چین، یکی از مهمترین صادرکنندگان اسلحه در جهان

برای نخستین بار پس از پایان جنگ سرد، چین در زمره مهمترین کشورهای صادرکننده اسلحه در جهان قرار گرفت. بر اساس آخرین گزارش موسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح (Sipri) در استکهلم، چین با پیشی گرفتن از بریتانیا هم اکنون به مقام پنجم دست یافته است.

این موسسه پژوهشی در سوئد از سال ۱۹۵۰ تا کنون معاملات تسلیحاتی در جهان را زیر نظر داشته و گزارش‌های مبسوطی را در دوره‌های پنج ساله منتشر کرده است.

در دوره پنج‌ساله اخیر (از آغاز سال ۲۰۰۸ تا پایان ۲۰۱۲) رشد صادرات تسلیحاتی چین در مقایسه با دوره پیشین (از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷) افزایشی ۱۶۲ درصدی نشان می‌دهد. در مقیاس جهانی نیز صادرات اسلحه ۱۷ درصد افزایش داشته است.

بدین ترتیب سهم چین در صادرات جهانی اسلحه از ۲ به ۵ درصد رسیده است. بیشترین صادرات تسلیحاتی چین به کشورهای منطقه بوده است. حدود ۷۴ درصد از این صادرات به کشورهای آسیایی و حوزه اقیانوس آرام برآورد می‌شود.

پاکستان مهمترین خریدار تسلیحات چینی

حدود ۵۵ درصد از کل صادرات تسلیحاتی چین به کشور پاکستان ارسال شده است. چین پیوسته کوشیده است که سیطره خود بر بازار اسلحه در پاکستان را تحکیم بخشد و آن را گسترش دهد.

بنا به ارزیابی موسسه صلح در استکهلم، این صادرات بدین معناست که به لحاظ استراتژیک چین با حمایت از اسلام‌آباد، به رقابت تسلیحاتی میان پاکستان و هند دامن زده و تنها متوجه منافع اقتصادی نبوده است.

موسسه مزبور در گزارش خود تصریح می‌کند که افزایش حجم صادرات تسلیحاتی چین به پاکستان بیش از همه در "قراردادهای کلان تسلیحاتی" نمایان است. کشورهای میانمار (برمه) و بنگلادش از جمله مهم‌ترین مشتریان تسلیحات چین در آسیا به شمار می‌آیند.

جایگاه چین در صادرات اسلحه

به‌رغم افزایش شدید صادرات اسلحه از سوی چین، این کشور با سهم ۵ درصدی خود آشکارا پس از آمریکا با ۳۰ درصد ، روسیه با ۲۶ درصد، آلمان با ۷ درصد و فرانسه با ۶ درصد از کل صادرات جهانی اسلحه، در مقام پنجم قرار دارد.

در سال‌های اخیر چین کوشیده است که وابستگی خود را به سلاح‌های خارجی کاهش دهد. گرچه ساخت ناو هواپیمابر "لیاونینگ" با استفاده از فناوری روسی صورت گرفته است.

واردات اسلحه چین در سال‌های گذشته بطرز چشمگیری کاهش داشته است. چین در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ نخستین کشور واردکننده سلاح به شمار می‌آمد، اما در حال حاضر رتبه دوم در جهان را داراست. بر اساس گزارش این موسسه سوئدی در پنج سال گذشته واردات اسلحه چین حدود ۴۷ درصد کاهش یافته است.

۵ کشور مهم واردکننده سلاح

کشورهای آسیایی هم‌چنان مهمترین واردکنندگان سلاح در جهان هستند. هند با ۱۲ درصد رکورددار واردات اسلحه در جهان است. هند در سال‌های گذشته واردات تسلیحاتی خود را ۵۹ درصد افزایش داده است.

بنا به ارزیابی موسسه صلح سوئد بیشترین هزینه‌های هند در زمینه بهبود و گسترش موشک‌های دوربرد بوده است. روسیه بیش از ۱۰۰ جنگنده از نوع SU-30MKI ، سه هواپیمای شناسایی مجهز به رادار و یک زیردریایی اتمی به هند فروخته است.

به گفته کارشناسان موسسه Sipri پس از هند، کشورهای چین، پاکستان، کره جنوبی و سنگاپور به ترتیب از جمله مهمترین واردکنندگان سلاح در جهان به شمار می‌روند. کارشناسان این موسسه تصریح می‌کنند که این ۵ کشور در مقایسه با دوره‌ی گذشته (از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷) مجموعاَ واردات تسلیحاتی خود را به میزان ۳ درصد کاهش داده‌اند.

آمارهای قابل‌توجه

میزان واردات تسلیحاتی در اروپا حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است. کارشناسان Sipri دلیل عمده این کاهش را وضعیت اقتصادی کنونی در اروپا ذکر کرده‌اند. به‌طور مثال کشورهای ایتالیا و هلند سفارش‌های خود برای خرید جنگنده‌های پیشرفته را پس گرفته‌اند. کشور پرتغال حتی در صدد فروش جنگنده‌های "اف ۱۶" تازه خریداری‌شده‌ی خود است.

یونان یکی از مهمترین واردکنندگان اسلحه (به‌ویژه از ‌آلمان) خرید تسلیحاتی خود را حدود ۶۱ درصد کاهش داده است. بدین ترتیب یونان از چهارمین کشور واردکننده اسلحه به مقام ۱۵ تنزل یافته است. در پنج سال گذشته حدود ۱۰ درصد صادرات تسلیحاتی آلمان به یونان بوده است.

صادرات اسلحه به شمال آفریقا نیز در سال‌های گذشته افزایش داشته است. واردات اسلحه در شمال آفریقا رشدی ۳۵۰ درصدی نشان می‌دهد. مهم‌ترین واردکنندگان سلاح در شمال آفریقا، کشورهای الجزایر و مراکش هستند.

فروش هواپیماهای بی‌سرنشین (پهپاد) یکی از مهترین محصولات نظامی در سال‌های گذشته بوده است. در پنج سال گذشته ۱۲ کشور جهان مجموعاَ ۳۵۳ پهپاد به ۳۱ کشور دیگر فروخته‌اند. در دوره‌ی پیش‌تر (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷) تنها ۲۲۳ پهپاد از سوی ۸ کشور به ۲۰ کشور دیگر جهان صادر شد. مهمترین صادرکنندگان پهپاد به ترتیب کشورهای اسرائیل (با ۱۱۴ پهپاد) ، آمریکا (با ۷۶ پهپاد) و ایتالیا (با ۵۰ پهپاد) بوده‌اند.