Duda w Brukseli o dodatkowych żołnierzach USA w Polsce

Andrzej Duda wybiera się w przyszłym tygodniu do Waszyngtonu, gdzie – jak zadeklarował dziś (4.06.2019) w Brukseli – powinny zostać „domknięte” rozmowy z administracją prezydenta Donalda Trumpa o wzmocnieniu obecności militarnej USA w Polsce. – Doceniam fakt, że prezydent Polski poinformował sojuszników z NATO, a także mnie o tych rozmowach. I to nie pierwszy raz – powiedział sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg po spotkaniu z Dudą. Przypomniał, że NATO wkłada 260 mln dolarów w budowę m.in. magazynów na amerykańską broń w Polsce, które wiążą się z dotychczasową rotacyjną obecnością Amerykanów w Polsce postanowioną już w poprzednich trzech-czterech latach.

Szczegóły dodatkowych ustaleń między Dudą i Trumpem nie są oficjalnie znane, ale wedle brytyjskiego dziennika „Financial Times” finalizowane obecnie rozmowy Polska-Stany Zjednoczone obejmują zwiększenie obecności amerykańskich sił w Polsce o co najmniej tysiąc żołnierzy USA (obecny stan to około 4,5 tys. żołnierzy USA na zasadzie obecności ciągłej, lecz rotacyjnej), co będzie obejmować żołnierzy sił specjalnych. Ponadto ma być zbudowany dodatkowy wspólny ośrodek szkoleniowy w Polsce. Dla porównania w Niemczech stacjonuje 37,5 tysięcy żołnierzy USA, a we Włoszech około 12 tysięcy amerykańskich żołnierzy.

Nadal nie są publicznie znane zasady finasowanie wzmocnionej obecności USA w Polsce. Warszawa w zeszłym roku oferowała Amerykanom do 2 mld dolarów za ustanowienie amerykańskiego „Fort Trump”, ale obecne rozmowy – wedle przecieków prasowych – dotyczą projektu znacznie skromniejszego i nieobejmującego zwykłej stałej bazy wojskowej w Polsce (przynajmniej w klasycznym rozumieniu tego pojęcia).

– Dotychczasowa obecność Amerykanów w Polsce to było swoiste rozpoznanie. Teraz mówimy o zamknięciu tego pierwszego etapu. I o rozpoczęciu drugiego etapu, czyli etapu ugruntowanej obecności żołnierzy USA w Polsce – powiedział Duda w NATO.

Umowa z USA, ale wpisana w NATO

Ustalenia o tym, co pozostało z pierwotnych projektów co do „Fort Trump”, mają charakter dwustronny, ale prezydentowi Dudzie wyraźnie zależało na podkreśleniu kontekstu całego Sojuszu Północnoatlantyckiego.

– Naszą wolą jest, by zwiększona obecność USA w Polsce wpisała się w działania całego Sojuszu. Wiem, że żołnierze USA w Polsce zwiększają poczucie bezpieczeństwa także u naszych sojuszników z krajów bałtyckich – powiedział Duda.

Pierwotne informacje o zabiegach na rzecz przerzucenia do Polski bardzo znacznych sił USA (w ramach „Fort Trump”) sprowokowały sygnały zaniepokojenia m.in. ze strony niemieckiego dyplomacji obawiającej się, że doprowadziłoby to do eskalacji w relacjach z Rosją. Jednak reakcją na obecne zapowiedzi co do znacznie skromniejszych zamiarów USA co do Polski, są – przynajmniej na razie – sceptyczne komunikaty ze strony zachodnioeuropejskich sojuszników.

Stoltenberg powtórzył swój apel do Rosji, by powróciła do przestrzegania traktatu INF o likwidacji pocisków balistycznych i rakietowych pośredniego zasięgu (500-5,5 tys. km), który Ronald Reagan i Michaił Gorbaczow zawarli w 1987 roku. Stany Zjednoczone już rozpoczęły proces wycofywania się z tego traktatu (Rosja odpowiedziała takimi samymi krokami), który ostatecznie – bez szybkich i radykalnych ustępstw ze strony Moskwy – przestanie obowiązywać tego lata. To ryzyko podziałów między krajami NATO co do decyzji, jak odpowiedzieć na zbrojenia Rosji z pogwałceniem dotychczasowych zobowiązań z INF.

Rozmowa z Zełenskim

Duda także dziś wieczorem w Brukseli spotkał się z nowym prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, który przyjechał na spotkania do NATO i UE. – To symboliczne, że moje pierwsza wizyta w Brukseli łączy się ze spotkaniem z prezydentem Polski. Jestem przekonany, że łączy nas nie tylko wiele wspólnych celów, ale także łączy nas wspólna europejska przyszłość – powiedział Zełenski. Duda zapewniał Ukraińca o wsparciu dla proeuropejskich i proatlantyckich aspiracji Ukrainy.