Studia w Niemczech. To musisz wiedzieć

Zanim podejmiesz studia w Niemczech, zapoznaj się z kilkoma praktycznymi informacjami:

1. Nieodpłatne – płatne studia

Ze względu na astronomiczne czesne, studenci muszą zaciągać kredyty, w USA w wysokości średnio 25 tys. euro, w Wielkiej Brytanii ok. 50 tys. Dlatego rozglądają się za tańszymi możliwościami podjęcia studiów, np. w Niemczech.

Kiedyś nie było czesnego na niemieckich uczelniach. Dopiero w roku 2000 wprowadzono je na większości wyższych uczelni - za każdy semestr po 500 euro, co jest względnie małą sumą. Jednakże czesne to było przedmiotem sporów, więc je prawie wszędzie cofnięto i zastąpiono bardzo niskimi opłatami..

Mimo to warto wiedzieć, że: tylko studia na uczelniach publicznych są tak tanie. Chcesz studiować na uczelniach prywatnych, musisz głębiej sięgnąć do portfela. Ponadto na studia na niektórych kierunkach musisz stanąć do konkursu. A potem studiujesz według trybu i na warunkach, jak wszyscy inni.

2. Wiza to już przeszłość

Obowiązek posiadania wizy studenckiej przed wyjazdem z Polski to już przeszłość. Jak w przypadku każdego obywatela RFN wymagane jest jedynie zameldowanie w urzędzie meldunkowym (Einwohnermeldeamt, Bürgeramt) znajdującym się w ratuszu danej dzielnicy (Bezirksrathaus).

Udając się do urzędu wystarczy wziąć dokument tożsamości i wypełnić odpowiedni formularz meldunkowy (z reguły dostępny też w internecie).

W bardziej skomplikowanych przypadkach odpowiedzi na wszelkie pytania udzielają akademickie urzędy dla obcokrajowców (Akademisches Auslandsamt) działające przy uniwersytetach.

3. Tak dostaniesz stypendium

Studenci z krajów członkowskich UE mogą złożyć wniosek o wsparcie finansowe na studia tzw. BAföG. Przyznawane jest ono w połowie ze środków publicznych, w połowie jest kredytem, który po studiach trzeba zwrócić, ale bez oprocentowania.

Oprócz tego obcokrajowcy mają w Niemczech dostęp do różnych form wsparcia i stypendiów. Wszystko jedno, co studiujesz. Wystarczy, że będziesz miał dobre oceny w indeksie, będziesz zdeterminowany i uparty. Wtedy skądś popłyną pieniądze.

Większość stypendiów otrzymasz w DAAD (Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej)

Ale jest jeszcze całe mnóstwo innych fundacji, które przyznają stypendia tylko na konkretne kierunki studiów. Jeśli uda Ci się zdobyć takie stypendium, będzie to miało dobry wpływ na Twoje późniejsze starania o pracę.

4. Jak wygrać wojnę papierową?

Mieszkając w Niemczech nie pozostaje Ci nic innego jak polubić biurokrację. Zapoznaj się z niemieckim językiem urzędowym i sposobami postępowania w kontaktach z urzędami. Archiwizuj kopie dokumentów zachowując porządek. Będzie Ci łatwiej je znaleźć.

Jeśli ktoś zarzuci Cie urzędowymi listami, wtedy wyślij mu dwa razy więcej. „Niemiecka strategia polega na tym, żeby wroga zasypać pocztą”, mówi studentka Leah Scott-Zechlin, która mieszka w Berlinie i jest doświadczona w zmaganiu się z biurokracją.

5. Znajomość niemieckiego jest kluczowa

W dużych miastach można sobie poradzić bez znajomości niemieckiego, bo wielu Niemców dobrze zna angielski. Na uczelniach są nawet kierunki, na których zajęcia prowadzone są tylko w tym języku. Mimo to znajomość niemieckiego jest ważna. Uda Ci się z większym powodzeniem załatwiać sprawy w urzędach, szybciej znajdziesz przyjaciół. A jak po studiach zechcesz zostać w Niemczech i pracować, będziesz miał lepsze widoki na zatrudnienie. Słyszałeś zapewne wiele o języku niemieckim od znajomych. To wbrew pozorom piękny język, dla znających angielski dość prosty, bo ma wiele podobieństwa z tym językiem.

