گامهای تازه در تحقق پروژهی نابوکو
۱۳۸۸ اردیبهشت ۲۳, چهارشنبهیک کارشناس مجاری، روز دوشنبه (۱۱ مه) اعلام کرد، کشور وی قراردادی را در این رابطه تا پایان ماه ژوئن امضا خواهد کرد. این امر در مورد دیگر شرکا و از جمله ترکیه نیز اعتبار دارد. روزنامهی بریتانیایی «گاردین» حتا گزارش داد که توافقنامهای با آنکارا تا ۲۵ ژوئن امضا خواهد شد.
ترکیه شرطها را میپذیرد
این خبر تا اندازهای غافلگیرکننده است. زیرا دولتمردان ترکیه، پروژهی نابوکو را با خواستههای سیاسی مانند شتاب بخشیدن به مذاکرات عضویت در اتحادیهی اروپا و راهحلی برای مسالهی قبرس پیوند زده بودند.
افزون بر آن، ترکیه درخواست کرده بود که ۱۵ درصد گاز انتقالی از طریق لولههای نابوکو را بدون عوارض ترانزیتی دریافت کند و خود بتواند آن را بفروشد. در اتحادیهی اروپا گفته شد که زمینهای برای تجارت گاز با ترکیه قابل تصور است، ولی این اتحادیه همزمان با دادن حق ویژه به ترکیه مخالفت کرده بود. اکنون گفته میشود که ترکیه این شرطها را پذیرفته است.
آنچه هنوز ناروشن است، این است که گاز آینده از چه کشوری خواهد آمد. تاکنون آذربایجان موافقت مشروط خود را اعلام کرده است. ولی این کشور با روسیه نیز در حال مذاکره است. کشور دیگر ترکمنستان است. ولی این کشور نیز با روسیه دارای قراردادهای درازمدت است.
بازیگران اصلی چه کشورهایی هستند؟
در آخرین نشست سران در پراگ در رابطه با مسالهی انرژی، قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان، اعلامیهی پایانی این نشست را که به «نشست دالان جنوبی» معروف شده است امضا نکردند. ولی در عوض، کشورهای ترانزیت، یعنی ترکیه، گرجستان، مصر و آذربایجان، این سند را امضا کردند.
ایران نیز که پس از روسیه دارای بزرگترین ذخایر گاز جهان است، میکوشد خود را وارد بازی کند. وزیر نفت جمهوری اسلامی در سفر اخیر خود به برلین تلاش کرد شرکایی برای همکاری بیابد.
کنسرن اتریشی نفت و گاز (OMV) که نقش برجستهای در پیشبرد پروژهی نابوکو برعهده دارد، خوشبین است. روز سهشنبه (۱۲ مه) اعلام شد که برای پنج کشور ترازیتی، مسیری با جزییات طرح سفارش داده شده است. قرار است، فعالیتهای ادارههای مهندسی محلی، در آينده از سوی شرکت بریتانیایی «پنسپن» هماهنگ شود.
BM/BB