Дали Фон дер Лајен има мнозинство за втор мандат?

Урсула фон дер Лајен извојува само половина од битката кога лидерите на ЕУ ја поддржаа за втор мандат како претседателка на Европската комисија. Сега, ќе треба да го освои мнозинството од 720-те пратеници на Европскиот парламент во говорот во четврток. Таа се претставува како искусен лидер и може да има корист од желбата во главните градови на ЕУ за стабилна рака во време кога беснее војна во Украина и се заканува евентуалното враќање на Доналд Трамп во Белата куќа, што може да ги разниша глобалните односи. Конзервативната политичка групација на Фон дер Лајен, Европската народна партија (ЕПП) има 188 места, социјалистите 136, а либералната група Обнова има 77. Од самиот почеток, се чини дека таа може да ги собере потребните гласови од коалицијата.

„Јас не сум математичар, но мислам дека со трите централни сили кои ја поддржуваат Урсула фон дер Лајен и кои се дел од пакет-договорот, ги имаме бројките“, рече портпаролот на ЕПП Педро Лопез минатата недела. Ниту политичарите ниту експертите со кои разговараше ДВ не веруваат дека ќе биде лесно како што навести Лопез. Нема гаранција дека сите во коалицијата ќе гласаат за Фон дер Лајен. „Ќе биде тесно“, рече Џулиен Хоез, експерт за ЕУ ​​со седиште во Брисел. 

Тајно гласање

Бидејќи гласањето е тајно, важно е Фон дер Лајен лично да разговара со парламентарците, кои можат да гласаат врз основа на интересите на нивните гласачи без страв од последици доколку се оддалечат од партиската линија.

Иако членовите на Европскиот парламент (ЕП) не можат да бидат принудени да гласаат за кандидат преку партиски камшик, владите и лидерите сè уште се обидуваат да влијаат на исходот.

Ирскиот премиер Сајмон Харис, на пример, ги повика ирските европратеници да ја поддржат Фон дер Лајен за неговата земја да може да добие клучна функција во Европската комисија. 27-члената Комисија има по еден комесар од секоја земја-членка, а некои позиции се повлијателни од другите. 

„Не се сомневам дека претседателката Фон дер Лајен ќе сака да разговара со европратениците. Би било соодветно нешто да се направи и, секако, ќе се ангажирам со ирските европратеници врз основа на тоа што сега го предложивме Мајкл Мекграт да биде наш комесар“, рече Харис за ирската јавна телевизија РТЕ. 

Доколку Фон дер Лајен не успее да обезбеди 361 глас, ЕУ би можела да западне во криза во време кога вознемиреноста е голема, а алтернативните кандидати со доволна поддршка од целиот блок изгледаат непостоечки. 

Ќе отиде ли Фон дер Лајен надесно? 

Фон дер Лајен едвај беше избрана со истата коалиција во 2019 година. Разликата беше само девет гласа. 

Овојпат, неколку политичари во повеќепартиската коалиција веќе рекоа дека нема да гласаат за неа, а други предупредија дека таа мора да се оддалечи од соработката со екстремно десничарската група Европски конзервативци и реформисти (ЕЦР) - четврта по големина во Европскиот Парламент. 

Социјалистите и либералите внимателно го следат однесувањето на Фон дер Лајен откако таа се обиде да се доближи до италијанската премиерка Џорџа Мелони, која ја предводи ЕЦР. Пред европските избори минатиот месец, Фон дер Лајен ја отвори вратата за потенцијален сојуз со Мелони. Овој потег ги вознемири нејзините главни сојузници, кои се заканија дека ќе ја повлечат поддршката доколку таа продолжи да се приближува кон десницата. 

По изборите, ЕПП посочи дека нема да склучи формален договор со Мелони, но постои шанса Фон дер Лајен да му понуди на Рим отстапки за имиграциската политика во нејзиниот говор во четврток. Формулирањето на какво било ветување во таа насока, како и прашањето за тековниот конфликт во Газа, со внимание ќе го следат социјалистите, либералите и зелените. 

Улогата на Зелените 

Зелените загубија 17 места на европските избори во јуни, но дури и со намален број од 53 места, тие веруваат дека се подготвени да одиграат значајна улога во парламентот на ЕУ и да го имаат клучот за враќањето на Фон дер Лајен. Групата би можела да ги обезбеди гласовите што ѝ се потребни на Фон дер Лајен без таа да мора да склучува договор со Мелони и без проблем да ја одржува рамнотежата помеѓу централно-десните и централно-левите и прогресивните сили. 

ДВ дознава дека Фон дер Лајен ги уверила членовите на коалицијата на Зелените дека е решена да ја постигне целта за нулта емисии на гасови до 2050 година, утврдена во Европскиот зелен договор, но додаде дека планот можеби ќе треба да се приспособи.

Фон дер Лајен ќе мора да биде многу внимателна по прашањето на спорот околу употребата на мотори со внатрешно согорување по 2035 година. Од една страна, ЕПП сака да се укине забраната, додека Социјалистите и Зелените сакаат да остане.

Но, без евентуални изненадување во последен момент, Зелените најверојатно ќе гласаат за неа и, како блок, ќе ја пренесат преку целната линија. Експертите проценуваат дека Зелените станале поранливи по изборните загуби и единствено бараат широка гаранција за продолжување на Зелениот договор. 

„Ако постои црвена линија, тогаш тоа е дистанца од крајната десница“, вели политичар на Зелените, кој сакаше да остане анонимен.

Фон дер Лајен ќе мора да балансира различни интереси за да биде реизбрана. Еден ЕУ политичар за ДВ изјави дека таа не може да придобие сојузници ако има за цел само да им служи на интересите на сопствената групација.