کنفرانس بالی؛ سازش برای نجات زمین
۱۳۸۶ آذر ۲۴, شنبهشرکت کنندگان در کنفرانس جهانی جوی در بالی، در جلسهی پایانی خود به توافق رسیدند. سرپرست کنفرانس،رحمت ویتولار (Rachmat Witoelar) اعلام کرد که کشورهای شرکت کننده در نشست، بر سر برنامهی موسوم به "برنامهی حرکت" برای ادامهی مذاکرات دربارهی تنظیم پیماننامهی حفاظت از جو، به سازش رسیدهاند.
به دلیل مشاجرات نمایندگان کشورهای حاضر در کنفرانس بالی بر سر متن بیانیهی پایانی، این نشست که در حقیقت میبایست روز جمعه ۱۴ دسامبر به کار خود پایان دهد، تا صبحگاه روز شنبه ۱۵ دسامبربه درازا کشید.
برخلاف خواست اتحادیهی اروپا و کشورهای در حال توسعه، در بیانیهی پایانی، سخنی از حد کاهش انتشار گازهای گلخانهای در جو به میان نیامده است. کشورهای شرکت کننده تنها تصدیق کرده اند که "کاهش انتشار گازهای گلخانهای در جو امری اجتناب ناپذیر" برای رسیدن به هدف مبارزه با تغییرات جوی است.
پاسی از شب گذشته، درست هنگامی که گمان میرفت همه کشورها بر سر متن بیانیهی پایانی به توافق رسیدهاند، نمایندگان هند خواستار تغییر در یک پاراگراف این بیانیه شدند. طبق تغییر پیشنهادی از سوی هند، کشورهای صنعتی "موظف"به حمایت از کشورهای در حال توسعه از طریق تأمین فنآوری مورد نیاز و کمکهای مالی به این کشورها میشدند.
مخالفت با پیشنهاد هند
پیشنهاد هند با مخالفت بسیاری از جمله وزیر محیط زیست هلند روبرو شد. او این پیشنهاد را "غیر قابل قبول" خواند. این پیشنهاد کنفرانس را تا ساعات آغازین روز شنبه به خود مشغول کرد. با وجود مخالفتها، در میان فریاد شادی کشورهای موافق، رئیس دورهای اتحادیهی اروپا، با پیشنهاد هند موافقت کرد. اما هیئت آمریکایی بلافاصله اعلام کرد که با این پیشنهاد مخالف است. مخالفتی که "هو" و سرزنش نمایندگان کشورهای دیگر را برای آمریکاییها به همراه داشت. این حملات لفظی تا آنجا پیش رفتند که بالاخره آمریکا هم با بیانیهی پایانی موافقت کرد.
سرپرست هیئت آمریکایی حاضر در کنفرانس، پاولا دوبریانسکی (Paula Dobriansky)ساعاتی مانده به پایان اجلاس "برای پیشرفت مذاکرات" اعتراض خود به متن پایانی را پس گرفت. سرپرست هیئت آمریکایی گفت، با گذشت تقریباً ۲۰ ساعت از زمان اولیه در نظر گرفته شده برای پایان کنفرانس، آمریکا دیگر نمیخواهد مانعی در راه رسیدن به توافق باشد.
نمایندگان ۱۹۰ کشورجهان از ۱۲ دسامبر در بالی گرد هم آمدند تا در چارچوب کنفرانس بینالمللی جوی، دربارهی توافقنامهای جدید که قرار است در سال ۲۰۱۲ جایگزین پیمان کیوتو شود، مذاکره کنند. تنظیم و تهیهی این توافقنامهی جوی بایستی تا سال ۲۰۰۹ به پایان رسیده باشد.
موارد اختلاف
در جریان مذاکرات، اختلاف دربارهی هدفگذاریهای الزام آور بالا گرفته بود. اختلافنظرها مربوط به مسئلهی محوری این کنفرانس یعنی میزان کاهش انتشار دی اکسید کربن در جو از سوی کشورهای صنعتی و چگونگی تعیین میزان این کاهش در مورد کشورهای درحال رشد بود. موضوع انتقال فنآوری منطبق با محیط زیست و تأمین مالی آن، یکی دیگر از موضوعاتی بود که شرکتکنندگان در کنفرانس به آن پرداختند.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای در حال توسعه از همان ابتدا بر کاهش تولید گازهای گلخانهای بین ۲۵ تا ۴۰ درصد تا سال ۲۰۲۰ میلادی برای کشورهای صنعتی پافشاری میکردند. پیشنهادی که با مخالفت آمریکا و روسیه مواجه بود.
در پس مخالفت آمریکا و روسیه با هدفگذاری های الزام آور برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای در جو دلایل جدی نهفته بود، به گفتهی گابریل، وزیر محیط زیست آلمان، این کشورها در سطح ملی هیچ گونه استراتژی مشخصی برای کاهش آلایندههای جوی ندارند. از سوی دیگر کشورهای در حال توسعه مصرانه خواستار هدف گذاریهای الزام آور برای کشورهای صنعتی بودند. آنها این کشورها مسئول اصلی آلودگی جو میدانند.
آلمان آمریکا را تهدید کرد
گابریل، وزیر محیط زیست آلمان در دومین روز نشست تهدید کرد که در صورت ایجاد اخلال در روند مذاکرات از سوی آمریکا، اتحادیهی اروپا در نشست مشابهی که به دعوت ایالات متحده درپایان ژانویه سال ۲۰۰۸ برگزار خواهد شد، شرکت نخواهد کرد. آمریکا ۲۰ کشور صنعتی که بیشترین سهم انتشار گاز دی اکسید کربن در جو را دارند، به شرکت در این نشست فراخوانده است. گابریل گفته بود: «اگر آمریکا در کنفرانس جوی سازمان ملل در بالی از توافق با اهداف مشخص برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای سرباززند، دیدار هاوایی هم بیمعناست». وزیر محیط زیست آلمان اعلام کرده بود که از صدراعظم آلمان خواهد خواست که پادرمیانی کند و با جورج بوش برای توافق آمریکا با تعیین اهداف در کنفرانس بالی به گفتوگو بنشیند.
بان کی مون: ساکنان کره زمین را ناامید نکنید
بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل رزو شنبه ۱۵ دسامبر، از کشورهای حاضر خواست که بدون رسیدن به توافق نشست بالی را ترک نگویند. بان کی مون خطاب به شرکت کنندگان گفت، جهانیان در انتظار نتیجهی موفقیت آمیز این نشستاند. او در روز نخست این نشست نسبت به احتمال شکست مذاکرات هشدار داده و گفته بود: «اگر ما کنفرانس بالی را بدون موفقیت ترک کنیم، نه تنها کشور و دولت خود، بلکه کل ساکنان کرهی زمین را سرخورده و ناامید خواهیم کرد.»