Pokojowa Nagroda Niemieckich Księgarzy dla Salmana Rushdiego
19 czerwca 2023
Brytyjsko-indyjski pisarz Salman Rushdie (76) otrzyma tegoroczną Pokojową Nagrodę Niemieckich Księgarzy. „W swoich powieściach i książkach non-fiction łączy narracyjną dalekowzroczność z ciągłą innowacją literacką, humorem i mądrością” – czytamy w uzasadnieniu o przyznaniu nagrody. „Czyniąc to, opisuje siłę, z jaką brutalne reżimy niszczą całe społeczeństwa, ale także niezniszczalność ducha oporu jednostek”. Sam Rushdie jest zaś przykładem tego drugiego.
Po tym jak irański przywódca ajatollah Ruhollah Chomeini wezwał w 1989 roku do zabicia Rushdiego za jego książkę „Szatańskie wersety”, pisarz musiał przez dziesięciolecia żyć w podziemiu pod ochroną policji. Mimo to brał udział w debatach na temat cenzury, wolności słowa i przemocy motywowanej religijnie, podkreśliła rada fundacji przyznającej nagrodę.
W sierpniu 2022 r. Rushdie został zaatakowany w USA na krótko przed publikacją swojej najnowszej powieści „Miasto zwycięstwa” i ciężko ranny. W wyniku ataku stracił wzrok w jednym oku.
Pisarz niezłomny
Chociaż Rushdie żyje w ciągłym niebezpieczeństwie, „pozostaje jednym z najbardziej zagorzałych obrońców wolności myśli i słowa” – podkreślił zarząd fundacji. „Honorujemy Salmana Rushdiego za jego niezłomność, jego afirmację życia i za wzbogacanie świata swoją radością opowiadania historii”.
Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier pogratulował pisarzowi. Jak podkreślił, postawa Rushdiego, który nigdy nie zrezygnował z wolności pisania i mówienia, na tle jego osobistej historii jest „równie odważna, co godna podziwu, zrodzona z wewnętrznej niezłomności, za którą wyrażam szacunek” - napisał Steinmeier.
Niemiecka minister stanu ds. kultury powiedziała, że jury dokonało doskonałego wyboru. „Jak mało kto Salman Rushdie jest symbolem odważnego i niezachwianego zaangażowania na rzecz wolności słowa i to od wielu dziesięcioleci” – podkreśliła Claudia Roth.
Salman Ahmed Rushdie urodził się 19 czerwca 1947 r. w Bombaju w Indiach, obecnie jest obywatelem Stanów Zjednoczonych. Międzynarodową sławę przyniosła mu wydana w 1981 roku powieść „Dzieci północy”, rozgrywająca się na tle ogłoszenia niepodległości przez Indie w 1947 r. i traumy brutalnego podziału między hinduistycznymi Indiami a islamskim Pakistanem.
Rushdie jest uważany za jednego z najważniejszych współczesnych pisarzy anglojęzycznych. Jego powieści zostały przetłumaczone na ponad 40 języków. Jego książki poruszają tematy migracji i rozłamów między cywilizacjami Wschodu i Zachodu, a ich akcja często rozgrywa się na subkontynencie indyjskim. Rushdie pisze zarówno opowiadania, jak i powieści i raporty podróżnicze, eseje i artykuły dziennikarskie.
Pokojowa Nagroda Niemieckich Księgarzy to jedno z najważniejszych niemieckich wyróżnień literackich. Przyznawana jest od 1950 r., a jej pula wynosi 25 000 euro. Nagroda jest tradycyjnie wręczana ostatniego dnia Frankfurckich Targów Książki (22 października) we frankfurckim Paulskirche. W ubiegłym roku nagrodę otrzymał ukraiński pisarz, tłumacz i muzyk Serhij Żadan.
(EPD/szym)