Случајот Ел Масри и срамот на Македонија

Шефот на македонската дипломатија Никола Димитров на 28 март годинава го стори она што неговите претходници одамна требаше да го прифатат и признаат: во 2003 година Македонија тешко ги прекрши правата на германскиот државјанин Калед Ел Масри и европските конвенции за човекови права. Во писмо до Ел Масри, Димитров изрази „искрено извинување и безрезервно жалење“ за „неправилниот однос од страна на македонските власти“.
Македонската полиција го уапси Ел Масри на граничен премин на 31 декември 2003 година, и го држеше во нелегален притвор три недели. Потоа им бил предаден на агенти на ЦИА кои го префрлиле во Авганистан каде со месеци го испрашувале и малтретирале во нехумани услови. Кога сфатиле дека држат погрешен човек, од ЦИА го вратиле Ел Масри во Европа и буквално го фрлиле на пат во Албанија.

Во 2012 година, по тужба од Ел Масри, Европскиот суд за човекови права пресуди дека Македонија прекршила неколку одредби од Европската конвенција за човекови права и ја задолжи земјата да му исплати отштета од 60 илјади евра на Ел Масри, што беше и сторено.

Македонските власти сиве овие години, официјално, отфрлаа било каква одговорност за случајот.

Ел Масри, невработен татко на шест деца, во меѓувреме, по ослободувањето, преживеа и личен хорор. Повеќе пати беше апсен во Германија за различни прекршочни и кривични дела. Во 2009 година тој го нападна градоначалникот на Ној-Улм во неговиот кабинет, за што беше осуден на двегодишна затворска казна. Во 2013 година беше повторно уапсен поради нов физички напад.

Во извинувањето, Димитров ги споменува и „немерливите и болни искуства, и сериозни физички и психолошки рани што ги има претрпено“ Ел Масри како резултат на илегалното апсење.

ЦИА во 2014 година призна дека Ел Масри бил неправилно притворен и малтретиран. Обвинителството во Минхен во април минатата година отвори истрага против 13 агенти на ЦИА кои биле вмешани во киднапирањето на Ел Масри.

Поранешниот шеф на германската дипломатија и актуелен претседател на државата Франк Валтер Штајнамајер во одговор на пратенички прашања во Бундестагот во декември 2005 година, тврдеше дека ни германската влада, ниту германската тајна служба на ниту еден начин не учествувале во киднапирањето на Ел Масри, ниту имале сознанија за тоа. 
На крајот, Ел Масри преживеа лична и семејна голгота за која голема вина сноси и Македонија. Ниту едно извинување нема да му го врати уништениот живот. Но Македонија барем, конечно, смогна сили да ја признае својата вина и да побара прошка за трагедијата. Тоа нему нема да му значи многу, но добро би било доколку значи дека ваква злоупотреба македонските власти никогаш повеќе нема да повторат.