Rusya'nın itirazı var
17 Mayıs 2012
NATO üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları 20 – 21 Mayıs tarihlerinde ABD’nin Chicago kentinde bir araya gelecekler. Chicago buluşması, ittifakın en geniş katılımlı zirvesi olacak.
Zirvede ele alınacak başlıca konular arasında ABD’nin İran ve Kuzey Kore’ye karşı oluşturmak isteği ve radarları Türkiye’ye konuşlandırılan füze savunma sistemi de bulunuyor. Ancak füze kalkanının ulusal güvenliğini tehdit ettiğini savunan Rusya’nın projeye itirazı devam ediyor.
Barış araştırmacısı Alman uzman Oliver Meier de sistemin dünyadaki barış çabalarını gölgeleyeceğine dikkat çekiyor.
"Somut bir tehdit henüz yok"
Chicago'da düzenlenecek NATO zirvesinde füze savunma sisteminin ara aşamasının hayata geçirilmesi onaylanarak bu projede önemli bir adım daha atılmış olacak. Sistemin radar işlevini görecek parçaları bir süre önce Malatya’ya bağlı Kürecik Köyü’ne Amerikalı uzmanlar tarafından konuşlandırılmıştı. Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bu sistemin kuruluş amacı Avrupalı müttefiklerin muhtemel uzun menzilli füze saldırılarından korunması olarak açıklanıyor, resmi olarak herhangi bir ülke ismi ise zikredilmiyor. Oysa füze savunma sisteminin öncelikle İran’a karşı geliştirildiği sır değil.
Barış araştırmacısı Oliver Meier’e göre ise henüz ortada somut bir tehdit yok.
Meier, “Öncelikle ortada henüz bir tehdit olmadığını söylemek gerekiyor. Bunun için sadece nükleer silahın söz konusu olması gerekiyor. İran şu anda bu silahlara sahip değil ve İran’ı nükleer silah geliştirmemesi için ikna etme girişimleri de halen sürüyor. Dolayısıyla projenin ayakları henüz yere basmıyor. Bu durumda da ‘İran ikna edilir ve kriz sona erdirilirse ne olacak’ sorusu akla geliyor. O zaman NATO projeyi sonlandıracak mı? Bu konuda benim ciddi şüphelerim var” diyor.
Rusya'nın itirazı
Füze savunma sistemi için Rusya – NATO işbirliği çerçevesinde Moskova’nın da onayı gerekiyor. Fakat Rus yönetimi, ulusal güvenliğini tehdit ettiği gerekçesiyle projeye karşı çıkıyor. Avrupalı ve Amerikalı politikacıların Rusya’yı ikna etme çabaları sonuç vermedi.
Barış araştırmacısı Oliver Meier ise Rusya’nın endişelerinin de soyut olduğunu savunuyor: “Ruslar endişelerini sistemin çok esnek olmasına bağlıyor. Füzelerin büyük bir bölümü gemilere konuşlandırılıyor. Gemilerin de sadece İran füzelerini yakalayabileceği yerde bulunmama gibi özelliği bulunuyor. Bu gemiler Rus füzelerini de yakalayabileceği yere doğru seyredebilir. Ancak şurası kesin ki, Ruslar endişelerini biraz abartıyor. Zira Rusya’nın hâlâ binlerce nükleer silahı var.”
"İşbirliği çok zor"
Peki, Rusya neden işbirliğine yanaşmıyor? Moskova’nın eşit söz hakkı istediğini belirten Alman uzman Meier, NATO – Rusya işbirliğinin neden gelişmediğini şöyle açıklıyor: "Bu tür bir ortaklığın kurulmasını beklemek, farklı nedenlerle gerçekçi olmaz. Taraflar arasındaki güvensizlik hâlâ çok büyük ve bu nedenle ulusal güvenliğin en temel noktasında işbirliği yapılması oldukça güç. ABD Kongresi, böyle bir konuda Rusya ile sıkı bir işbirliğine asla izin vermez. ABD’nin sahip olduğu teknik avantajlar nedeniyle de bu oldukça zor.”
ABD teknolojik avantajını kaybetmek istemezken, Rusya’nın çıkarları nedeniyle itirazına ve bazı uzmanların da silahlanma yarışını artıracağı endişesine karşın füze savunma sisteminin 2020 yılına kadar tamamlanması öngörülüyor. Sistemde NATO üyesi Türkiye'nin tam söz hakkı olacağı belirtiliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Hülya Köylü (DW, Ajanslar)
Editör: Ahmet Günaltay