FAZ na 100-lecie niepodległości: Polska powstała z ruin
10 listopada 2018
„Pobyt w więzieniu może być korzystny, pod warunkiem, że wyjdzie się z niego na wolność w miarę zdrowym. Józef Piłsudski miał to szczęście. Polski socjalista i oficer od lipca 1917 roku był internowany w twierdzy Magdeburg; siedział tam razem ze swoim najbliższym współpracownikiem Kazimierzem Sosnkowskim” – pisze Gerhard Gnauck w opublikowanym w sobotę (10.11.2018) materiale „Powstała z ruin”.
Autor przybliża czytelnikom sylwetkę Piłsudskiego, jego walkę z caratem, tworzenie Legionów po wybuchu pierwszej wojny światowej, a następnie pierwsze kroki po zwolnieniu z niemieckiego internowania w listopadzie 1918 roku.
„10 listopada Piłsudski przyjechał do Warszawy, gdzie został tryumfalnie powitany” – podkreśla dziennikarz „FAZ”.
Wyzwania dla odrodzonej Polski
Gnauck zwraca uwagę na ogromne wyzwania stojące przed odrodzonym po 123 latach niewoli państwem. 1,75 mln Polaków zostało w 1915 roku wraz z dobytkiem deportowanych w głąb Rosji, kilkaset tysięcy było wykorzystywanych do pracy przymusowej w Niemczech, władze musiały sobie poradzić z podziałami będącymi następstwem zaborów – czytamy w „FAZ”.
Gnauck zaznacza, że w liczącym 31,9 mln mieszkańców kraju niespełna 69 proc. było etnicznymi Polakami. 14 proc. stanowili Ukraińcy, niecałe 9 proc. Żydzi, 3 proc. Białorusini, a 2 proc. Niemcy. Wszystkie mniejszości narodowe pielęgnowały swoją kulturę i język, posiadały własne partie i stowarzyszenia, wyznawały najczęściej inną religię niż rzymsko-katolicka większość.
Demokracja parlamentarna i zdobycze socjalne
„FAZ” podkreśla, że w Polsce udało się zbudować parlamentarną demokrację z prawem głosu kobiet, ochroną mniejszości narodowych, gwarancją prywatnej własności, 46-godzinnym tygodniem pracy, płatnym urlopem i ubezpieczeniem zdrowotnym, a także obowiązkiem szkolnym.
Równocześnie jednak Polska była pod względem socjalnym „krajem głęboko podzielonym”, z niewielką ilością obszarników i milionami chłopów. Dopiero w 1922 roku powstały trwałe granice ze wszystkimi sąsiadami.
Piłsudski – bohater nieznany
Gnauck podkreśla, że sukcesy Polski były w dużej mierze zasługą Piłsudskiego. Jak zaznacza, polski polityk jest w Niemczech niemal nieznany. Przed laty fiaskiem zakończyły się zabiegi o umieszczenie w Magdeburgu poświęconej mu tablicy pamiątkowej. Natomiast w Sulejówku pod Warszawą rozbudowane zostało muzeum Piłsudskiego. W sobotę 10 listopada w pociągu kultury kursującym między Berlinem a Wrocławiem zaprezentowana zostanie inscenizacja powrotu z Magdeburga do Warszawy.