کنفرانس مطبوعاتی اوباما در رابطه با توافق هسته‌ای
۱۳۹۴ تیر ۲۴, چهارشنبه
باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در ساعت ۱۳ به وقت محلی (۱۹ به وقت مرکزی اروپا) در رابطه با توافق جامع هسته‌ای با ایران و انتقادهایی که به این توافق می‌شود و نیز نگرانی‌هایی که نسبت به نقش ایران در منطقه وجود دارد از جمله گفت:
• هیچ کس نگفته است که این توافق تمام تهدیدهایی که از سوی ایران متوجه ماست را برطرف می‌کند. ولی ما در قبال نسل‌های آینده مسئولیت داریم که می‌بایستی از این فرصت استفاده می‌کردیم.
• اگر این توافق نمی‌بود، باید می‌دیدیم که چه گزینه‌های دیگر می‌داشتیم. این توافق دسترسی و نظارت بی‌سابقه‌ای بر روی تأسیسات هسته‌ای ایران را برای ما امکان‌پذیر کرده است.
• ما توانستیم یک مسئله امنیت بین‌الملل را به صورت صلح‌آمیز حل کنیم تا دیگر کشورها به سوی تولید سلاح‌هسته‌ای کشیده نشوند.
• در این توافق، تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران ۵ سال و تحریم‌ها علیه موشک‌های بالستیک ۸ سال ذکر شده است.
• تحریم‌هایی که علیه ایران در رابطه با حقوق بشر و تروریسم وضع شده‌اند، دست نخورده باقی خواهند ماند.
• این توافق در جهت تأمین منافع آمریکا صورت گرفته، به طوری که دنیا و کشورهای منطقه را امن‌تر خواهد کرد.
• بدیل دیگر این توافق این است که ما بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظارتی نخواهیم داشت و این امر خطر جنگ را افزایش خواهد داد.
• از ابتدا هم گفته بودیم که ممانعت از ساخت بمب هسته‌ای، اولویت ماست و این مذاکرات فرصتی بوده است که شاید ما هرگز دیگر نمی‌توانستیم به آن دست یابیم.
• [خطاب به کنگره] به عنوان رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوای ایالات متحده آمریکا از شما می‌خواهم از این توافق حمایت کنید.
بیشتر بخوانید: آغاز ماراتن دو ماهه کاخ سفید برای تصویب نهایی توافق وین
پاسخ به انتقادهای نتانیاهو
• باراک اوباما با صراحت تمام از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نام برد و در رابطه با انتقادهایش نسبت به توافق هسته‌ای با ایران حتی او را خطاب قرار داد. رئیس‌جمهور آمریکا در قبال پرسش یک خبرنگار گفت:
• در مورد برخی از اعتراض‌ها به این توافق باید به نکته‌ی مهمی اشاره کنم: نقطه شروع استراتژی ما در رابطه با ایران این بود که دستیابی ایران به سلاح اتمی تهدید بسیار بزرگی برای ماست. به همین دلیل رژیم تحریم‌ها را به جریان انداختیم و توانستیم نظر جامعه بین‌الملل را در این رابطه جلب کنیم. این تحریم‌ها کارساز بودند.
• در این رابطه توانستیم همه جامعه بین‌الملل را گرد آوریم، از دمکرات‌ها و جمهوریخواهان گرفته تا همکاران ما در اروپا و خلیج فارس. بنابراین اولویت ما این بوده که ایران دستش به بمب اتمی نرسد.
• امید من این است که بر اساس این توافق همکاری‌های بیشتری با ایران داشته باشیم، برای اینکه آنها رفتارشان را تصحیح کنند. قرار هم نیست که ایران مانند لیبرال دمکراسی رفتار کند. ولی این توافق میتواند مانع از تولید بمب هسته‌ای شود.
• اینکه آیا آنها رفتارشان را تغییر خواهند داد که شاید بتوانیم برای حل معضلات سوریه، عراق و یمن راه‌حلی پیدا کنیم، روی آن شرط نمی‌بندم و حساب هم باز نمی‌کنم. ولی هدف اصلی ما همانا مانع شدن از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای بوده است که به آن دست یافتیم. منتقدان ما فراموش می‌کنند که هدف اصلی ما چه بوده است.
• تعجب نمی‌کنم که اسد و رهبران ایران برای افرادی که به آنها رأی داده‌اند بیایند و به مخاطبان داخلی‌‌شان چنین وانمود کنند که به یک پیروزی دست یافته‌اند. این شیوه همه‌سیاستمداران دنیاست.
• [در پاسخ به پرسش خبرنگار] آقای نتانیاهو، شما میگویید ایران میتواند در عرض ۲۴ روز به بمب هسته‌ای دست یابد. ولی باید بگویم که ما در چارچوب این توافق نظارت ۲۴ ساعته از تمام تأسیسات اتمی ایران داریم و این کار را سخت می‌کند برای کشوری که بخواهد کار مخفیانه انجام دهد. ایران ذخایر اورانیوم محدودی دارد که ما از آن مطلع هستیم و اگر این ذخایر گم شوند، ما متوجه خواهیم شد.
• [در پاسخ به پرسش خبرنگار] ایران اگر بخواهد تخطی و یا تقلب کند، طبیعی است که ما اعتراض می‌کنیم و طبق توافق، نه روسیه و نه چین می‌توانند مانع شوند و نه اینکه نیاز است به سازمان ملل رجوع کنیم. اتاق خواب نیست که بخواهند مواد هسته‌ای را زیر کمد آن پنهان کنند. در مدارس هم حتی خوانده‌ایم که مواد رادیو اکتیو رد پای خود را در درازمدت برجای می‌گذارند و قابل پنهان کردن نیستند.
