نقش سه ایرانی در دور زدن تحریم‌ها و "فساد مالی ترکیه"
۱۳۹۲ دی ۴, چهارشنبه
در پرونده فساد مالی ترکیه نام سه ایرانی زبانزد شده است: رضا ضراب، بابک زنجانی و کاملیا جمشیدی. اولی را مقام‌های ترکیه دستگیر کرده‌اند، دومی تاجری است که در ایران به سر می‌برد، و سومی کوتاه پیش از آن‌که دستگیر شود از ترکیه به دوبی گریخته است. معرفی هر یک از این سه ایرانی در این گزارش آمده است.
استعفای سه وزیر کابینه اردوغان
یک هفته پس از بروز رسوایی مالی بزرگ در ترکیه، سه وزیر این کشور استعفا کردند. معمر گولر، وزیر کشور ترکیه، روز چهارشنبه (۴ آذر/۲۵ دسامبر) به خبرنگار آنادولو، خبرگزاری نیمه‌دولتی ترکیه گفت که استعفایش را به رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، تحویل داده است.
به گزارش نشریه آلمانی اشپیگل، ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری آنادولو گفته است که او برای فاش شدن حقیقت استعفا می‌کند و ادامه داده که طرح رسوایی مالی در ترکیه "توطئه‌ای کثیف است علیه دولت ما، حزب ما و کشور ما".
اردوغان بایراکتار، وزیر شهرسازی و محیط زیست ترکیه نیز با استعفا از پست وزارت، پست نمایندگی مجلس را نیز واگذار کرد. او همچنین از رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه نیز خواست که استعفا بدهد.
هم اکنون پرونده‌ای کیفری علیه فرزندان معمر گولر، وزیر کشور و ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه گشوده شده و آنها از روز شنبه گذشته (۳۰ آبان / ۲۱ دسامبر) در بازداشت موقت به سر می‌برند.
اما پسر اردوغان بایراکتار، وزیر شهرسازی و محیط زیست ترکیه، چندی پس از دستگیری، به قید ضمانت آزاد شد. او متعهد است هرهفته خود را به مرکز پلیس معرفی کند.
علیه سلیمان آصلان، مدیرعامل بانک دولتی هالک (بانک خلق) نیز پرونده‌ای کیفری گشوده شده است. پلیس ترکیه در خانه‌ی سلیمان آصلان چهارونیم میلیون دلار، که در جعبه‌های کفش مخفی شده بودند، یافته است.
رسوایی مالی بزرگ ترکیه بیش از یک هفته است ساختار سیاسی این کشور را به شدت ناآرام کرده است. این در حالی است که دامنه بحران هر روز گسترده‌تر می‌شود.
به گزارش سایت "انتخاب"،«با بازداشت سلیمان اصلان مدیرعامل هالک بانک و رضا صراف تاجر ایرانی طلا (که نام اصلی‌اش رضا ضراب است) تمرکز بر روی مثلث ایران ، هالک بانک و طلا است.»
سه بازیگر اصلی ایرانی در بزرگترین فساد مالی تركیه
به گزارش روزنامه‌های ترکیه سه تن از عاملان اصلی بزرگترین فساد مالی در تاریخ تركیه ایرانی‌اند. این سه رضا ضراب (یا صراف)، بابك زنجانی و زنی به‌نام كاملیا جمشیدی هستند.
رضا ضراب
روزنامه‌های ترکیه پس از بازداشت رضا ضراب، تاجر ۲۹ ساله ایرانی، او را به عنوان یکی از شخصیت‌های اصلی پرونده‌های فساد مالی ترکیه معرفی کردند.
ضراب که همسر "ابرو گوندش"، خواننده مشهور ترکیه است و از او یک فرزند دارد، متهم است در پولشویی و رشوه به مقامات عالی‌رتبه ترکیه نقشی کلیدی داشته و بیشتر پول‌هایی که به عنوان رشوه پرداخت کرده در رابطه با دور زدن تحریم‌های ایران بوده است.
به گزارش روزنامه "اعتماد" به نقل از رسانه‌های ترکیه، خانواد‌ه ضراب اصالتا تبریزی هستند و علاوه بر طلا، در حوزه بورس و آهن هم فعالیت می‌كنند. كارخانه فولاد "تیكمه د‌اش" در تبریز و كشتی‌سازی "رویال" در استانبول از دیگر د‌ارایی‌های این خانواد‌ه اعلام شده است.
رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند که رضا ضراب در انتقال غیرقانونی حدود ۳۵ میلیارد یورو از ایران به آن کشور نقش داشته است و ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه، ۵۰ میلیون دلار از رضا ضراب رشوه گرفته تا در پولشویی و قاچاق طلا به او کمک کند.
اتهام دیگر ضراب این است كه با تاسیس ۱۱ شركت صوری، عملیات پولشویی گسترد‌ه‌ای را به مقصد‌ایران مد‌یریت و هد‌ایت كرد‌ه است.
پایگاه خبری "انتخاب" می‌نویسد، براساس یافته‌های پلیس ترکیه، ضراب ارتباط نزدیکی با ایران داشت. او پس از ایجاد شبکه‌ای از روابط با وزیران و پسرانشان سیستمی برای انتقال میلیاردها دلار راه اندازی کرد.
گفته می‌شود، چاغلایان، وزیر اقتصاد ترکیه که به دنبال افزایش آمار صادرات بود، از ضراب خواست که نقل و انتقاالات خود را با طلا انجام دهد.
به نوشته "انتخاب"، در جلسه اکتبر سال جاری بین این دو، چاغلایان به ضراب گفته است: «شما حداقل باید تا پایان سال ۴ میلیاردلار طلا صادر کنید.»
براساس تحقیقات پلیس، ضراب به دنبال افزایش آمار صادرات بود که براساس درخواست‌های رجب طیب اردوغان، ظفر چاغلایان و سلیمان اصلان بوده است.
به گزارش "انتخاب"، اوکتای ازودبکگلو، کارشناس مسائل اقتصادی روزنامه "رادیکال" در این رابطه می‌گوید: «در مرکز این ماجرا مالی ضراب قرار دارد. ادعا شده که ضراب و تیمش در سیستمی که به منظور انتقال پول راه‌اندازی شده بود، پول‌ها را از افرادی ایرانی از بانک‌های ایرانی منتقل می‌کردند و سپس به صورت طلا به ایران بازمی‌گرداندند.»
بابک زنجانی
روزنامه "تودی زمان" چاپ ترکیه، روز چهارشنبه (۴ دی / ۲۵ دسامبر) نوشته است، رضا ضراب در اعترافات خود از بابک زنجانی، میلیاردر ایرانی، به عنوان "رئیس" خود نام برده‌است.
بابک زنجانی که در ایران به اتهام فساد مالی در زمینه‌های مختلف روبه‌رو است، از چهره‌های اصلی پرونده دور زدن تحریم‌های ایران است.
او از تاجران نزدیک به دولت محمود احمدی‌نژاد بود و با ایجاد شبکه پنهانی تجارت نفت و طلا از طریق بانک هالک ترکیه مبالغ هنگفتی را برای ایران پولشویی کرد.
گفته می‌شود گروهی ویژه در اداره قاچاق و جرایم پلیس آنكارا فعالیت‌های ضراب و عواملش را به مدت یك سال زیرنظر داشتند و نتیجه تحقیقات نشان داد که زنجانی رهبر این فساد مالی بوده است.
به گزارش روزنامه اعتماد و سایت خبری افکارنیوز به نقل رسانه‌های ترکیه، زنجانی قرار بوده كه با استفاده از یك پاسپورت جعلی از طریق بیروت وارد آنتالیا شود، اما او سفر خود را بعد از عملیات پلیس در تركیه لغو می‌كند.
گفته می‌شود كه ضراب و زنجانی نخستین بار سال‌ها پیش در تبریز با یكدیگر ملاقات كردند و ضراب از آن پس برای زنجانی كار می‌كرده است.
کاملیا جمشیدی
رسانه‌های ترکیه روز چهارشنبه (۴ دی / ۲۵ دسامبر) از زنی ایرانی به نام "کاملیا جمشیدی" به عنوان یکی دیگر از سرنخ‌های پرونده فساد مالی گسترده در این کشور نام برده‌اند.
