Проектите со автопатите биле свесно кочени!

„Би бил среќен ако Кичево-Охрид успееме да го изградиме за три години“, вели за Дојче веле, Зоран Китанов, директор на Јавното претпријатие за државни патишта. Смената на раководната функција во оваа клучна државна институција преку која се турка овој, но и неколку други големи капитални инфраструктурни проекти, открива нови информации за грешките и пропусти со автопатите кои се градат со кинески пари:

„Состојбата што ја затекнавме е далеку од розова. Што да ви кажам, за еден месец откочуваме работи што се кочеле две години. Сега слушаме како сите се жалат, кукаат и се вадат, а ниту еден од проектантите и ревидентите на работите на кинеските автопати не си ја изработил добро работата“, коментира Китанов. 

Надзорот укажувал на проблемите

Од досегашната анализа на затекнатата документација во Јавното претпријатие, евидентно е дека во целиот процес имало и укажувања за проблемите:

„Кај автопатот Кичево-Охрид за пропустите имало укажувања. На пример, во делот кај тунелите надзорниот орган навремено укажувал на сѐ и за тоа ги имаме сите списи. Со потпис и печат, уредно заведени. Но некој таму за тунел од два и пол километри направил само три бушотини и го нацртал оти треба да биде втора категорија. А сега копаат и излегува дека е шеста категорија земјиште, што ќе чини повеќе од двојно поскапо. Што да ви кажам? Дури и бушотините не се вршени на делот од трасата каде што требало да биде тунелот. А како што кажав, имало укажувања за тоа“,вели Китанов.

Кичево-Охрид готов наредната деценија

Пропустите и грешките на двете автопатски делници кои се градат со кинески кредит ќе ја чинат Македонија дополнителни пари, но и време. За делницата Миладиновци-Штип, Владата и кинески „Синохидро“ потпишаа договор со кој крајниот рок за изведбените работи се пролонгира до 30 септември 2018, без дополнителни финансиски импликации. Но за Кичево-Охрид ќе требаат дополнителни средства и подолг временски рок:

„Рокот за изградба на Миладиновци-Штип е пролонгиран, а за автопатската делница Кичево-Охрид ќе треба време и финансии. Колку точно ќе чини, сега не можам да кажам. Што се однесува до крајниот рок, би бил среќен ако успееме за три години“.

Се кочел и автопатот Демир Капија-Смоквица

Но не се само кинеските автопати. Поради банални работи се кочела и пролонгирала работата и на други значајни инфраструктурни проекти. Конкретно, во делот на автопатската делница од Демир Капија. 

„И кај оваа делница работите биле заглавени две години. За еден месец издадов дозвола за градба за изместување на далноводот и работата ќе биде завршена до 16 ноември. Две години за дозвола чекал и контролниот пункт кај Неготино и сега и на тоа се работи и тој ќе биде готов на крајот на јануари. Две години се чекало и за дозвола и за новите електронските патарини долж Коридорот 10“.

Причините за сите овие доцнења, според Китанов, биле банални:   

„Пример - дозволата за градба за контролниот пункт кај Неготино, за автопатот Демир Капија-Смоквица. Таа не се давала две години, а маркичката за градење била на имот во сопственост на Република Македонија. Кажете ми, што било проблем да се чека толкав период за да се префрли маркичката од страна на државата на Јавното претпријатие за државни патишта? Банални работи, но некој намерно ги кочел работите“, реагира Китанов.

Од завршувањето на овие две позиции зависи кога конечно ќе профункционира автопатската делница Демир Капија-Смоквица со која целосно ќе се заокружи Коридорот 10 на ниво на автопат. Овој проект поранешната власт неколкупати најавуваше дека ќе биде отворен, беа наведувани и конкретни рокови но сите тие беа пробиени поради причини кои јавноста дури сега ги дознава. 

Ќе има ли одговорност?

Јавното претпријатие за државни патишта е клучниот државен орган преку кој поранешната власт ги туркаше сите клучни инфраструктурни проекти. Како договорна страна со кинеските инвеститори, преку ЈПДП се префрлувале и парите од кредитот што Македонија го доби од кинеската „Ексим“ банка во висина од 579 милиони евра за изградбата на автопатите Кичево-Охрид и Миладиновци-Штип. Овие пари преку Јавното претпријатие биле исплаќани на кинеската компанија „Синохидро“, од каде пак потоа средствата биле префрлани на сметките на изведувачите и подизведувачите. Токму делот на финансиите, односно патот на парите, е и предмет на обвинението кое го отвори и Специјалното јавно обвинителство. Досегашните анализи открија низа грешки и пропусти во изведбата на двете автопатски делници. Дел од експертите реагираа дека работите се изведувале нестручно, а целиот проект свесно, или несвесно бил преплатен. Неофицијално - за околу 150 милиони евра. Конечните биланси во делот на финансиите, допрва ќе се утврдуваат.