ساله‌ی خانواده‌ا‌ی ۱۳ نفره‌ای را به تصویر می‌کشد که با "شغل بوکسوری" هزینه‌ی زندگی خود و خواهر و برادرهایش را تامین می‌کند. سرنوشت زن جوان مطلقه‌ای به نام "مینا" که آرزوی سفر به آمریکا را دارد، در فیلم "زمان حال" روایت می‌شود. این زن، برای فراهم کردن خرج سفر و هزینه‌ی ویزای خود، به "فال‌گیری" در یک قهوه‌خانه می‌پردازد و از این راه با خواست‌ها، آرزوها و زندگی اقشار دیگر جامعه آشنا می‌شود. کارگردانان این فیلم، بلمین سویلماز و حشمت توپال‌اوغلو، با بازگویی این داستان‌ها چشم‌اندازی همه‌سویه از جامعه‌ی کنونی ترکیه ارائه می‌دهند.
امین فرزانه‌فر، منقد فیلم که تباری ایرانی دارد، برگزارکننده‌ی این جشنواره است.