پایگاه خبری ترکیه‌ای "هابردر" در گزارشی با تیتر "کاملیا جمشیدی کیست؟" می‌نویسد: «رسوایی فساد و رشوه خواری در ترکیه در حالی به اسم رضا ضراب تمام شده است که از کاملیا جمشیدی به عنوان دست دیگر این ماجرا نام برده می شود. کاملیا جمشیدی پس از اطلاع از عملیات پلیس برای دستگیری‌ها از ترکیه فرار می‌کند.»
این سایت خبری ترکیه‌ای‌ادعا کرده، اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد این زن ایرانی نیز یکی از متهمان اصلی، و از چهره‌های کلیدی و همدست رضا ضراب در این پرونده به شمار می‌رود. پس از مشخص شدن این موضوع، دادستانی وارد تحقیقات می‌شود و با همکاری پلیس امنیت استانبول آدرس و محل زندگی را او به دست می‌آورد. اما این زن ایرانی، شب پیش از آن، با اطلاع و آگاهی از دستگیری‌ها، از فرودگاه آتاتورک راهی دوبی می‌شود. طبق گزارش رسانه‌های ترکیه، پلیس این کشور ردپای این زن را در دوبی یافته است.
به گزارش رسانه‌های ترکیه‌ای، رضا ضراب از طریق ایمیل با کاملیا جمشیدی و به همین طریق با بابک زنجانی در تماس بوده است. گفته می‌شود رضا ضراب بسیاری از اطلاعات و اسناد از این طریق ایمیل با او به اشتراک می‌گذاشته است.
در حال حاضر حکم بازداشت این زن، به جرم همدستی با رضا ضراب و داشتن بسیاری از اسناد و مدارک صادر شده است.
در ترکیه تاکنون پرونده‌های کیفری علیه ۲۴ نفر گشوده شده‌اند. اتهام این افراد نقض تحریم‌های جهانی علیه ایران و ارسال طلا به این کشور در مقابل د‌ریافت نفت است.
گفته می‌شود شماری از افراد بسیار پرنفوذ ترکیه در این رابطه معاملاتی میلیاردی با ایران انجام داده‌اند و برای تحقق برنامه‌های خود به مقامات دولتی ترکیه رشوه داده‌اند.
لرزه در ساختار قدرت اردوغان
رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، طرح رسوایی بزرگ مالی را "توطئه‌ای کثیف" علیه دولت و حزب حاکم عدالت و توسعه معرفی کرده و گفته است سر نخ این توطئه را افرادی در داخل و خارج کشور در دست دارند.
اردوغان که در ابتدا هرگونه فسادی را در دولت خود رد می‌کرد در پی فشارهای همه‌جانبه پس از بازگشت از پاکستان در مقابل صدها هوادار خود موضعی جدید اتخاذ کرد. او در فرودگاه آنکارا گفت متخلفان باید به سزای اعمال خود برسند و دولت و قوه قضائیه ترکیه برای روشن شدن این موضوع پیگیری خواهند کرد.
روزنامه ترکی "تودی زمان" که دیدگاهی انتقادی نسبت به مواضع اردوغان دارد، نوشته است پس از دستگیری‌های اخیر در ارتباط با فساد مالی بزرگ در ترکیه دولت این کشور بسیاری از مقامات بلندپایه پلیس را برکنار کرده است.
گفته می‌شود در مجموع ۵۰۰ مامور پلیس شامل این تصفیه شده‌اند. روزنامه ترکی "تودی زمان" در ادامه می‌نویسد یکی از این افراد پلیس برکنارشده رئیس پلیس شهر استانبول است.
موضع‌گیری عبدالله گل رئیس جمهوری ترکیه
عبدالله گل، رئیس جمهوری ترکیه، برای نخستین‌بار در رابطه با فساد مالی بزرگ در ترکیه موضع‌گیری کرد. گل در این باره گفت ترکیه کشوری نیست که بتوان در آن "اشتباهاتی چون فساد مالی" را پنهان نگاه داشت.
عبدالله گل در ادامه گفت در گذشته اصلاحات بسیاری در ترکیه انجام شده‌اند و اکنون وظیقه قوه قضائیه این کشور است که این موضوع را بررسی و به اتهامات رسیدگی کند.
به این ترتیب رئیس جمهوری ترکیه، که او را یکی از رقبای درون حزبی رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه می‌شناسند، در مقابل او موضع‌گیری کرده است.