Avrupa memnun, Rusya öfkeli

Mali krizle mücadele eden Kıbrıs, Brüksel'de 10 saatlik toplantının ardından, Euro Bölgesi maliye bakanları ve Uluslararası Para Fonu heyeti ile yeni kurtarma paketi üzerinde anlaştı. Yeni paket, Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM) ve Uluslararası Para Fonu’nun Kıbrıs’a 10 milyar euroya kadar malî yardımda bulunmasını öngörüyor. Buna karşılık Kıbrıs hükümeti sadece tasarruf yapmakla kalmayacak, ayrıca vergi artışına da gidecek. Ama her şeyden önce, Kıbrıs’taki bankacılık sektörünün küçültülmesi ve krizin çözümü için mevduat sahiplerinden 5 milyar 800 milyon euro toplanması hedefleniyor. Ancak Kıbrıs Parlamentosu tarafından reddedilen bir önceki kurtarma planından farklı olarak, yeni paket küçük mevduat sahiplerini koruyor. Buna göre, bankalardaki 100 bin euroya kadar olan mevduatlardan vergi alınmayacak. Ama Bank of Cyprus ve Laiki Bank'taki tasarruf hesabı 100 bin euro geçen mevduat sahiplerinden, farklı oranlarda kesinti yapılacak.

Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Hristos Stilyanides, bu oranın yüzde 30 dolayında olacağını söyledi. Yeni paket ayrıca, Laiki Bank’ın parçalanmasını da öngörüyor. Euro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem, "Laiki Bank, ivedilikle tüm hissedarlarının, tahvil sahiplerinin ve güvence altında olmayan mudilerinin katkısı ile dönüştürülecek ve banka, iyi ve kötü banka olarak ikiye ayrılacak. Kötü banka, zaman içinde kapatılacak, iyi banka ise Bank of Cyprus’a devredilecek. Güvence altına alınan mevduatlar da Bank of Cyprus’a aktarılacak" ifadelerini kullandı.

Zenginler servetlerini büyük ölçüde kaybedecek

100 bin euronun üzerinde tasarruf hesabı bulunan zengin banka müşterileri, servetlerinin önemli bir bölümünü kaybedecek. AB, bu sayede zengin yabancıları, özellikle de Kıbrıs bankalarında yüksek mevduatı bulunan Rusları sorunun çözümüne dahil etmeyi hedefliyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Bu paket, istenmeyen gelişmelerin esas sorumlularını sorunun çözümüne dahil ediyor" diyerek, üzerinde uzlaşılan yardım paketini memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Alman Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble de borç batağındaki ülke için bulunabilecek "en iyi yol" olarak değerlendirdi. Schäuble, "Ancak yine de rahat bir yol değil" dedi.

Yeni paket, Kıbrıs hükümetine de rahat bir nefes aldırdı. Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Hristos Stilyanides, uzlaşılan yardım paketini, "Kıbrıs’ın Euro Bölgesi’ne veda etmesine yol açacak ve kestirilemeyecek tehlikeleri beraberinde getirecek düzensiz bir devlet iflasının eşiğinden geri döndük" diyerek değerlendirdi. İktidardaki muhafazakâr partinin başkan yardımcısı Lefteris Hristoforu da yeni paketi, "Bu kötü bir ticaret oldu ama bundan daha da kötü olan bir felaket senaryosu ile mücadele etmek zorundaydık" diye değerlendirdi.

Kurtarma paketine en sert tepki ise Rusya’dan geldi. Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, paketi "hırsızlık"la eşdeğer olarak değerlendirdi. Ancak Medmedev’in aksine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tepkisi daha olumluydu. Putin’in sözcüsü, Rusya Devlet Başkanı'nın malî krizi yatıştırmak için Kıbrıs Cumhurbaşkanı ve AB Komisyonu’nu desteklemeyi düşündüğünü açıkladı.

AB Komisyonu’nun Parasal ve Ekonomik İşlerden Sorumlu Komiseri Olli Rehn ise yeni yardım paketini şöyle değerlendirdi: "Kıbrıs’taki malî krizin derinliğinin, yakın gelecekte hem ülke hem de Kıbrıs halkı için bir hayli zor olacağı anlamına geldiği kesin. Komisyon, ekonomik şokun yol açacağı sosyal sonunları kolaylaştırmak ve savunmasız durumdaki insanlara yardım etmek için elinden geleni yapacaktır."

Halk hâlâ huzursuz

Yeni yardım paketi politikacıları bir nebze olsun rahatlatsa da Kıbrıs’ta hâlâ huzursuzlukluk hakim. Zira iflasın eşiğinden dönülmüş olsa da ülkenin geleceğine dair belirsizlik sürüyor. İşini kaybedeceği kesinleşen binlerce banka çalışanı pazar günü sokaklara döküldü.

Bankamatiklerden günlük sadece 100 euro çekilmesine izin verilmesi de gerginliği tırmandıran bir başka sebepti. Protesto gösterilerine katılan Kıbrıslı bir kadın öfkesini şu sözlerle dile getirdi: "Biz Kıbrıs halkının kendi geleceğine kendisinin karar vermesini istiyoruz. Başkalarının gece toplantılarında bizim hakkımızda karar vermesini ve bize birer köle gibi muamele edilmesini istemiyoruz."

Kıbrıs'taki bankaların salı gününden itibaren açılması bekleniyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Başak Demir

Editör: Hülya Schenk