• [در پاسخ به پرسش خبرنگار] اگر نگاه شما این است که هیچ‌گونه سیستم بازرسی در ایران عمل نمی‌کند، این بدین معناست که باید بروید به سوی جنگ. و این استدلال آقای نتانیاهو و یا شما [خطاب به خبرنگار] باید بتواند دیگران را متقاعد کند که من فکر نمی‌کنم دیگران قانع شوند.
خطاب به کنگره و نتانیاهو
• امید من این است که هر کس در کنگره بر اساس واقعیت‌ها تصمیم بگیرد و نظر دهد و نه بر اساس جناح‌ها و ژست‌های سیاسی؛ بلکه ببیند واقعیت‌ها و منافع آمریکا در کجاست. ولی ما در واشنگتن هستیم و من حسابی باز نمی‌کنم که حزب جمهوری‌خواه بیاید و با این توافق موافقت کند.
• ما اختلافات اساسی و بزرگی با ایران داریم. اسرائیل نگرانی‌های مشروعی در ارتباط با ایران دارد. ایران دارای ارتش بزرگی است و موجودیت اسرائیل را زیر سئوال برده و از حزب‌الله حمایت می‌کند و موشک‌هایش را به سوی اسرائیل نشانه‌گرفته است. ولی همه این تهدیدها تشدید می‌شوند وقتی ایران دستش به سلاح هسته‌ای برسد.
• [خطاب به نتانیاهو] ولی هیچ یک از آنها نیامدند پیشنهاد بدهند که چه گزینه‌ی دیگری وجود دارد و راه جایگزین چیست؟ وقتی اکثریت کارشناسان هسته‌ای و صاحب‌نظران پیش‌بینی می‌کنند که این توافق میتواند عمل کند و شما میگویید، نه! این به نفع ایران تمام شده!، بنابراین باید راه حل پیشنهاد دهید. گزینه‌های ما یکی دیپلماتیک است و یکی دیگر جنگ.
• ایران دارای فن‌آوری هسته‌ای است و ما نمی‌توانیم با ابزار نظامی تمام ظرفیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را هدف قرار دهیم، زیرا ایران به این فن‌آوری دست یافته و نمیتوان آن را انکار کرد.
فعالیت تسلیحاتی ایران در منطقه
• [در پاسخ به پرسش خبرنگار] تأسیسات هسته‌ای و موشک‌های بالستیک ایران همواره برای ما حساس و مورد توجه بوده‌اند؛ این‌مسئله که ایران بخواهد برای حزب‌الله در لبنان علیه اسرائیل و یا برای حوثی‌ها در یمن موشک ارسال کند و جنگ را تشدید کند.
• ما مکانیسم‌هایی داریم که بتواند فعالیت تسلیحاتی ایران را زیر نظر بگیرد و کنترل کند به همین جهت در توافق این مکانیسم‌ها آمده‌اند.
• در مذاکرات گفتم، با توجه به اینکه ایران اعتماد را از بین‌برده و عدم اطمینان در منطقه ایجاد کرده است، تأکید کردم که تحریم تسلیحاتی به مدت ۵ سال ادامه یابد و بدین گونه سلاح نمی‌تواند از ایران خارج شود. البته ما قطعنامه‌های دیگر هم داریم که میتواند مانع از ارسال تسلیحات ایران به حزب‌الله و جریان‌های مشابه شود.
• حزب‌الله موشک‌هایی دارد که مطمئنا آنها را به صورت قانونی تهیه نکرده، و این به این دلیل بوده که ما در گذشته نتوانسته‌ایم مانع آن شویم و یا اطلاعات کافی نداشته‌ایم تا مانع از ارسال آنها شویم.
در بحران‌های منطقه ایران را نمیتوان نادیده گرفت
• در مسئله سوریه باید ترک‌ها، روس‌ها، ایرانی‌ها و همچنین هم‌پیمانان‌مان در منطقه گرد هم آیند، زیرا این قدرت‌ها هریک منافعی در سوریه دارند. و ایران یکی از بازیگرانی است که باید بخشی از این گفت‌وگوها باشد.
• من پیش‌بینی نمی‌کنم بتوانیم با ایران در رابطه با داعش به توافق برسیم. ایران از نیروهای شیعه در عراق حمایت می‌کند.
• انتظار داریم که نخست‌وزیر عراق در این رابطه با ایران وارد گفت‌وگو شود و این حق رئیس دولت عراق است.
• ما می‌خواهیم ببینیم در کجاها می‌توانیم از تنش‌هایمان با ایران بکاهیم و در این رابطه با نخست‌وزیر عراق همکاری کنیم.
• ما نگران هستیم که مستشاران خود را به عراق اعزام کنیم که مبادا از پشت سر به آنها ضربه بزنند، زیرا ایرانی‌ها در آنجا حضور دارند.
• با کسانی می‌توانیم در عراق همکاری کنیم که زیر نظر مستقیم دولت عراق باشند، وگرنه دشوار بتوان با آن نیروها همکاری کرد.
وضعیت چهار زندانی آمریکایی در ایران
• [در پاسخ به پرسش خبرنگار] واقعا شما فکر می‌کنید من خوشحالم از اینکه شهروندان آمریکایی در زندان هستند؟ به صرف اینکه ما به توافق رسیده‌ایم؟ واقعا شما این‌گونه فکر می‌کنید؟ تیم ما در تلاش است که این شهروندان را بیرون بیاوریم.
• هیچ کشوری نباید تصور کند میتواند با گروگان گرفتن شهروندان آمریکایی به توافق‌هایی دست یابد. این خطرناک است اگر ایران فکر کند زندانیان آمریکایی را میتواند به اهرم فشار برای رسیدن به توافق هسته‌ای تبدل کند. به همین دلیل ما از همان اول این دو موضوع را از یکدیگر جدا کردیم.