Niemcy: prawa niepełnosprawnych - jeszcze sporo do zrobienia

Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych zatwierdzona została na walnym zgromadzeniu w 2006 r. w Nowym Jorku. Od tego czasu konwencję, która dotyczy 650 mln ludzi na całym świecie, ratyfikowało 177 państw. W Niemczech weszła ona w życie 26 marca 2009 r.

Na pytanie, czy jest to powód do świętowania, Martin Danner - szef krajowej organizacji samopomocy osób z niepełnosprawnościami i przewlekle chorych (BAG Selbsthilfe) - reaguje sceptycznie. Sceptycyzm ten dotyczy głównie inkluzji takich osób, będącej głównym założeniem konwencji ONZ.

BAG Selbsthilfe jako niemiecka organizacja dachowa reprezentuje ponad milion osób. W rozmowie z Deutsche Welle Danner przyznaje, że „lista dziedzin życia, w których nadal zachodzi potrzeba działania jest długa”. Wymienia m.in. edukację, udział w życiu zawodowym oraz dostępność do niego, podkreślając jednocześnie, że „prywatni przedsiębiorcy muszą zostać do tego zobowiązani”. Szef BAG Selbsthilfe uważa także, że dużo jest jeszcze do zrobienia na polu ochrony przed przemocą, dyskryminacją, w dziedzinie rehabilitacji i samostanowienia. Dlatego w siedzibie BAG w Düsseldorfie reakcje na 10. rocznicę wprowadzenia konwencji ONZ w Niemczech są raczej powściągliwe.

Pakt o inkluzji

W ministerstwie pracy i spraw socjalnych w Berlinie czyni się wszystko, by podkreślić pozytywne dokonania w polityce dotyczące. osób niepełnosprawnych. Minister Hubertus Heil przekonuje, że „wprowadzenie 10 lat temu konwencji ONZ było kamieniem milowym, jeśli chodzi o prawa tych osób”. Niezbędnych informacji dostarcza też dział prasowy ministerstwa, z których wynika, że od czasu wprowadzenia konwencji dopasowane zostało pojęcie niepełnosprawności oraz dopracowane zostały przepisy służące równouprawnieniu osób z niepełnosprawnościami. Jednocześnie zmieniło się też nastawienie społeczeństwa. Przestano postrzegać niepełnosprawnych wyłącznie jako obiekty opieki społecznej, a zaczęto traktować jako samodzielnych ludzi.

Z taką oceną nie może się zgodzić Valentin Aichele. Szef organu kontrolnego konwencji ONZ przy Niemieckim Instytucie Praw Człowieka krytycznie ocenia przede wszystkim to, że wspólne zajęcia dzieci z niepełnosprawnościami i bez nadal nie są powszechne w Niemczech. Jego zdaniem „rząd musi w końcu stworzyć w szkołach warunki ramowe dla wysokiej jakości systemu edukacji”. Dobrym rozwiązaniem byłby „pakt o inkluzji”, którym rząd mógłby wspierać kraje związkowe w tworzeniu szkół wprowadzających szeroko pojmowaną integrację - zaznacza Aichele. Ich zadaniem byłoby opracowanie całościowych koncepcji tworzenia systemu szkół integracyjnych, które zawierałyby konkretne rozwiązania oraz określały ramy czasowe.

Dolna Saksonia prymusem

Propozycje Valentina Aichele spotykają się z życzliwym przyjęciem Martina Dannera i jego współpracowników. Jak podkreśla Danner, w minionych latach podjęto już decyzje ws. „wielu pojedynczych regulacji”, w kwestii poparcia dla programów, projektów i instytucji służących usprawnieniu doradztwa osobom z niepełnosprawnościami. Jednak przy uważniejszej ocenie można zauważyć, że są one niewystarczające.

Dowodem na to, że zmienia się w społeczeństwie podejście do inkluzji jest Dolna Saksonia. 26 maja odbędą się tam wybory samorządowe. Po raz pierwszy w historii tego landu głosować mogą także te osoby, które z powodu wysokiego stopnia niepełnosprawności wymagają całkowitej opieki. Chodzi o grupę prawie 10 tys. osób. Decyzji tej przyświecała prosta myśl: zasadniczo nikt już nie powinien być wykluczony z wyborów.