«نباید فرصت تعامل با آمریکا را از دست داد»
۱۳۸۷ آذر ۲۶, سه‌شنبه
روزنامه‌ی "اعتماد" در شماره‌ی روز سه‌شنبه (۱۶ دسامبر) خود نوشته است که هدف اصلی سفر اخیر اسفندیار رحیم‌مشایی، معاون محمود احمدی‌نژاد به آمریکا مذاکره با باراک اوباما، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده بوده است.
روزنامه‌ی اعتماد منبع خبر خود را "مقام آگاه در وزارت امور خارجه" ایران نامیده و نوشته است: «مشایی با رایزنی‌های هوشنگ امیراحمدی، از سوی رئیس جمهور راهی امریکا شد تا با باراک اوباما، منتخب مردم امریکا مذاکراتی را داشته باشد.»
مقام وزارت خارجه، هدف مذاکرات معاون محمود احمدی‌نژاد را "استفاده از این فرصت تازه" در جهت عادی‌سازی مناسبات ایران و آمریکا اعلام کرده است.
روزنامه‌ی اعتماد در ادامه‌ی گزارش خود نوشته است: «در این سفر مشایی خواستار دیدار با اوباما بوده است اما منتخب مردم امریکا به مشاورانش دستور می‌دهد که با مشایی مذاکره کنند. مشاوران اوباما نیز در مذاکرات‌شان با مشایی به نقطه مشترکی نرسیدند و معاون احمدی‌نژاد پس از دو هفته به ایران برگشت.»
رسانه‌های نزدیک به دولت احمدی‌نژاد، از جمله خبرگزاری "فارس" پیشتر اعلام کرده بودند که «سفر مشایی به امریکا برای شرکت در نشست شورای عالی ایرانیان بوده است و از آنجایی که اسفندیار رحیم مشایی جانشین رئیس جمهور در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور است برای شرکت در نشست ایرانیان خارج از کشور و بررسی مسائل آنها به امریکا سفر کرده است.»
سخنگوی وزارت خارجه‌ی ایران نیز روز دوشنبه (۱۵ دسامبر - ۲۵ آذر) هدف سفر مشایی به آمریکا را «رسیدگی به امور ایرانیان خارج از کشور» اعلام کرد و گفت: معاون احمدی‌نژاد در این سفر «هیچ ملاقات رسمی با آمریکایی‌ها نداشت.»
در هفته‌ی اخیر نشانه‌های آمادگی حکومت ایران برای تغییر سیاست‌هایش در برابر آمریکا بیشتر شده است. بازرترین این موارد ارسال پیام تبریک از سوی احمدی‌نژاد برای اوباما به مناسبت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود. پیش از آن نیز دولت احمدی‌نژاد از ایده‌ی گشایش دفتر حفاظت منافع آمریکا در تهران استقبال کرده بود.
لاریجانی: نباید فرصت‌ها را از دست داد
خارج از دایره‌ی دولت احمدی‌نژاد، اظهارات برادران لاریجانی درباره ضرورت آغاز گفت‌وگو با ایالات متحده‌ی امریکا همچنان ادامه دارد. جواد لاریجانی برای دومین بار در دو هفته‌ی اخیر به سود مذاکره با آمریکا اظهارنظر کرده است. هم‌زمان برادر وی علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز خواستار گفت‌وگوی ایران و آمریکا شده است.
برادران لاریجانی افرادی بانفوذ در جناح "اصول‌گرا"ی حکومت ایران هستند و تحلیل‌گران بعید می‌دانند آنان نظری خلاف میل مقا‌م‌های تصمیم‌گیر در ایران، از جمله آیت‌الله علی خامنه‌ای ابراز کرده باشند.
لاریجایی در گفت‌وگو با روزنامه‌ی همشهری (شماره سه‌شنبه ۱۶ دسامبر) گفته است، «آمریکا نیاز به تعامل با ایران دارد و نباید این فرصت را از دست داد.» به‌نظر لاریجانی «استفاده از این فرصت احتیاج به یک نقشه‌ی خوب دارد و با تک‌تیراندازی نباید فرصت‌ها را از دست بدهیم.»
جواد لاریجانی دو هفته پیش در دانشگاه صنعتی شریف به دانشجویان گفت «تعامل با آمریكا لازم است و در برهه‌هایی از زمان این تعامل به شكل مذاكره مستقیم، شیوه‌ای عقلایی است.» یک روز بعد، برادرش علی لاریجانی نیز در برابر خبرنگاران گفت: «احساس می‌كنم وقت مذاكره بین مجالس ایران و آمریكا رسیده است.»
تحلیل‌گران خارجی آشنا به مسائل ایران نیز تایید می‌کنند که ایران بیش از هر زمان دیگر برای آغاز گفت‌وگوها با آمریکا آمادگی دارد و تنها منتظر چراغ سبز از سوی واشنگتن هستند.
فضای حاکم بر مناسبات دو کشور نیز در هفته‌‌های اخیر به طرز محسوس آرام شده است. هم کاندولیزا رایس، وزیر خارجه‌ی آمریکا و هم فرمانده ارتش آمریکا در عراق در روزهای اخیر از کاهش مداخله ایران در عراق سخن گفتند.
از نگاه ناظران، دلگرم‌کننده‌ترین سخنان را برای حکومت ایران، رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا بر زبان آورد. او یکشنبه گذشته در کنفرانس امنیتی منامه گفت: در واشنگتن هیچ کس به دنبال تغییر رژیم ایران نیست. بلکه آنچه که آمریکا خواهان آن است تغییر سیاست‌ها و رفتار تهران است، به گونه‌ای که ایران به جای اینکه منشا بی‌ثباتی و خشونت باشد، همسایه‌ی خوب مردم منطقه شود.
غرب و بیش از همه ایالات متحده‌ی آمریکا، دستکم در دو زمینه انتظار "تغییر رفتار" ایران را دارند: کنار گذاشتن فعالیت‌های حساس اتمی و دست کشیدن از سیاست خارجی ضداسرائیلی. اما هنوز روشن نیست که ایران آماده‌ی تغییر سیاست‌های خود در این زمینه‌هاست و یا اگر آماده تعامل است، در برابر آن چه انتظاراتی از غرب دارد.