6. Musi być samodzielny

Kto studiował w Polsce ten przyzwyczajony jest do narzuconego z góry rozkładu zajęć i kontrolowania postępów w nauce. W Niemczech jest inaczej. Tu liczy się samodzielność. Co zasiejesz, to zbierzesz. Tylko od Ciebie i Twojej inicjatywy zależy, czy będziesz uczęszczał na wykłady i seminaria, czy wszystko załatwisz, czy poradzisz sobie w obcym kraju. Na niektórych zajęciach liczy się też obecność i prace domowe, na innych tylko egzamin końcowy lub praca egzaminacyjna. Generalnie musisz nauczyć się umiejętnie korzystać z akademickiej wolności.

7. Skromne życie w akademikach

Duże uczelnie w Niemczech mają swoje akademiki. Czasami są to małe wioski studenckie albo bloki mieszkalne z urządzonymi po spartańsku pokojami jednoosobowymi – raczej mało atrakcyjne, szczególnie, jeśli ktoś lubi życie towarzyskie. Lepiej postaw na Twój urok osobisty i rozejrzyj się za jakimś mieszkaniem (Wohngemeinschaft/WG), które wspólnie wynajmij z innymi, także z Niemcami. Wtedy lepiej poznasz kraj i poprawisz swoją znajomość niemieckiego. Niełatwo jest znaleźć WG. Ale szukaj szczęścia – może uda Ci się od razu, a może dopiero po kilku miesiącach. Ale warto. Najlepiej zacznij od przeczesywania portali takich jak: studenten-wg.de, wg-gesucht.de czy dreamflat.de.

8. Nie jesteś pierwszy czy pierwsza

Życie i edukacja za granicą uczy odpowiedzialności za siebie. Licz się z tym, że czasami nawiedzi Cię uczucie wielkiej samotności, niemożności pokonania pewnych trudności.

Jeśli uda Ci się przyjechać i zamieszkać w Niemczech, pamiętaj, że będziesz mógł poruszać się wydeptanymi ścieżkami. Znajdziesz w sieci różne fora studentów zagranicznych. I wszystko jedno, jaki problem się pojawi, czy to będzie wniosek o przyznanie stypendium, poszukiwanie jakiegoś przysmaku w Berlinie, wypełnienie oświadczenia podatkowego, czy cokolwiek innego, pamiętaj: pytania o to zadawali już inni (Toytown Germany), albo dyskutowali na temat, który Cię nurtuje. Dlatego zawsze sprawdzaj, czy nie ma już na postawione przez Ciebie pytanie gotowej odpowiedzi.

9. Uwaga: Możesz zapragnąć zostać na zawsze

Bezpłatna edukacja? Super. Jesteś mądrą i nieustraszoną osobą, która wie, jak w pełni wykorzystać życie. No to przyjeżdżaj do Niemiec, żeby się wyluzować, skończyć studia, popracować i wrócić do kraju, żeby zarabiać duże pieniądze. Czyż nie wygląda to na dobry scenariusz? Być może. A może nie.

Może się stać, że pokochasz Niemcy. Lub, gorzej: zakochasz się w kimś z Niemiec! Wtedy staniesz przed dylematem: pójść za głosem serca i zostać czy też z bólem serca wrócić do domu rzucając wszystko, co tutaj kochasz. W każdym razie dla Polaka czy Polki Niemcy stoją otworem, osiedlić się może tutaj każdy, kto tylko po studiach znajdzie pracę.

Zastanów się nad tym, czego chcesz. Posłuchaj brzucha. I pójdź za głosem rozsądku i serca! Powodzenia!

Caitlin Hardee / Barbara Cöllen