Światowe problemy z żywnością: "Za dużo marnotrawstwa"

Dyrektor generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) Qu Dongyu zwraca uwagę, że te straty żywności są niepotrzebnym obciążeniem dla środowiska i jego zasobów. Powodują dodatkowe zużycie ziemi uprawnej i wody, zanieczyszczenie naszego otoczenia i zwiększenie emisji gazów cieplarnianych.

Jak można zmniejszyć marnotrawstwo żywności

Qu przypomniał jeden z Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ, którym jest ograniczenie do roku 2030 o połowę marnotrawstwa środków spożywczych na głowę mieszkańca. Aby tak się stało, trzeba dokładnie wiedzieć, ile z nich tracimy w procesie produkcyjnym i z jakich jeszcze innych powodów powstają straty żywności. Raport FAO zwraca również uwagę na negatywne skutki tego zjawiska dla drobnych producentów oraz na zmiany na rynku, jakie niesie ze sobą bardziej wydajne wytwarzanie żywności.

Raport "The State of Food and Agriculture 2019" po raz pierwszy wprowadza własny indeks strat powstających w fazie produkcji żywności i dostarczania jej do odbiorców (Food Lost Index), w odróżnieniu od indeksu strat żywności wynikających z działań handlu i konsumentów (Food Waste Index). Do tej pory straty w obu tych obszarach były podawane łącznie, co powodowało, że nie były one wystarczająco precyzyjne. Tegoroczny raport opiera się na danych z roku 2011.

Wynika z niego, że straty powstałe w fazie produkcji i przetwarzania żywności różnią się zależnie od części świata i metod stosowanych w rolnictwie. W Australii i Nowej Zelandii wynoszą one około 6 procent, a w Azji Centralnej i Południowo-Wschodniej około 21 procent. W Europie i Ameryce Północnej są one wyższe o 2 procent od światowej średniej wynoszącej 14 procent, a w Azji Zachodniej i Afryce Północnej - o 2 procent niższe.

Mniejsze marnotrawstwo może uderzyć w rolników

Dokładna analiza przyczyn strat żywności i jej marnotrawstwa jest - zdaniem autorów raportu FAO - "żmudna i kompleksowa". Prowadzi to do tego, że tylko 39 państw świata dostarcza FAO własne dane na ten temat. Stosowane obecnie metody, prowadzące do efektywniejszego wykorzystania już wytworzonej żywności, mogą mieć różne skutki dla kolejnych ogniw łańcucha produkcyjnego. Na przykład ograniczenie marnotrawstwa żywności w handlu i przez konsumentów może oznaczać zmniejszenie zamówień na środki spożywcze wytwarzane przez drobnych rolników w ubogich krajach.

Raport FAO wymienia także cele związane z bardziej efektywnym obchodzeniem się z żywnością. Należą do nich: ograniczenie zużycia gleby ornej i wody, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i ograniczenie ilości plastiku w rolnictwie, przemyśle spożywczym i w handlu, zwiększenie dochodów rolników, poprawę jakości środków spożywczych, efektywniejszy transport, rozszerzenie sieci placówek handlowych oraz wprowadzenie niższych cen dla konsumentów. Dużą rolę w osiągnięciu tych celów mogą odegrać producenci żywności, handel i konsumenci. W dalszym ciągu konieczna jest tu także pomoc ze strony organów państwowych w postaci subwencji i korzystnej dla rolnictwa i przemysłu spożywczego polityki podatkowej.

UNICEF: Miliony dzieci źle się odżywiają

Tymczasem, jak informuje Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF), co trzecie dziecko na świecie w wieku poniżej 5 lat cierpi wskutek niewystarczającego albo niewłaściwego odżywiania się. Problem ten dotyczy 200 mln dziewczynek i chłopców. Autorzy raportu na ten temat stwierdzają, że dotknięte tym problemem dzieci są "albo niedożywione, albo wykazują nadwagę".

Prawie dwie trzecie dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat nie otrzymuje właściwych artykułów spożywczych sprzyjających ich prawidłowemu rozwojowi fizycznemu i psychicznemu. "Istnieje niebezpieczeństwo, że ich mózg może się niedostatecznie rozwinąć i w późniejszym wieku mogą mieć problemy z nauką", stwierdzają eksperci UNICEF. Poza tym, nieprawidłowe odżywianie się dzieci może osłabić ich układ odpornościowy, co w wielu przypadkach może doprowadzić nawet do ich śmierci.

"Złe odżywianie się, to złe życie"

"Mimo całego postępu technologicznego, kulturalnego i społecznego, w ostatnich latach utraciliśmy z pola widzenia jedną, bardzo ważną sprawę: gdy dzieci źle się odżywiają, mają także złe życie", powiedziała dyrektor wykonawcza UNICEF Henrietta Fore. Zwróciła przy tym uwagę na konieczność lepszego zrozumienia przyczyn tego zjawiska i opracowania skutecznych sposobów walki z nim. "Chodzi nie tylko o to, żeby dzieci miały wystarczającą ilość pożywienia. Równie ważne jest to, żeby odżywiały się prawidłowo", stwierdziła.

Raport UNICEF dokumentuje różne formy nieprawidłowego sposobu odżywiania się. Około 50 mln małych dzieci na świecie jest niedożywionych, a 40 mln dzieci w wieku poniżej 5 lat cierpi na nadwagę. 149 mln dzieci jest nieprawidłowo rozwiniętych, a 340 mln wykazuje różne deficyty wskutek braku witamin i potrzebnych im środków odżywczych.

Duży problem - śmieciowe jedzenie

Eksperci UNICEF krytykują nadpodaż śmieciowego jedzenia i napojów wysokosłodzonych, które stają się coraz większym problemem nie tylko w krajach wysoko uprzemysłowionych. W latach 2000-2016 odsetek otyłych dzieci i młodzieży w wieku od 5 do 19 lat niemal się podwoił. W Niemczech w roku 2016 wynosił on 26,6 procent, co oznacza wzrost o 37 procent w porównaniu z sytuacją z roku 1990.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Złe nawyki jedzeniowe zaczynają się już w pierwszych dniach życia dziecka. Chociaż wiadomo, że najlepszym pokarmem jest dla nich mleko matki, tylko 42 procent dzieci na świecie jest karmionych w ten naturalny sposób. Równocześnie stale wzrasta sprzedaż mleka w proszku w takich krajach jak Brazylia, Chiny i Turcja. Zdaniem UNICEF winę za to ponosi "niewłaściwy marketing i reklama".

kna / jak